دوره 14، شماره 53 - ( 9-1404 )
جلد 14 شماره 53 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Aflatoonian B, Majdi A A, Mirzaei H, Aflatoonian B. Investigating the Impact of Spatial Cohesion on Rural Tourism Development in Different Regions of Iran: A Case Study of 27 Selected Villages. serd 2025; 14 (53)
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-4055-fa.html
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-4055-fa.html
افلاطونیان بهناز، مجدی علی اکبر، میرزائی حسین، افلاطونیان بهنوش. بررسی تأثیر انسجام فضایی بر توسعه گردشگری روستایی در مناطق مختلف ایران: مطالعه موردی ۲۷ روستای منتخب. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 1404; 14 (53)
بررسی تأثیر انسجام فضایی بر توسعه گردشگری روستایی در مناطق مختلف ایران: مطالعه موردی ۲۷ روستای منتخب
1- گروه آموزشی علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
2- گروه آموزشی علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران ،majdi@um.ac.ir
3- گروه آموزشی جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
4- گروه آموزشی مهندسی مدیریت پروژه، دانشگاه پیام نور کرمان، ایران
2- گروه آموزشی علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران ،
3- گروه آموزشی جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
4- گروه آموزشی مهندسی مدیریت پروژه، دانشگاه پیام نور کرمان، ایران
چکیده: (19 مشاهده)
هدف: صنعت گردشگری می‌تواند با افزایش درآمد و ایجاد شغل، رونق اقتصادی روستاها و توسعه ملی را به دنبال داشته باشد. هدف این تحقیق بررسی رابطه میان موقعیت جغرافیایی و هم‌پیوندی روستاها با وضعیت گردشگری است.
روش پژوهش: این پژوهش، کیفی و توصیفی-تحلیلی به بررسی ۲۷ روستا در ایران می‌پردازد که در بخش کیفی از مطالعات کتابخانه‌ای و در بخش تحلیلی از ابزار شبیه‌سازی روستای مورد نظر با نرم‌افزار (سیتی انجین ) استفاده شد. جهت تهیه نقشه از سایت OpenStreetMap و نقشه‌های ژئورفرنس شده استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه مطالعات مرتبط با حوزه گردشگری و توسعه روستایی از منابع معتبر فارسی و انگلیسی بود. حجم نمونه شامل ۹ مقاله فارسی و ۳ مقاله انگلیسی بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت بررسی اختلاف فراوانی با فراوانی مورد انتظار از آزمون کای دو (نیکویی برازش) و جهت همبستگی دو متغیر رتبه‌ای با توجه به متغیر مستقل و وابسته از آزمون ضریب همبستگی سامرز در SPSS28 استفاده شد.
یافته‌ها: وضعیت گردشگری در ابعاد مختلف اقظتصادی، فرهنگی و کالبدی در روستاها نامطلوب است و عدم توجه به مسائل بومی به طور معنی‌داری بیشتر از حد انتظار است. روستاهایی با هم‌پیوندی ضعیف، وضعیت گردشگری نامطلوب‌تری داشته و افزایش هم‌پیوندی به بهبود شرایط اقتصادی، فرهنگی و کالبدی گردشگری منجر می‌شود. این رابطه دارای همبستگی قوی است.
نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر اهمیت هم‌پیوندی در بهبود وضعیت گردشگری است و عدم توجه به این شاخص می‌تواند منجر به جدایی‌گزینی و اجتماع گریزی در مناطق روستایی گردد. بنابراین، نیاز به برنامه‌ریزی مدیریتی جهت تقویت گردشگری در روستاهای با هم‌پیوندی ضعیف احساس می‌شود. همچنین، فرهنگ‌سازی گردشگری از گردشگران به بومیان منطقه ضروری است. عدم هماهنگی بین این دو گروه می‌تواند مانع رونق صنعت گردشگری شود و برای تحقق تغییرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در روستاها، پژوهش‌های نوآورانه مبتنی بر شرایط بومی الزامی است.
روش پژوهش: این پژوهش، کیفی و توصیفی-تحلیلی به بررسی ۲۷ روستا در ایران می‌پردازد که در بخش کیفی از مطالعات کتابخانه‌ای و در بخش تحلیلی از ابزار شبیه‌سازی روستای مورد نظر با نرم‌افزار (سیتی انجین ) استفاده شد. جهت تهیه نقشه از سایت OpenStreetMap و نقشه‌های ژئورفرنس شده استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه مطالعات مرتبط با حوزه گردشگری و توسعه روستایی از منابع معتبر فارسی و انگلیسی بود. حجم نمونه شامل ۹ مقاله فارسی و ۳ مقاله انگلیسی بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت بررسی اختلاف فراوانی با فراوانی مورد انتظار از آزمون کای دو (نیکویی برازش) و جهت همبستگی دو متغیر رتبه‌ای با توجه به متغیر مستقل و وابسته از آزمون ضریب همبستگی سامرز در SPSS28 استفاده شد.
