teymori M, shaeeri M, farahni H. Investigating the mediating role of mindful parenting in the relationship between maternal depression and child internalizing and externalizing cognitive-emotional problems. CPJ 2024; 12 (3)
URL:
http://jcp.khu.ac.ir/article-1-3905-fa.html
تیموری مائده، شعیری محمدرضا، فراهانی حجت الله. بررسی نقش واسطهای فرزندپروری ذهنآگاه در ارتباط بین افسردگی مادر و مشکلات شناختی-هیجانی درونیسازی و برونیسازی کودک. فصلنامه روانشناسی شناختی. 1403; 12 (3)
URL: http://jcp.khu.ac.ir/article-1-3905-fa.html
دانشیار، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران ، shairi@shahed.ac.ir
چکیده: (432 مشاهده)
مشکلات شناختی-هیجانی درونیسازی و برونیسازی از مهمترین چالشهای روانشناختی دوران کودکی محسوب میشوند که میتوانند بر سلامت روانی و اجتماعی کودک در آینده تأثیرگذار باشند. افسردگی مادر بهعنوان یکی از عوامل کلیدی در شکلگیری این مشکلات مطرح شده است، اما مکانیسمهای زیربنایی این ارتباط بهطور کامل شناخته نشدهاند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطهای فرزندپروری ذهنآگاه در ارتباط بین افسردگی مادر و مشکلات شناختی-هیجانی درونیسازی و برونیسازی کودک انجام شد. مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، همبستگی از نوع مدلیابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران دارای کودک دبستانی در شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ بود که از میان آنها ۳۸۵ نفر به روش نمونهگیری خوشهای مرحلهای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس(DASS-21) (آنتونی وهمکاران،1998) ، پرسشنامه ی فرزندپروری ذهن آگاهانه (MIPQ) (مک کافری،ریتمن وبلک،2015) و سیاهه رفتاری کودک (CBCL) (آخنباخ و رسکورلا،2001) بود که توسط مادران تکمیل شد. دادههای بهدستآمده با استفاده از نرمافزارهای SPSS23 و لیزرل 8 مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج مدلیابی معادلات ساختاری نشان داد که مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار است. یافتهها نشان داد که افسردگی مادر با مشکلات شناختی-هیجانی درونیسازی و برونیسازی کودک ارتباط مثبت و معناداری دارد. همچنین، مشخص شد که مؤلفه "بودن در زمان حال با کودک" (یکی از ابعاد فرزندپروری ذهنآگاه) نقش واسطهای معناداری در این رابطه دارد. بهگونهای که افسردگی مادر از طریق کاهش حضور ذهن او در تعامل با کودک، موجب افزایش مشکلات شناختی-هیجانی در کودک میشود.نتایج این پژوهش بر اهمیت آموزش مهارتهای ذهنآگاهی به والدین، بهویژه مهارت "بودن در زمان حال با کودک"، بهعنوان عاملی مؤثر در کاهش تأثیرات منفی افسردگی مادر بر مشکلات شناختی-هیجانی کودک تأکید دارد. بر این اساس، پیشنهاد میشود که برنامههای مداخلهای در حوزه سلامت روان کودک و خانواده، توجه ویژهای به تقویت فرزندپروری ذهنآگاه در والدین داشته باشند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى دریافت: 1403/5/5 | پذیرش: 1403/9/30 | انتشار: 1403/10/1