دوره 18، شماره 55 - ( 2-1381 )
چکیده
کانسار سرب و نقره آهنگران در 25کیلومتری جنوب شرقی ملایر و در فاصله 3کیلومتری جاده اراک- ملایر واقع است. این کانسار از لحاظ تقسیم‌بندی تکتونیکی و زمین ساختی ایران، در زون سنندج سیرجان قرار دارد و از تحولات مختلف آن پیروی می‌کند. کانی‌سازی در این معدن در حد فاصل واحد ماسه سنگی و دولومیتی و در داخل واحد دولومیتی صورت گرفته است و سن تشکیلات در برگیرنده آن با توجه به میکروفسیل‌های موجود در تشکیلات آهکی کرتاسه پایین است و به حکم قراین قطعی کانی‌سازی نیز در همین محدوده سنی صورت گرفته است. کانسار آهنگران از دو بخش استراتی فرم و اپی ژنیک(رگه‌ای) تشکیل شده است و بررسی‌های مختلف کانی‌شناسی کانی‌هایی مانند پیروتیت، کالکوپیروتیت و اسفالریت نشان می‌دهد که زون رگه‌ای کانسار در دمای بالا تشکیل یافته است. هم‌چنین بررسی‌های کانی‌شناسی و شواهد صحرایی حاکی از آن است که زون استراتی فرم کانسار در شرایط رسوب‌گذاری و در دمای پایین پدید آمده وخصوصیات کانی‌شناسی، زمین‌شناسی و معدنی کانسار پیش گفته با کانسارهای اکسلاتیو رسوبی سازگاری دارد. رابطه میان Pb وAg نیز همین نظر را تأیید می‌کند. به طور کلی می‌توان گفت کانسار آهنگران یک کانسار پلی ژن است که طی چهار مرحله و به این ترتیب شکل گرفته است:
