دوره 25، شماره 79 - ( 10-1404 )
جلد 25 شماره 79 صفحات 413دوره386فصل__Se |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rashidi nejad A, Fallahi M, Arefi A. (2025). Explanation of the continuity of the feeling of relative deprivation and hydropolitical relations:A case study of the Ma'ashureh Dam (Gavshomar) in Lorestan province. jgs. 25(79), 386-413. doi:10.61882/jgs.25.79.8
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4164-fa.html
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4164-fa.html
رشیدی نژاد احمد، فلاحی مصطفی، عارفی اعظم.(1404). تبیین پیوستگی احساس محرومیت نسبی و مناسبات هیدروپلیتیک: نمونه پژوهشی سد معشوره(گاوشمار) در استان لرستان تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 25 (79) :413-386 10.61882/jgs.25.79.8
احمد رشیدی نژاد*1 
، مصطفی فلاحی2 ، اعظم عارفی3
، مصطفی فلاحی2 ، اعظم عارفی3
1- دکتری جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران، دانشگاه ، a_rashidin@yahoo.com
2- پژوهشگر آب وهواشناسی، جهاد دانشگاهی لرستان، خرم آباد، جهاد دانشگاهی لرستان
3- کارشناس ارشد علوم اجتماعی و مدیر برنامه‌ریزی معاونت جهاد دانشگاهی لرستان، خرم آباد ، ایران، جهاد دانشگاهی
2- پژوهشگر آب وهواشناسی، جهاد دانشگاهی لرستان، خرم آباد، جهاد دانشگاهی لرستان
3- کارشناس ارشد علوم اجتماعی و مدیر برنامه‌ریزی معاونت جهاد دانشگاهی لرستان، خرم آباد ، ایران، جهاد دانشگاهی
چکیده: (6076 مشاهده)
نبود یا کم‌آبی از ریشه‌های عدم توسعه و فقر تلقی شده و از پتانسیل شکل‌دهی به احساس فقر و محرومیت در افراد و جامعه برخوردار است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تبیین پیوستگی «احساس محرومیت نسبی» و «مناسبات هیدروپلیتیک»، ضمن مطالعه پروسه ساخت سد گاوشمار(معشوره) در استان لرستان، درصدد پاسخ به این سؤال است که، مناسبات هیدروپلیتیک چگونه در شکل‌گیری احساس محرومیت نسبی مردم یک منطقه مؤثر می‌باشند؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با رویکرد کمی و کیفی است که بر بنیاد مطالعات اسنادی- کتابخانه‌ای و مشاهده‌ی میدانی صورت پذیرفته است. پرسشنامه ابزار اندازه‌گیری و ابزار تحلیل نرم‌افزار SPSS است. شاخص‌هایی مورداستفاده در تحقیق (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، محیطی- کالبدی، سیاسی- امنیتی) است. نتایج نشان داد که عدم ساخت سد باعث افزایش احساس محرومیت نسبی به لحاظ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، محیطی- کالبدی، سیاسی- امنیتی و به‌طورکلی شکل‌گیری احساس نارضایتی در مردم منطقه موردمطالعه شده است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
جغرافیای سیاسی
فهرست منابع
1. اصغری نیاری، یسعوب؛ محمود اوغلی، رضا. (1397). احساس محرومیت نسبی در میان قوم بلوچ و تاثیر آن بر خشونت سیاسی، دوفصلنامه پژوهش سیاست نظری، 23(12): 336- 305.
2. اسمعیل‌پور روشن، علی‌اصغر؛ مرادی‌پور، سیاوش. (1396). نقش ژئوپلیتیک لرستان در رابطه با امنیت ایران، فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 7(3): 215- 193.
3. بیرانوندی، وحید؛ جهدی، رقیه. (1399). نقش منابع آبی در جهت‌گیری مدیریت محصولات زراعی (مطالعۀ موردی: شهرستان کوهدشت). فصلنامه آمایش سرزمین، 12(2): 455- 431.
4. پناهی، فاطمه؛ ملک‌محمدی، ایرج. (1390). اثرات مدیرت منابع آب کشاورزی بر فقرزدایی معیشتی در مناطق روستایی ایران. فصلنامه روستا و توسعه، 16(4): 17- 1.
5. پیرمحمدی، زیبا؛ دوستی، شمسیه؛ سوری، نصرت‌اله؛ سهیل‌نژاد، عبدالمجید. (1390). بررسی تاثیر انتقال آب سد تنگ معشوره در توسعه و حفاظت از منابع طبیعی استان لرستان(مطالعه موردی: توسعه آگروفارستری در مناطق تحت پوشش سد معشوره در شهرستان کوهدشت. همایش همایش ملی جنگل‌های زاگرس مرکزی، قابلیت‌ها و تنگناها. تهران، جهاد دانشگاهی بهمن 1390.
6. ترابی‌پوده، حسن؛ دهقانی، رضا؛ رستمی، سعید. (1397). تخمین خشکسالی دراستان لرستان با استفاده از شبکه‌های هوشمند. نشریه پژوهش‌های اقلیم شناسی، 9(35): 52- 41.