یافته‌ها: وضعیت گردشگری در ابعاد مختلف اقظتصادی، فرهنگی و کالبدی در روستاها نامطلوب است و عدم توجه به مسائل بومی به طور معنی‌داری بیشتر از حد انتظار است. روستاهایی با هم‌پیوندی ضعیف، وضعیت گردشگری نامطلوب‌تری داشته و افزایش هم‌پیوندی به بهبود شرایط اقتصادی، فرهنگی و کالبدی گردشگری منجر می‌شود. این رابطه دارای همبستگی قوی است.
نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر اهمیت هم‌پیوندی در بهبود وضعیت گردشگری است و عدم توجه به این شاخص می‌تواند منجر به جدایی‌گزینی و اجتماع گریزی در مناطق روستایی گردد. بنابراین، نیاز به برنامه‌ریزی مدیریتی جهت تقویت گردشگری در روستاهای با هم‌پیوندی ضعیف احساس می‌شود. همچنین، فرهنگ‌سازی گردشگری از گردشگران به بومیان منطقه ضروری است. عدم هماهنگی بین این دو گروه می‌تواند مانع رونق صنعت گردشگری شود و برای تحقق تغییرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در روستاها، پژوهش‌های نوآورانه مبتنی بر شرایط بومی الزامی است.
فهرست منابع
1. امین بیدختی، علی اکبر و نظری، ماشااله (1388). نقش بازاریابی در توسعه صنعت گردشگری، چشم انداز مدیریت بازرگانی. چشم انداز مدیریت (پیام مدیریت)، 9 (32)، 49-68.
2. بهرامی، رحمت (1395). تحلیلی بر نقش گردشگری و اثرات آن بر توسعه سکونتگاههای روستایی )مطالعه موردی: شهرستان مریوان). مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، 11 (43)، 101-113.
3. جعفری، عزیزاله؛ نادعلی پور، زهرا؛ حیدری فر، زهرا و باقری، محسن (1399). ایجاد اشتغال صنعت گردشگری با رویکرد پویایی سیستم ها. گردشگری و توسعه، 9(3)، 153-172.
4. حیدری چیانه، رحیم (1389). مبانی برنامه ریزی صنعت گردشگری. کتاب ماه علوم اجتماعی دوره جدید، (28)، ص 34.
5. رضوانی، محمد رضا و صفایی، جواد (1380). گردشگری خانه های دوم و اثرات ان بر نواحی روستایی. فصلنامه پژوهش های جغرافیای، 54(2)، 109-121.
6. رضوانی، محمدرضا؛ بدری، سید علی؛ سپهوند، فرخنده و اکبریان رونیزی، سعید رضا (1391). گردشگری خانه‌های دوم و اثرات آن بر بهبود کیفیت زندگی ساکنان روستایی (مطالعه موردی: بخش رودبار قصران، شهرستان شمیرانات). مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه، 4 (13)، 23-40.
7. شارپلی، ریچارد و شارپلی، جولیا (1380). گردشگری روستایی. ترجمه رحمت اله منشی‌زاده و فاطمه نصیری. انتشارات منشی، تهران.
8. عباسی، رسول و اکبری کجانی، عاطفه (1400). واکاوی چالشها و موانع توسعه گردشگری غذای بومی (سنتی) در صنعت رستورانداری. مطالعات مدیریت گردشگری، 16 (56)، 381-419.
9. علی بیگی، جواد و قاسمی یار، محمد (1394). تاثیر گردشگری مذهبی بر کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: روستای بردی؛ شهرستان دهلران). مطالعات اجتماعی گردشگری، 3 (6)، 87-116.
10. عنابستانی، زهرا؛ عنابستانی، علی اکبر و رجبی، آزیتا (1393). تحلیل نقش گردشگری مذهبی در توسعۀ سکونتگاههای روستایی مطالعۀ موردی: (روستای نوده انقلاب از شهرستان خوشاب(. اولین همایش بین المللی علمی- راهبردی توسعه گردشگری جمهوری اسلامی ایران، چالش ها و چشم اندازها، 1543-1557.
11. قاسم نژاد، زینب؛ مجیدی قهرودی، نسیم و جلیلوند، محمدرضا (1400). بررسی چالش‌های توسعه گردشگری دیجیتال مطالعه موردی: شهر تهران. فصلنامه گردشگری شهری، 8 (3)، 79-90.
12. قاسمی، مریم (1398). نقش گردشگری بر کیفیت زندگی خانوارهای روستایی مقاصد گردشگری مذهبی )مطالعه موردی: شهرستان مشهد(. مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، 17(1)، 53-89.
