دوره 14، شماره 51 - ( 3-1404 )
جلد 14 شماره 51 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jafari A, Pirdashti H, Razzaghi Borkhani F, Saber Z. Strategic Planning Using the SWOT Technique for Integrated Crop Management (ICM) Development in Rice Farms of Mazandaran Province. serd 2025; 14 (51) : 3
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-4064-fa.html
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-4064-fa.html
جعفری علیرضا، پیردشتی همت اله، رزاقی بورخانی فاطمه، صابر زهرا. برنامه‌ریزی راهبردی با تکنیک SWOT برای توسعه مدیریت تلفیقی محصول در مزارع برنج استان مازندران. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 1404; 14 (51)
علیرضا جعفری1 
، همت اله پیردشتی2 ، فاطمه رزاقی بورخانی*3 ، زهرا صابر1
، همت اله پیردشتی2 ، فاطمه رزاقی بورخانی*3 ، زهرا صابر1
1- دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
2- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
3- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران ،F.razzaghi@sanru.ac.ir
2- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
3- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران ،
چکیده: (314 مشاهده)
هدف: امروزه طراحی یک سامانه پایدار محیط زیستی و قابل‌توجیه از نظر اقتصادی و اجتماعی با دیدگاه آینده‌پژوهانه برای توسعه روستایی و کشاورزی مورد توجه است. هدف کلی این پژوهش، توسعه راهبردهای مدیریت تلفیقی محصول در مزارع برنج استان مازندران است.
روش پژوهش: یکی از روش‌های تحلیل در برنامه‌ریزی راهبردی، تکنیک SWOT است. در این پژوهش، با استفاده از مبانی نظری و مطالعات تحلیلی، نقاط چهارگانه SWOT یعنی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی شد. جامعه آماری شامل گروهی از متخصصان و کارشناسان دارای تجربه و تخصص علمی در زمینه توسعه پایدار کشت برنج و ترویج کشاورزی (18 نفر) و تجربه مدیریتی در سازمان‌های مرتبط مانند سازمان جهاد کشاورزی در استان مازندران (20 نفر) بودند که از طریق نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با ماتریس SWOT در نرم افزار EXCEL انجام شد.
یافته‌ها: تحلیل ارزیابی درونی و ارزیابی بیرونی سیستم نشان می‌دهد که نقاط قوت و فرصت‌ها بر نقاط ضعف و تهدیدهای آن غالب می‌باشند. وزن‌های بدست آمده از برآیند این نقاط نشان‌دهنده غالب بودن فضای مفید بر فضای مخاطره‌آمیز است. اولویت فضای راهبردی سامانه در ناحیه راهبردی SO یا حداکثر-حداکثر (حدود 36 درصد) است. پس از این گروه از راهبردها، سایر راهبردها یعنی راهبردهای WO (حداقل- حداکثر)، ST (حداکثر- حداقل) و WT (حداقل- حداقل) به ترتیب با حدود 25، 23 و 16 درصد از کل راهبردهای متصور برای این استان است.
نتیجه‌گیری: مطابق با تحلیل فضای استراتژیک و وزن مربوطه، تقویت توانمندسازی و مشارکت کشاورزان در مدیریت بهینه مزرعه با رهیافت FFS/IPM، راهبرد مدیریت ریسک تولید و افزایش تاب‌آوری سامانه از طریق بیمه، استقرار تعاونی تولید محصول سالم و برند تجاری‌سازی جمعی در زنجیره ارزش برنج، تأکید بر همکاری و ارتباط هم‌افزا میان ذینفعان کلیدی در زنجیره تولید برنج مهمترین راهبردهای توسعه سیستم ICM هستند. بکارگیری این راهبردها نقش مهمی در پذیرش راهبرد ICM و توسعه پایدار کشاورزی دارد.
روش پژوهش: یکی از روش‌های تحلیل در برنامه‌ریزی راهبردی، تکنیک SWOT است. در این پژوهش، با استفاده از مبانی نظری و مطالعات تحلیلی، نقاط چهارگانه SWOT یعنی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی شد. جامعه آماری شامل گروهی از متخصصان و کارشناسان دارای تجربه و تخصص علمی در زمینه توسعه پایدار کشت برنج و ترویج کشاورزی (18 نفر) و تجربه مدیریتی در سازمان‌های مرتبط مانند سازمان جهاد کشاورزی در استان مازندران (20 نفر) بودند که از طریق نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با ماتریس SWOT در نرم افزار EXCEL انجام شد.
یافته‌ها: تحلیل ارزیابی درونی و ارزیابی بیرونی سیستم نشان می‌دهد که نقاط قوت و فرصت‌ها بر نقاط ضعف و تهدیدهای آن غالب می‌باشند. وزن‌های بدست آمده از برآیند این نقاط نشان‌دهنده غالب بودن فضای مفید بر فضای مخاطره‌آمیز است. اولویت فضای راهبردی سامانه در ناحیه راهبردی SO یا حداکثر-حداکثر (حدود 36 درصد) است. پس از این گروه از راهبردها، سایر راهبردها یعنی راهبردهای WO (حداقل- حداکثر)، ST (حداکثر- حداقل) و WT (حداقل- حداقل) به ترتیب با حدود 25، 23 و 16 درصد از کل راهبردهای متصور برای این استان است.
نتیجه‌گیری: مطابق با تحلیل فضای استراتژیک و وزن مربوطه، تقویت توانمندسازی و مشارکت کشاورزان در مدیریت بهینه مزرعه با رهیافت FFS/IPM، راهبرد مدیریت ریسک تولید و افزایش تاب‌آوری سامانه از طریق بیمه، استقرار تعاونی تولید محصول سالم و برند تجاری‌سازی جمعی در زنجیره ارزش برنج، تأکید بر همکاری و ارتباط هم‌افزا میان ذینفعان کلیدی در زنجیره تولید برنج مهمترین راهبردهای توسعه سیستم ICM هستند. بکارگیری این راهبردها نقش مهمی در پذیرش راهبرد ICM و توسعه پایدار کشاورزی دارد.
شماره‌ی مقاله: 3
فهرست منابع
1. آمارنامه کشاورزی (1401). جلد اول: گزارش سطح، تولید و عملکرد محصولات زراعی در سال زراعی 1400-1399، وزارت جهاد کشاورزی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات، تهران.
2. امیرنژاد، حمید؛ شاهپوری، احمدرضا؛ و تسلیمی، مهسا (1397). کاربرد لاجیت ترتیبی تعمیم یافته در تعیین عوامل اجتماعی-اقتصادی مؤثر بر آلودگی آب‌های زیرزمینی (مطالعه موردی: آبشویی نیترات در کشت برنج. فصلنامه اقتصاد و توسعه کشاورزی. (1)32، 29-17. [DOI:10.22067/jead2.v32i1.63261]
3. اندکایی‌زاده، کورش؛ طوسی، مهدی؛ و بی‌ریا، مهدی (1400). تحلیل سامانه مدیریت تلفیقی آفات با روش ماتریس SWOT. سیزدهمین کنفرانس ملی مهندسی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون ایران، تهران.https://civilica.com/doc/1308691
4. انصاری همدانی، شینا؛ ارجمندی، رضا؛ متصدی زرندی، سعید؛ باغستانی، محمدعلی؛ و عزیزی نژاد، رضا (1401). ارزیابی کشت اول و دوم برنج بر مبنای غلظت آفت کش دیازینون در آب و خاک شالیزارهای استان مازندران. فصلنامه علوم محیطی، 20(2)، 18-1. [DOI:10.52547/envs.2022.1172]
5. رزاقی بورخانی، فاطمه؛ عزیزی خالخیلی، طاهر؛ و براتی، علی اکبر (1403). واکاوی مهمترین متغیرهای اثرگذار بر امنیت آبی کشاورزی در استان مازندران. اقتصاد و توسعه کشاورزی، 38(3)، 294-279. [DOI:10.22067/jead.2024.87497.1260]
6. رزاقی، فاطمه (1402). طراحی الگوی پارادایمی ترویج استاندارد GAP در مزارع برنج استان مازندران. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 54(4)، 759-739. [DOI:10.22059/ijaedr.2023.362811.669239]
7. سالنامه آماری (1402). سالنامه آماری مازندران سال 1401. سازمان مدیریریت و برنامه‌ریزی استان مازندران، معاونت آمار و اطلاعات، تهران.
8. محبوبی، محمدرضا؛ و احمدی‌گرجی، حسین (1396). نگرش محیط‌زیستی و استفاده از سموم شیمیایی در بین برنج‌کاران (مطالعه موردی: دهستان اسفیورد- شورآب شهرستان ساری). فصلنامه انسان و محیط زیست، 41، 105-93.
9. میردامادی، سید مهدی؛ و سادات موسوی، سهیلا (1396). موانع کاربرد رهیافت مدیریت تلفیقی محصول در کشاورزی پایدار. روستا و توسعه، 16(1)، 54-37. [DOI:10.30490/rvt.2018.59097]
10. نوری درزیکلایی، پریسا؛ رزاقی بورخانی، فاطمه؛ عزیزی خالخیلی، طاهر؛ و براتی، علی اکبر (1403). تبیین کارایی پیوند آب، انرژی و غذا در مزارع برنج شهرستان ساری. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 13(۴۹)، ۱-۲۲.
11. یحیایی، ریحانه؛ و کاوسی کلاشمی، محمد (1402). ارزیابی پیشران های مؤثر در استفاده از فناوری بلاکچین در زنجیره تأمین برنج. اقتصاد و بازار کشاورزی، 1(2)، 100-89. http://dx.doi.org/10.61186/ame.1.2.89
12. Amirnejad, H., Shahpouri, A., & Taslimi, M. (2018). Applying the Generalized Ordered Logit to Determine Socio-Economic Factors Affecting the Groundwater Pollution (Case Study: Nitrate Leaching in Rice Cultivation). Journal of Agricultural Economics and Development, 32(1), 17-29. [DOI:10.22067/jead2.v32i1.63261. [in Persian]]
13. Andkaeizadeh, K., Toosi, M & Biriya, M. (2021). Analysis of Integrated Pest Management System with SWOT Matrix Method. 13th National Conference on Mechanical Engineering, Biosystems and Mechanization of Iran, Tehran. https://civilica.com/doc/1308691. [in Persian]
14. Ansari Hamedani, S., Arjmandi, R., Motessadi Zarandi, S., Baghestani, M. A., & Azizinezhad, R. (2022). Evaluation of First and Second rice Cultivation Based on Diazinon Pesticide Concentration in Water and Soil of Paddy Fields of Mazandaran Province. Environmental Sciences, 20(2), 1-18. [DOI:10.52547/envs.2022.1172. [in Persian]]
15. Bagheri, A., Bondori, A. & Damala, C. (2019). Modeling Cereal Farmers’ Intended and Actual Adoption of Integrated Crop Management (ICM) Practices. Journal of Rural Studies, 70, 58-65. [DOI:10.1016/j.jrurstud.2019.05.009]
16. Barati A. A., Kalantari K., Nazari M. R, Asadi A. A Hybrid Method (ANP-SWOT) to Formulate and Choose Strategic Alternatives for Development of Rural Cooperatives in Iran. JAST, 19 (4) :757-769. http://jast.modares.ac.ir/article-23-9832-en.html
17. Benzaghta, M. A., Elwalda, A., Mousa, M. M., Erkan, I., & Rahman, M. (2021). SWOT Analysis Applications: An Integrative Literature Review. Journal of Global Business Insights, 6(1), 54-72.
18. Biswakarma, N., Pooniya, V., Zhiipao, R. R., Kumar, D., Shivay, Y. S., Das, T. K., ... & Behara, B. (2023). Identification of a Resource-Efficient Integrated Crop Management Practice for the Rice-Wheat Rotations in South Asian Indo-Gangetic Plains. Agriculture, Ecosystems & Environment, 357, 108675. [DOI:10.1016/j.agee.2023.108675]
19. Biswakarma, N., Pooniya, V., Zhiipao, R. R., Kumar, D., Verma, A. K., Shivay, Y. S., ... & Swarnalakshmi, K. (2021). Five Years Integrated Crop Management in Direct Seeded Rice–Zero Till Wheat Rotation of North-Western India: Effects on Soil Carbon Dynamics, Crop Yields, Water Productivity and Economic Profitability. Agriculture, Ecosystems & Environment, 318, 107492. [DOI:10.1016/j.agee.2021.107492]
20. Chi, T. T. N., Hossain, M., & Palis, F. (2004). Impact of Integrated Pest Management-Farmer Field School (IPM-FFS) on Farmers’ Insect Pest Management Belief, Attitude and Practices (KAP) in Vietnam. Omonrice, 12, 109-119.
