حجازی زاده زهرا، کریمی مصطفی، ضیاییان پرویز، رفعتی سمیه. بررسی سامانههای همرفتی میانمقیاس(MCSs) با استفاده از تصاویر دمای درخشندگی در جنوبغرب ایران تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 1393; 14 (32) :69-45
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-1829-fa.html
1- استاد اقلیمشناسی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی،
2- استادیار اقلیمشناسی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه تهران،
3- دانشیار سنجش از دور دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی،
4- استادیار اقلیم شناسی دانشگاه سیدجمالالدین اسدآبادی،
چکیده: (5466 مشاهده)
سامانههای همرفتی همه ساله در مناطق مختلف ایران خسارتهای زیاد و در مواردی غیرقابل جبران به وجود میآورند. با توجه به اینکه بارش حاصل از این سامانهها در جنوبغرب ایران بخش عمدهای از بارش کل را تشکیل میدهند و نقش مهمی در تامین منابع آب دارند، ضرورت بررسی ویژگیهای اقلیمشناسی آنها اجتناب ناپذیر است. در این مطالعه به منظور شناسایی الگوهای مکانی و زمانی رخداد سامانههای همرفتی میانمقیاس (MCSs) در جنوبغرب ایران از محصول موزاییک شده دمای درخشندگی مرکز پیشبینی اقلیمی NCEP/NWS و دادههای ایستگاههای همدید استفاده شد. سامانههای همرفتی میانمقیاس طی ساعات بارشی و رخداد پدیدههای مرتبط با همرفت، بر اساس آستانهی دمایی 228 درجه کلوین، آستانهی بیشینه مساحت دههزار کیلومترمربع و آستانهی طول عمر 3 ساعت، شناسایی شدند. در مجموع 189سامانه همرفتی میانمقیاس طی سالهای 2001 تا 2005 شناسایی شد. یافتههای این تحقیق نشان داد، بیشترین تعداد MCSs در ماه دسامبر (54 مورد) رخ داده است، شکلگیری MCSs از شرایط توپوگرافی تاثیر پذیرفته، ولی دامنهی رو به باد نقش خیلی مهمی در شکلگیری آنها نداشته است. فراوانی رخداد این سامانهها در ماه آوریل و می کاملا از توپوگرافی منطقه تبعیت کرده، اما با افزایش سرما میزان تبعیت از توپوگرافی کمتر شده تا آنجا که در ماه ژانویه هماهنگی بین فراوانی رخداد MCSs با توپوگرافی منطقه مشاهده نشده است.