13. قبادی، پرستو؛ پاپ زن، عبدالحمید؛ زرافشانی، کیومرث و گراوندی، شهپر (1391). وضعیت گردشگری روستایی در روستای خانقاه از دیدگاه اهالی روستا: با استفاده از تئوری بنیانی. مسکن و محیط روستا، 137(31)، 71-82.
14. قنبری، سیروس؛ قاسمی، مریم و پورجوپاری، مرضیه (1392). بررسی اثرات گردشگری بر توسعه روستایی از دیدگاه جامعه میزبان، مطالعه موردی: بخش ماهان شهرستان کرمان. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 3 (9)، 19-44.
15. قهرمانی، مریم (1391)، توسعه گردشگری و پایداری روستایی و جایگاه بافتهای باارزش روستا (مطالعه موردی: روستای سیمین شهر همدان). فصلنامه فضای گردشگری، 1 (2)، 65-80.
16. کمالی پور، حسام؛ معماریان، غلامحسین؛ فیضی، محسن و موسویان، محمد فرید (1391). ترکیب شکلی و پیکره‌بندی فضایی در مساکن بومی: مقایسه تطبیقی عرصه بندی فضای مهمان در خانه های سنتی کرمان. مسکن و محیط روستا، 31 (138)، 3-16.
17. محمدی، یگانه؛ چراغی، بهروز؛ ولائی، محمد مهدی (1392). نقش گردشگری مذهبی در توسعه روستایی، با تاکید بر کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی مطالعه موردی: روستای قپچاق شهرستان میاندوآب. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی)، 13 (30)، 7-25.
18. Abbasi, R., & Akbari Kajani, A (2011). Analysis of challenges and barriers to the development of traditional food tourism in the restaurant industry. Tourism Management Studies, 16 (56), 381-419. [in Persian]
19. Agacevic, A., & Xu, M. (2020). Chinese tourists as a sustainable boost to low seasons in ex-Yugoslavia destinations. Sustainability, 12(2), 449.
20. Alibeigi, J., & Ghasemiyar, M. (2015). The impact of religious tourism on the quality of life and social capital of rural households (Case study: Bordi village; Dehloran county). Social Studies of Tourism, 3 (6), 87-116. [in Persian]
21. Amin Bidakhti, A.A., & Nazari, M. (2009). The role of marketing in the development of the tourism industry, Business Management Perspective. Management Perspective (Management Message), 9 (32), 49-68. [in Persian]
22. Anabastani, Z., Anabastani, A,A., & Rajabi, A. (2014). Analysis of the role of religious tourism in the development of rural settlements, case study: (Nodeh Enghelab village, Khoshab county). The first international scientific-strategic conference on tourism development of the Islamic Republic of Iran, challenges and prospects, 1543-1557. [in Persian]
23. Bahrami, R. (2016). An analysis of the role of tourism and its effects on the development of rural settlements (case study: Marivan County). Human Settlement Planning Studies, 11 (43), 101-113. [in Persian]
24. Basukia, R., Wonoseputrob, C., & Husada Tarigan, Z.J. (2023). The effect of tourism village development project on economic sustainability through tourism villages based on natural and cultural potentials. Journal of Project Management. 8, 133-140. [DOI:10.5267/j.jpm.2022.11.001]
25. Bodosca, S. (2013). Rural tourism – a sustainable solution for development of North-East Romanian Region, Conference: 15th International Conference "Romanian rural tourism in the context of sustainable development: present and prospects, Vatra Dornei, Romania, 23-25.
26. Bourke, L. (1996). Rural tourism development: are communities in southwest rural pennsylivania ready to participate. New York, john Wiley, p 227.
27. Bramwell, B. (1994). Rural tourism and sustainable rural tourism. Journal of Sustainable Tourism. 2(1),1-6.
28. Çukur, T., Kızılaslan, N., & Çukur, F. (2019). Contribution of the cooperation between agriculture and tourism for rural development. In Rural Development: Proceedings of the International Scientific Conference (pp. 371-375). http://doi.org/10.15544/RD.2019.070
29. Daneshpour, A., & Charkhchyan, M. (2007). Public spaces and factors affecting collective life. The Monthly Scientific Journal of Bagh-E Nazar, 4(7), 19-28.
