دوره 8، شماره 3 - ( 12-1387 )
چکیده
گرانیتهای ملایر بهعنوان بخشی از رخداد پلوتونیسم در محدودهٔ شمال غربی زون سنندج- سیرجان، در موقعیت عرض جغرافیایی'18°34- '00°34 و طول '52°48- '30°48 واقع شده است. در بررسیهای تاریخچه تکتونوماگمایی زون سنندج- سیرجان، تشکیل تودههای نفوذی به همگرایی ورقهٔ عربی و ایران همراه با فرورانش نئوتتیس در غرب منطقهٔ سنندج- سیرجان نسبت داده شده است. بررسی ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب سنگهای گرانیتی ملایر نشان میدهد که این تودههای گرانیتی در محیطی فشارشی همچون حاشیهٔ فعال قارهای و در یک سیستم همگرایی ورقه اقیانوسی- قارهای و در کمان ماگمایی حاشیهٔ قاره تشکیل شدهاند. نسبت زیاد LILEs/HFSEs و آنومالی منفی Sr،Ba ،Ta و Nb تأیید کننده ارتباط آنها با سیستم فرورانش و نشانهٔ نقش پوسته در تشکیل و تحول ماگمای گرانیتی است. طیف وسیع ترکیب کانی شناختی در برسیهای پتروگرافی و تنوع مشاهده شده در پژوهشهای صحرایی، ماهیت کالک- الکالن پتاسیم زیاد آنها و مقایسه روند مشاهده شده از آنها در نمودارهای AFM، FeO-MgOو K2O-SiO2با چند توده که وضعیت تکتونیکی مشخصی دارند، تأکیدی بر شباهت گرانیتهای ملایر با گرانیتهای کمان حاشیهٔ قارهای نوع آندی و در نتیجه نقش ماگمای مافیک گوشتهٔ فوقانی و حرکات تکتونیکی در تشکیل و تحول ترکیبی ماگمای منشأ آنها است.