موسی زاده ساردویی صدیقه، میری غلام رضا، انوری محمود رضا. بررسی روابط متقابل شهر و روستا از بعد اقتصادی (نمونه موردی شهر جیرفت و روستاهای پیرامون). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1401; 22 (67) :57-72
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3497-fa.html
1- دانشجوی دکتری تخصصی، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
2- استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران ، gholam_reza_miri@yahoo.com
3- استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
چکیده: (6081 مشاهده)
چکیده
روابط متقابل شهر و روستا پدیدهای فضایی- مکانی و جغرافیایی است و لذا شناخت، نبین و کشف قانونمندیهای حاکم بر آن در چهارچوب روابط متقابل انسان و محیط، موضوعی جغرافیایی میباشد که از اهمیت نظری و کاربردی ویژه برخوردار است. همچنین با توجه به نقش این روابط درفرایند تحولات و توسعه کانون های شهری و روستایی، علاوه بر اهمیت بررسی انواع این روابط شناخت آثار و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و فضایی- کالبدی آن بر شهر و روستا در راستایی توسعه پایدار نواحی روستایی و شهری اهمیت فراوان دارد. این پژوهش بر آن است که به روش توصیفی- تحلیلی ارتباط متقابل بین شهر جیرفت و روستاهای پیرامون آن را مورد بررسی و تجزیهوتحلیل قرار دهد. روش جمعآوری اطلاعات مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و میدانی ازجمله تکمیل پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه است. برای انجام کار از مجموع 1288 روستای شهرستان، 47 مورد را به صورت تصادفی انتخاب کردهایم و تعداد 384 پرسشنامه بین اهالی روستا پر شده و برای تجزیهوتحلیل دادهها از آزمونهای کروسکال والیس و آنوا (ANOVA)Tهمبستگی پیرسون و ویلکاکسون و آزمون دبلیو کندال استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که: جیرفت به عنوان یک شهر میانی و قطب بزرگ کشاورزی جنوب کشور و همچنین به لحاظ تجمیع امکانات، سرمایه و نیروی انسانی در منطقه ضمن تسلط و برتری در سطح ناحیه دارای ارتباط دو سویه با روستاهای پیرامون خود است. از سوی دیگر روستاهای تحت حوزه نفوذ نیز با برقراری جریانات اقتصادی و اجتماعی –فرهنگی، روابط تجاری و سرمایهگذاری در بخشهای تولیدی، بازار و مسکن شهری زمینههای پویایی اقتصاد و رشد شهر جیرفت و نیز توسعه در روستای خود را ضمن «وابستگی به شهر» بهطور نسبی فراهم نمودهاند.