سحر ندایی طوسی، رزا حسینینژاد،
دوره 6، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
تابآوری، بهعنوان انگاشتی برای رویارویی با اختلالات، غافلگیریها و تغییراتغیرمنتظره در سالهای اخیر بهمثابه توانایی مکانها، جوامع و سیستمها در تحملوایستادگی در برابر خطرات بهوجودآمده از تنشهاوفشارها مطرح شدهاست؛ بهنحویکه سیستم بتواند سریعاً به وضعیت پیشاز تنش بازگشته، تهدیدات آتی را پذیرفته و با آنها رویاروییکند. منطقهیمرکزیایران، بنا به منطقهبندی مطالعات طرحکالبدیملیایران مشتمل بر سه استان اصفهان، چهارمحالوبختیاری و یزد، واقع در اقلیم خشکِ بیابانی با بحرانهای متعدد محیطی مواجهاست که وضعیت تابآوریمنطقه را دستخوش اختلال ساخته و در نتیجه طرحوکاربست هدف تابآوریمنطقهای در سیاستگذاریهاوبرنامهریزیها را جهت کاهش آسیبپذیری و مقابله با بحرانهای گوناگون فرامنطقهای آشکار ساختهاست. با وجود آشکارشدن ضرورت طرح مفهوم تابآوری در سطحی فراتر از شهر، همچنان چارچوب مشخصی برای اندازهگیری این وضعیت در سطح منطقه وجودندارد. بر ایناساس پژوهشِپیشِرو، با اعتقاد به فرامنطقهایوچندبعدی بودن موضوع تابآوری بر آناست تا با تعدیلوکاربست مفهوم تابآوری به صورت یکپارچه و چندبعدی در سطح منطقهای چارچوبی مناسب برای سنجش وضعیت تابآوریمنطقهای به شیوهی شاخصترکیبی و از آن طریق برنامهریزی کاهشآسیب و ارتقاء تابآوری ارائهدهد. در این رابطه هدفکلانپژوهش به تدوین چارچوبی بهینه در راستای بررسی، سنجش و رتبهبندی وضعیت تابآوریمنطقهیمرکزیایران اختصاصیافتهاست. نتایج حاصل نشانمیدهد که استان چهارمحالوبختیاری از بالاترین میزان تابآوری برخوردار بوده و پس از آن به ترتیب دو استان اصفهان و یزد قراردارند. در این میان استان یزد پایینترین میزان تابآوری را در بین استانهای منطقهیمرکزی دارد؛ بنابراین، ضروریاست در برنامهریزیها و تخصیص منابع به ارتقاء و بهبود بخشهای دارای اولویت توجه ویژهای شود. رویارویی با دستورکارهای تابآوری مستلزم پذیرش رویکردهای برنامهریزی و تصمیمگیری فرامنطقهای همچون منطقهگراییمحیطزیستی است.