21. Chu, G., Wang, Z., Zhang, H., Yang, J. & Zhang, J. (2016). Agronomic and Physiological Performance of Rice under Integrative Crop Management. Crop Ecology & Physiology, 108:117–128, doi:10.2134/agronj15.0310
22. Davari Farid, R., Azizi, J., Allahyari, M., Damalas, C. & Sadeghpour, H. (2018). Marketing Mix for the Promotion of Biological Control Among Small-Scale Paddy Farmers. International Journal of Pest Management, 65(1), 59-65. [DOI:10.1080/09670874.2018.1459927]
23. David, S. (2007). Learning to Think for Ourselves: Knowledge Improvement and Social Benefits Among Farmer Field School Participants in Cameroon. Learning, 14(2), 35-49.
24. Davis, K., Nkonya, E., Ayalew, D., & Kato, E. (2009, May). Assessing the Impact of a Farmer Field Schools Project in East Africa. In Proceeding of the 25th Annual Meeting, International San Juan Resort, Puerto Rico.
25. Fahad, S., Nie, L., Hussain, S., Khan, F., Khan, F. A., Saud, S., ... & Huang, J. (2015). Rice Pest Management and Biological Control. Sustainable agriculture reviews: cereals, 85-106. [DOI:10.1007/978-3-319-16988-0_4]
26. Farooq, M. S., Riaz, S., Rehman, I. U., Khan, M. A., & Hassan, B. (2023). A Blockchain-Based Framework to Make the Rice Crop Supply Chain Transparent and Reliable in Agriculture. Systems, 11(9), 476. [DOI:10.3390/systems11090476]
27. Goli, I., Azadi, H., Nooripoor, M., Baig, M. B., Viira, A. H., Ajtai, I., & Özgüven, A. I. (2021). Evaluating the Productivity of Paddy Water Resources Through SWOT Analysis: The Case of Northern Iran. Water, 13(21), 2964. [DOI:10.3390/w13212964]
28. Hajjar, M. J., Ahmed, N., Alhudaib, K.A. & Ullah, H. (2023). Integrated Insect Pest Management Techniques for Rice. Sustainability, 15, 4499. [DOI:10.3390/su15054499]
29. Hassanpour, B. & Saeidi, K. (2020). Analysis of SWOT and Effectiveness of Farmer Field Schools (FFS)’s Programs About Developing Integrated Pest Management (IPM) in Iran. Munis Entomology & Zoology, 15 (2): 386-396.
30. Hassanpour, B. (2018). Analysis of SWOT and Effectiveness of Farmer Field Schools (FFS)'s Programs About Developing IPM in Iran. 2nd International Conference on Food and Agricultural Economics 27-28th April 2018, Alanya, Turkey, 218-227.
31. Hussain, M., Ul-Allah, S., & Farooq, S. (2023). Integrated Crop Management in Sustainable Agriculture. Agriculture, 13(5), 954.
32. Lenteren, J.C. (2012). IOBC Internet Book of Biological Control, version 6. 136-143.
33. Mahboobi, M & Ahmadigorji, H. (2017). The Environmental Attitude and Using Chemical Toxins among Rice Growers (Case study: Esfivard-shoorab Rural District, Sari County). Water and Environment, 15(2), 93 – 105. [in Persian]
34. Mirdamadi, S. M., & Sadatmoosavi, S. (2018). Constraints to the Application of Integrated Crop Management in Sustainable Agriculture. Village and Development, 16(1), 37-54. [DOI:10.30490/rvt.2018.59097. [in Persian]]
35. Namboothiripad, P., Pushpa, J., Mahandrakumar, K., Amarnath, J. S., & Prabakaran, K. (2021). An Impact Study on Organic Agriculture-SWOC Analysis. Indian Journal of Pure & Applied Biosciences, 9(1), 92-98. http://dx.doi.org/10.18782/2582-2845.8533
36. Noori Darzikalaie P, Razzaghi Borkhani F, Barati A A, Azizi Khalkheili. (2024). Explaining the Efficiency of the Water, Energy, and Food Nexus in Rice Farms of Sari County. Journal of Space Econmy & Rural Development, 13 (49), 1-22. [in Persian]
37. Pohrebskyi, T. H., Golub, G. S., Golub, S. M., & Potapova, A. H. (2024). The Current State, Problems and Prospects for the Development of Organic Agriculture in Ukraine. Acta Geographica Silesiana, (18/1 (53)).