30. Ghahremani, M. (2012). Tourism development and rural sustainability and the position of valuable rural textures (Case study: Simin Village, Hamadan City). Quarterly Journal of Tourism Space, 1 (2), 65-80. [in Persian]
31. Ghanbari, S., Ghasemi, M., Pourjopari, M. (2013). Study of the Effects of Tourism on Rural Development from Rural Households Viewpoint, Case study: Mahan district of Kerman city. Geographical planning of space quarterly journal, 3 (9), 19-44. [in Persian]
32. Ghobadi, P., Papzan, A., Zarafshani, K., & Garavandi, S. (2012). The status of rural tourism in Khanqah village from the perspective of villagers: using grounded theory. Housing and Rural Environment, 137(31), 71-82. [in Persian]
33. Greffe, X. (1993). rural tourism a lever for economic and social development, clevedon, channel view publication. P.23
34. Gregory. Sho. (1992). Sudtainable development review.
35. Heydari Chianeh, R. (2010). Fundamentals of Tourism Industry Planning. Social Sciences Month Book, New Period, (28), p. 34. [in Persian]
36. Inskeep, E. (1991). Tourism planning: An integrated and sustainable development approach. John Wiley & Sons.
37. Jafari, A., Nadalipour, Z., Heydarifar, Z., & Bagheri, M. (2020). Tourism Industry Potential to Create Job Opportunities A System Dynamic Approach. Journal of Tourism and Development, 9 (3), 153-172. [in Persian]
38. Jiang, B., Claramunt, C., & Klarqvist, B. (2000). Integration of space syntax into GIS for modelling urban spaces. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 2(3-4), 161-171.
39. Kadir1, I.A., & Chew, L.N. (2024). Assessing tourism potential for rural tourism development: Promoting SDGs and economic opportunities to the B40 community-A mixed method approach. Smart Tourism, 5(1), 2477. [DOI:10.54517/st.v5i1.2477]
40. Kamalipour, H., Memarian, Gh., Feyzi, M. & Moussavian, M.F. (2012). Form composition and spatial configuration in native dwellings: a comparative comparison of the layout of guest space in traditional houses of Kerman. Housing and Rural Environment, 31 (138), 3-16. [in Persian]
41. Mohammadi, Y., Cheraghi, B., Valai, M.M. (2013). The role of religious tourism in rural development, with emphasis on quality of life and social capital, case study: Qepchaq village, Miandoab county. Journal of Applied Researches in Geographical Sciences, 13 (30), 7-25. [in Persian]
42. Osmond, H. (1957). Function as the basis of psychiatric ward design. Psychiatric Services, 8(4), 23-27.
43. Pool, E. (2002). The Theoretical Backgrond of the City Identity- sustainability Network. Environment and Behavior, (34), 8-25
44. Qasemi, M. (2019). The Role of Tourism on the Quality of Life of Rural Families Living in Religious Tourism Destinations (Case Study: Mashhad County). Journal of Geography and Regional Development, 17 (1), 53-89. [in Persian]
45. Qasemnejad, Z., Majidi Ghahrudi, N., & Jalilvand, M.R. (2011). Investigating the Challenges of Digital Tourism Development Case Study: Tehran City. Journal of Urban Tourism, 8 (3), 79-90. [in Persian]
46. Rezvani, M.R., & Safaei, J. (2001). Second Home Tourism and Its Effects on Rural Areas. Geographical Research Quarterly, 54(2), 109-121. [in Persian]
47. Rezvani, M.R., Badri, S.A., Sepahvand, F., & Akbarian Roonizi, S.R. (2012). The effects of second home tourism on improving life quality of rural residents (Case: Roudbar-e Qasran District Shemiranat County). Journal of Urban - Regional Studies and Research, 4 (13), 23-40. [in Persian]
48. Seena, V., & Sheela, M.C. (2023). Agri Tourism - A Panacea for Rural Development. International Journal For Multidisciplinary Research. 5(6), 1-8.
49. Sharpley, R., & sharpley, J. (1997). rural tourism: an introduction. I.T.P, London.
50. Sharpley, R., & Sharpley, J. (2001). Rural Tourism. Translated by Rahmatullah Monshizadeh and Fatemeh Nasiri. Monshi Publications, Tehran. [in Persian]
51. Vaca-Proaño, V.G., López-Rueda, C.P., Llorca-Vega, N.A., & Ferreras-Cid, E. (2023). Patrones sociales y espaciales: Estudio comparativo entre dos espacios públicos en la ciudad de Quito. Ecuador. Urbano, 26(47), 96–109. [DOI:10.22320/07183607.2023.26.47.08]
52. Wang, Y., & Wall, G. (2005). Sharing the benefits of tourism: A case study in Hainan. China. Environments, 33(1), 41.
53. World Tourism Organization. (2023). Tourism and Rural Development: A Policy Perspective. UNWTO, Madrid. [DOI:10.18111/9789284424306]
54. Yuli, S. B.C., Septiani, E., Pramuja, R.A., Supiandi, S., & Najmudin, M. (2023). Tourism Development and Local Community Welfare: A Case Study of the Mandalika Special Economic Zone. Journal of Environmental Management and Tourism, 14(4), 2097-2106.
55. Zemljic, D. (2004). Beneficial and damaging effects of tourism on the countryside. Journal sisibno kmetijstvo, 37 (36), 17-19.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
