پژوهش های نوین فیزیک

---

تاقدیس­های زنگول و پشت‌جنگل در غرب- شمال غرب شهرستان خرم­آباد در منطقۀ لرستان و در کمربند چین­خورده- راندۀ زاگرس واقع هستند. هندسه و تحول جنبشی چین‌ها درکمربند چین­خورده- راندۀ زاگرس به‌وسیلۀ گسل‌های راندگی کنترل می‌شوند. بنا بر این هندسۀ ساختاری چین‌‌ها که در پتانسیل ساختار مخزنی بودن آن‌ها مؤثر است، به‌وسیله این گسل­های راندگی که غالباً کور هستند و شواهد سطحی ندارند، کنترل می‌شود. در این پژوهش، هندسه ساختاری تاقدیس­های زنگول و پشت‌جنگل به‌منظور برآورد پتانسیل مخزن هیدروکربوری آن‌ها بررسی شده است. برای این هدف، سه برش ساختاری حاصل پیمایش­ها ی ساختاری عمود بر امتداد اثر سطح محوری چین‌ها از تاقدیس­ها تهیه شده است. بر اساس تحلیل‌های هندسی انجام شده، تاقدیس­های زنگول و پشت‌جنگل هندسه‌ای شبیه به هندسۀ چین­های جدایشی گسل خورده دارند. سطح جدایشی عامل چین­خوردگی این تاقدیس­ها عمیق و احتمالاً در شیل‌های کامبرین است، گرچه وجود شواهدی از چین­خوردگی‌های جوان‌تر، چین‌های گوش­خرگوشی و چین‌های مشابه دروغین در پهلوهای این تاقدیس­ها و سازندهای جوان‌تر دلالت بر اثر سطوح جدایش میانی در توسعه این چین‌ها دارد. سازند گرو که یکی از سطوح جدایش اساسی میانی در منطقۀ لرستان است، عامل توسعه این چین‌ها در پهلوهای تاقدیس­های بزرگ است. این سطح جدایشی همچنین کنترل کنندۀ سبک هندسه ساختارهای سطحی از ساختارهای عمقی نفتی است، به‌گونه‌ای که باعث جابه‌جایی مکانی ناحیۀ لولایی آن‌ها از سطح تا عمق می‌شود. با بررسی نقشۀ هم­تراز زیرزمینی تاقدیس­ها میزان بستگی­های قائم و افقی تاقدیس­های زنگول و پشت‌جنگل برآورد شده است.