38. Razzaghi Borkhani, F., Azizi Khalkheili, T., & Barati, A. (2024). Analyzing the Most Important Variables Affecting Agricultural Water Security in Mazandaran Province. Journal of Agricultural Economics and Development, 38(3), 294-279. [DOI:10.22067/jead.2024.87497.1260. [in Persian]]
39. Razzaghi, F. (2023). Designing a Paradigm Model for Extension of GAP Standard in the Rice Fields of Mazandaran Province. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 54(4), 739-759. [DOI:10.22059/ijaedr.2023.362811.669239. [in Persian]]
40. Richard, B., Qi, A., & Fitt, B.D. (2022). Control of Crop Diseases Through Integrated Crop Management to Deliver Climate‐Smart Farming Systems for Low‐and High‐Input Crop Production. Plant Pathology, 71(1), 187-206. [DOI:10.1111/ppa.13493]
41. Sadeghi, H., & Khanzadeh, M. (2020). Strategic Analysis of Agricultural Development by SWOT and QSPM Matrix: A Case Study of Urmia Lake Basin. Agricultural Economics and Development, 27(4), 87-118. [DOI:10.30490/aead.2020.252675.0. [in Persian]]
42. Sharma, S. (2023). Cultivating Sustainable Solutions: Integrated Pest Management (IPM) For Safer and Greener Agronomy. Corporate Sustainable Management Journal, 1(2), 103-108. http://doi.org/10.26480/csmj.02.2023.103.108
43. Statistical Yearbook. (2023). Statistical Yearbook of Mazandaran for the year 2022. Mazandaran Province Management and Planning Organization, Deputy for Statistics and Information. [in Persian]
44. Sudiono, S., Sutjahyo, S. H., Wijayanto, N., Hidayat, P., & Kurniawan, R. (2019). The Analysis on the Formulation of Integrated Pest Management Policy Strategy by Using SWOT-AHP Method (a Case Study on Vegetable Plant Cultivation in Lampung Province). Journal of Applied Agricultural Science and Technology, 3(2), 239-256. [DOI:10.32530/jaast.v3i2.119]
45. Sumarno, J., Harianto, H., & Kusnadi, N. (2015). Peningkatan Produksi dan Efisiensi Usahatani Jagung Melalui Penerapan Pengelolaan Tanaman Terpadu (PTT) di Gorontalo. Jurnal Manajemen & Agribisnis, 12(2), 79-79.
46. Varatharajan, T. (2022). Integrated Crop Management Modules for Maize+ Blackgram–Wheat Cropping System (Doctoral dissertation, Division of Agronomy ICAR–INDIAN Agricultural Research Institute NEW DELHI–110012). [DOI:10.3390/agriculture13050954]
47. Varatharajan, T., Dass, A., Choudhary, A. K., Sudhishri, S., Pooniya, V., Das, T. K., ... & Kumar, P. (2022). Integrated Management Enhances Crop Physiology and Final Yield in Maize Intercropped with Blackgram in Semi-Arid South Asia. Frontiers in Plant Science, 13, 975569. [DOI:10.3389/fpls.2022.975569]
48. Vennila, S., Birah, A., Kanwar, B., & Chattopadhyay, C. (2016). Success Stories of Integrated Pest Management in India. ICAR-National Research Centre for Integrated Pest Management, New Delhi-110, 12, 78.
49. Wang, D., Huang, J., Nie, L. et al. (2017). Integrated Crop Management Practices for Maximizing Grain Yield of Double-Season Rice Crop. Sci Rep 7.38982. [DOI:10.1038/srep38982.]
50. Yahyayi R., Kavoosi-Kalashami M. (2024). Evaluation of the Effective Drivers in the Use of Blockchain Technology in the Rice Supply Chain. Agric Mark Econ. 1(2), 89-100. http://dx.doi.org/10.61186/ame.1.2.89. [in Persian]
51. Yang, P., Liu, W., Shan, X., Li, P., Zhou, J., Lu, J., & Li, Y. (2008). Effects of Training on Acquisition of Pest Management Knowledge and Skills by Small Vegetable Farmers. Crop Protection, 27(12), 1504-1510. [DOI:10.1016/j.cropro.2008.07.013]
52. Yekti, G. I. A., and Suryaningsih, Y. (2021). The Implementation of Rice’s Good Agricultural Practices (GAP) in Panarukan-Situbondo. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. 746(1), 1-6. [DOI:10.1088/1755-1315/746/1/012010]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
