دوره 18، شماره 53 - ( 11-1381 )
چکیده
اثر آلاینده‌های هوا بر نمو لایه‌های دیواره بساک، میکروسپورزایی، رهایی محتویات درونی گرده‌ها، میزان پروتئین کل و نیمرخ الکتروفورزی دانه های گرده بالغ جمع آوری شده از محیط های دارای هوای آلوده و غیرآلوده و نیز گرده‌های نابالغ (قبل ازشکافتگی بساک) درگل جعفری, مورد بررسی قرارگرفت. سلول‌ها ی لایه مغذی در مرحله میوزII و تتراد واکوئل‌دار و حجیم می‌شوند. در این مرحله دیواره داخلی آنها به سمت حفره (کیسه گرده) ژله‌ای می‌شود و محتویات آنها به سوی تترادهای در حال تفکیک منتقل می‌گردد. سرانجام درمرحله نمو گرده، لایه مغذی ترشحی به نوع پلاسمدی تحول می‌یابد وبه درون حفرات بساک بینابین میکروسپورهای در حال نمو، جابجا می‌شود و در آنجا تجزیه شده مواد حاصل از تجزیه در اختیار گرده های در حال تمایز قرار می‌گیرد. گرده بالغ چهار شکافی و اگزین دارای تزئینات سوزن مانند است. در محیط های دارای هوای آلوده، سلول های لایه مغذی و تترادها غیر عادی هستند. در برخی گرده ها اگزین فاقد تزئینات سوزن مانند و دارای سطح ناهموار می‌شود. در برخی دیگر گرده های غیر طبیعی غول پیکر تشکیل می‌شوند که دارای چندین انشعاب هستند. رهایی مواد درونی گرده‌ها (آلرژن‌ها) در شرایط هوای آلوده افزایش می‌یابد. میزان پروتئین کل درگرده‌های آلوده تغییرمی‌یابد. نیمرخ الکتروفورزی گرده‌های هوای غیرآلوده و آلوده, تفاوت زیادی را نشان نمی‌دهد؛ اما این تفاوت در گرده های بالغ و نابالغ آشکار است.
