فصلنامه

---

هدف تحقیق حاضر، که پژوهشی غیرآزمایشی از نوع مقطعی و همبستگی بود، بررسی الگوی همبستگی بین پنج متغیر رضایت از رابطه زناشویی، سطح تعهد، کیفیت روابط جایگزین، میزان سرمایه گذاری، و طول مدت رابطه، با علائم افسردگی در میان زنان و مردان متاهل شهر تهران، و تعین مقدار واریانس تبیین شدۀ علائم افسردگی توسط هر یک از این متغیرها بود. پرسشنامه های این پژوهش عبارت بودند از (1) پرسشنامۀ اطلاعات جمعیت شناختی، (2) مقیاس افسردگی مرکز مطالعات اپیدمیولوژیک (CES-D)، (3) شاخص رضایت زوجین (CSI-16)، و (4) مقیاسِ الگوی سرمایه گذاری (IMS)، که بین 264 کارمند اداری در وزارتخانۀ آموزش و پرورش در دو منطقۀ 2 و 18 از مناطق بیست گانۀ آموزش و پرورش شهر تهران توزیع شدند. از این میان، نتایج به دست آمده از 252 پاسخ دهنده، معتبر و قابل استفاده بود.نتایج نشان داد همبستگی منفی و معناداری بین رضایت از رابطه زناشویی و علائم افسردگی وجود دارد، و مقدار مطلق این ضریب در مردان، بالاتر از زنان است. تحلیل رگرسیون نشان داد ترکیب پنج متغیر پیش بین، 6/35% از واریانس علائم افسردگی را در زنان و2/94% واریانس علائم افسردگی را در مردان تبیین می کند. در مدل رگرسیون زنان، تنها متغیری که سهم معناداری در تبیین واریانس علائم افسردگی داشت، سطح تعهد بود. در حالی که در  مردان، همۀ متغیرهای پیش بین، دارای سهم معنادار در تبیین واریانس علائم افسردگی بودند.
 

---

هدف از این مطالعه، بررسی نقش عواطف استرس، اضطراب و افسردگی و ترس از درد در پیش‌بینی ناتوانی حرکتی، در بیماران با درد مزمن در ناحیۀ ستون فقرات بود. نمونۀ پژوهش شامل ۵۳ نفر (۴۱ زن و ۱۲ مرد) مبتلا  به درد مزمن ناحیۀ ستون فقرات بودند که به‌صورت دردسترس از میان بیمارانی که در فاصلۀ ۳ ماه به کلینیک مراجعه کردند، انتخاب شدند و به‌صورت داوطلبانه در مطالعه شرکت کردند. پرسشنامۀ مقیاس افسردگی اضطراب و استرس، پرسشنامۀ ناتوانی درد، مقیاس نشانگان اضطراب و درد، و پرسشنامۀ ترس از درد توسط شرکت‌کنندگان تکمیل شد.  داده‌های به‌دست‌آمده در پژوهش، با استفاده از روش‌های آماری ضریب همبستگی و رگرسیون، مورد آزمون قرار گرفتند. بر اساس نتایج یافته‌های حاصل از ضرایب همبستگی، از بین زیرمقیاس‌های افسردگی، اضطراب و استرس، افسردگی بیشترین میزان همبستگی را با ناتوانی حرکتی داشت. همچنین از بین زیرمقیاس‌های آزمون نشانگان اضطراب و درد، به‌ویژه بعد فرار- اجتناب، همبستگی مثبت و معناداری با متغیر ناتوانی حرکتی داشت. یافته ها نشان داد که مؤلفۀ افسردگی ۲۸درصد و مؤلفۀ فرار- اجتناب ۳۶درصد از واریانس ناتوانی حرکتی را تبیین می‌کند.نتایج نشان داد به نظر می رسداگرچه درد ممکن است در ابتدابه عنوان یک مشکل مربوط به سلامت جسمانی در نظر گرفته شود، با این حال مؤلفه های روانشناختی مثل افسردگی، اضطراب و استرس می توانند نقش مهمی را حداقل در حفظ شرایط درد مزمن ایفاکنند که این مساله باید در مداخلات توانبخشی مورد توجه قرار بگیرد