آزاده صفارزاده، عباس رحیمی نژاد، هادی بهرامی احسان، اعظم نوفرستی، نازیلا شاه منصوری،
دوره ۱۵، شماره ۳ - ( دوره پانزده، شماره سوم، پاییز ۱۴۰۰ )
چکیده
ترس از مرگ موضوعی جهانی و در عین حال وابسته به فرهنگ است. پژوهش حاضر با هدف ساخت و رواسازی مقیاس «ترس‌های دنیای پس از مرگ» درنمونه ی ایرانی انجام شد. این پژوهش، مطالعه‌ای ترکیبی (کیفی و کمی) از نوع اکتشافی متوالی است. در بخش کیفی روش گردآوری داده‌ها، پس از مصاحبه‌ی بالینی ساختاریافته با ۱۲ بیمار حاد قلبی سؤالات پرسشنامه استخراج شد. جامعه‌ی آماری این پژوهش در بخش کمّی، افراد ساکن شهر تهران بودند که به روش نمونه‌گیری در دسترس به صورت برخط در پژوهش شرکت کردند و در مجموع ۳۱۳ پرسشنامه (۲۳۰ زن و ۸۳ مرد) تکمیل شد. جهت گردآوری داده‌ها افزون بر مقیاس ترس‌های دنیای پس از مرگ، از پرسشنامه‌ی افسردگی بک (BDI-II، ۱۹۹۶) و مقیاس عزت نفس روزنبرگ (SES، ۱۹۶۵) برای ارزیابی روایی ملاکی استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی اکتشافی، روش استخراج مؤلفه‌های اصلی و تحلیل موازی انجام شد. در تحلیل عامل اکتشافی سه عامل استخراج شد که به ترتیب تحت عنوان عامل « ترس از مؤاخذه و عذاب قبر» ، «تنهایی و رهاشدگی» و «اشتیاق و اطمینان به خدا» نامگذاری شدند. برای تعیین پایایی پرسشنامه همسانی درونی زیرمقیاس‌ها محاسبه شد و دامنه‌ی آلفای کرونباخ بین ۶۳/۰ تا ۸۸/۰ قرار گرفت که حاکی از همسانی درونی مناسب مقیاس و مؤلفه‌های آن بود. مقیاس ترس‌های دنیای پس از مرگ در نمونه‌ی ایرانی مسلمان پایایی و روایی مناسب دارد و می‌تواند برای شناخت منشاء ترس بیماران قلبی عروقی و مداخلات کاهش اضطراب، همچنین مقایسه‌های بین فرهنگی به کار رود.
