سیدحسن مطیعی لنگرودی، فضیله دادورخانی، هادی یاقوت حردانی، مجتبی قدیری معصوم،
دوره 10، شماره 35 - ( 2-1400 )
چکیده
غربالگری استراتژیک محیطزیست از توانمندترین روشها و ابزارها برای ارزیابی اثرات زیستمحیطی اقدامات استراتژیک به شمار میرود. هدف تحقیق، کاربرد روش مذکور به منظور غربالگری زیستمحیطی اثرات و پیامدهای اقدامات استراتژیک در حوزه توسعه روستایی با تأکید بر«سند راهبردی توسعه اقتصادی شهرستانهای استان خوزستان» است. تحقیق حاضر، از نظر هدف کاربردی و مبتنی بر شیوه توصیفی پیمایشی است. غربالگری استراتژیک محیطزیست با استفاده از ابزار چکلیست و ماتریس و در چارچوب فن دلفی و نظرسنجی از 26 نفر از خبرگان و کارشناسان مسئول در حوزههای مختلف برنامهریزی در ارتباط با 33 مؤلفه محیطزیست انجام شده است. نتایج نشان داد که براساس اجماع گروه خبرگان و مقادیر قطعی اهمیت زیستمحیطی برآورد شده، اثرات اقدام استراتژیک مورد نظر در ارتباط با بسیاری از مؤلفههای کلیدی محیطزیست از جمله درجه ریسک بر سلامت محیطزیست، جمعیت، رفاه و معیشت انسانی، منابع آب سطحی، خاک و سطح زمین، پوشش گیاهی، شرایط و عوامل اقلیمی، داراییها و منابع طبیعی و تولید پسماند از سطح اهمیت «قابل توجه» برخوردار میباشد و اجرای آن پیامدهای بالقوه قابل توجهی بر محیطزیست خواهد داشت. افزون بر این، اجماع خبرگان در زمینه قابل توجه بودن اثرات اقدام استراتژیک بر سکونتگاههای روستایی و شهری به ویژه مناطق با تراکم فشرده، حمل و نقل و ارتباطات، کاربری اراضی، منظر (چشمانداز)، مناطق طبیعی و محدودههای با مسائل و مشکلات زیستمحیطی فعلی بالاتر از حد آستانه «قابل توجه» برآورد شده است. به طور متقابل، اثرات اقدام استراتژیک بر سلامت انسان، پوشش جانوری، ارزشهای معماری و باستانی، تزریق مواد خطرناک به محیطزیست کمتر از حد آستانه و«غیر قابل توجه» میباشد.
سعدی محمدی، فرزاد ویسی، کیومرث خداپناه، ژیان دانشور،
دوره 14، شماره 51 - ( 3-1404 )
چکیده
هدف: با توجه به این اصل که لازمه حل هر معضلی، برنامهریزی برای حل آن است، پژوهش کاربردی حاضر نیز، با این هدف در نواحی روستایی مرزی شهرستان مریوان انجام گرفته و به دنبال آن است که با تدوین برنامه راهبردی که انعطاف‌پذیر و آینده‌نگر میباشد، در جهت تنوع‌بخشی به اقتصاد روستاهای منطقه بواسطه جذب سرمایه‌ها حرکت نماید.
روش پژوهش: دادههای این پژوهش در بخش نظری به روش اسنادی و در بخش عملی به روش پیمایشی، مبتنی بر مصاحبه، توزیع پرسشنامه و مشاهده گردآوری شده است. رویکرد حاکم بر پژوهش حاضر، رویکرد کیفی است که مبتنی بر مصاحبه و قضاوت گروه دلفی است. بر این مبنا؛ با بهره‌گیری از تیم دلفی پژوهش، برنامه استراتژیک تنوع‌بخشی به اقتصاد منطقه بواسطه جذب سرمایه‌ها و راه‌اندازی کسب‌وکارهای خرد، تدوین گردید. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر 24 نفر از مسئولین توسعه منطقه، متخصصین، صاحبان کسب‌وکار خرد و مدیران محلی هستند که به روش هدفمند انتخاب گردیدند.
یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از آن است که در نواحی روستایی مورد مطالعه، تعداد 8 نقطه قوت در مقابل 18 نقطه ضعف (عوامل درونی) و 6 فرصت در مقابل 9 تهدید (عوامل بیرونی) در برابر ایجاد محیط متنوع اقتصادی و فضای مطلوب کسب‌وکار بواسطه جذب سرمایه‌ها، شناسایی و مورد تایید قرار گرفتند. همچنین تلاقی مجموع وزن‌های عوامل داخلی (3/40) با مجموع وزن‌های عوامل خارجی (2/49)، نشان‌دهنده قرارگیری منطقه مورد مطالعه در موقعیت محافظهکارانه است.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که الگوی مطلوب، برای جذب سرمایه‌ها در راستای تنوع‌بخشی به اقتصاد منطقه، الگوی محافظه کارانه است و بایستی با رویکردی بازنگرانه، برنامه‌ها، سیاست‌ها و اقدامات انجام گرفته در راستای تغییر وضعیت نامطلوب موجود محیط کسب‌وکار منطقه مورد مداقه و تغییر قرار گیرند. همچنین چشمانداز آینده فضای کسب‌وکار منطقه با تنوع‌بخشی اقتصادی بواسطه جذب سرمایه‌ها نشان داد که این منطقه روستایی در دورنمایی 15 ساله متناسب با توانمندی‌ها و پتانسیل‌هایش می‌تواند به عنوان مرکز ممتاز تجارت مرزی، مرکز ممتاز کشاورزی، مرکز ممتاز تولیدی‌های خرد و مرکز ممتاز گردشگری روستایی در سطح استان کردستان و در کنار سایر رقبا (شهرستانهای دیگر استان) شناخته شود.