7. حقی‌آبی، امیرحمزه؛ امامقلی‌زاده، صمد. (1394). پیش‌بینی فرسایش کناری بخش‌های پیچان‌رودی رودخانه‌ی کشکان، جغرافیا و توسعه، 13(40): 138- 125.
8. رشیدی نژاد، احمد. (1400). هیدروهژمونی در حوضه رودهای داخلی(فروملی) نمونه‌پژوهی سد تنگ گاوشمار در استان لرستان، جغرافیا و روابط انسانی، 4(4): 262 - 24.
9. رستگارخالد، امیر؛ محمدی، میثم؛ اسماعیل بیگی، معصومه. (1393). ارتباط احساس محرومیت نسبی با همبستگی اجتماعی بین جوانان شهر تهران. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 3(3): 473- 495.
10. رجایی‌پناه، محسن؛ ساروخانی، باقر؛ کلدی، علیرضا. (1397). احساس محرومیت نسبی در اقوام ایرانی و شیوه‌های محرومیت‌زدایی؛ تحقیقی در اندیشه شاعران معاصر قشقایی. فصلنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 1(3): 153- 125.
11. رحیمیان، مهدی. (1395). عوامل اثرگذار بر مدیریت پایدار منابع آب در بین گندمکاران آبی شهرستان کوهدشت. فصلنامه علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 12(2): 247- 233.
12. صفاریان، محسن؛ ادهمی، عبدالرضا؛ مرادی، علی. (1399). شناخت رابطۀ بین فردگرایی و محرومیت نسبی با بی‌تفاوتی اجتماعی (مورد مطالعه: جوانان شهر کرمانشاه). فصلنامه علمی مطالعات فرهنگ ارتباطات، 21(49): 287- 255.
13. عراقچی، سیدعباس. (1393). دیپلماسی آب، از منازعه تا همکاری. فصلنامه سیاست جهانی، 3(4): 119- 91.
14. عزمی، آئیژ؛ رضایی، رضا. (1397). اثرات اقتصادی ـ اجتماعی احداث سد از دیدگاه ساکنان روستاهای بالادست مورد: سد معشوره استان لرستان. دومین همایش ملی چشم‌انداز توسعه پایدار روستایی ایران، تهران، دانشگاه خوارزمی بهمن 1397.
15. قاسمی، بهزاد؛ بختیاری، محمد. (1397). کاربست و سنجش نظریۀ محرومیت نسبی در انقلاب اسلامی ایران. فصلنامه پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، 24(3): 57- 33.
16. کوه بنانی، حمیدرضا؛ تیموریان، رویا؛ نیرآبادی، هادی؛ یزدانی، محمدرضا. (1395). بررسی عوامل موثر بر احساس محرومیت نسبی (مطالعه موردی شهرک شهید بهشتی مشهد). فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 9(31): 120- 105.
17. کردعلیوند، سهیلا؛ مبارکی، محمد .(1397). بررسی رابطه احساس محرومیت نسبی و بزهکاری نوجوانان (مطالعه تطبیقی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرهای خرم‌آباد و یزد)، دوفصلنامه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر،7(3): 36- 1.
18. کاویانی‌راد مراد؛ افشین متقی؛ حسین مختاری؛ احمد رشیدی‌نژاد. (1401). تبیین کارکرد رودهای مرزی در همکاری‌های هیدروپلیتیک (نمونه‌پژوهی رودخانه دانوب). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 22(66): 343- 357.
19. محمدی، سعدی؛ کریمیان، تیمور. (1396). شناسایی و اولویت‌بندی علل فقر در نواحی روستایی از دیدگاه صاحب‌نظران شهرستان مریوان. مجله کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی، 8(4): 84- 67.
20. محب‌زاده فتاحی، علیرضا. (1398). نشست درس‌هایی از سیل فروردین 1398 در حوزه‌های راه، مسکن و شهرسازی. مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی. وزارت راه و شهرسازی: 75- 1.
21. www.bhrc.ac.ir/Portals/0/PDF-Word/news/pdf2/rah-mohebzadeh%20%282%29.pdf
22. مهری، میلاد؛ اختصاصی، محمدرضا؛ ملکی‌نژاد، حسین(1395). بررسی وضعیت منابع آب زیرزمینی و میزان بهره‌برداری در دشت کوهدشت. دومین کنگره ملی آبیاری و زهکشی ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، شهریور 1395: 8- 1.
23. معتضدراد، آناهیتا؛ قاسمیان، علی؛ مالزیری، زینب. (1392). تحولات یمن در چارچوب نظریه محرومیت نسبی، فصلنامه مطالعات سیاسی، 6(12): 106- 83.
24. ویسکرمی، ایرج؛ پیامنی، کیانفر؛ شاه‌کرمی، عزیزاله؛ سپهوند علیرضا. (1392). تأثیر پخش سیلاب بر منابع آب زیرزمینی دشت کوهدشت. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، 17(65): 161- 153.
25. یارمرادی، زهرا؛ خداداد، مهدی؛ نصیری، بهروز؛ کرمپور، مصطفی. (1398). مکانیابی عرصه‌های مناسب آب‌های زیرزمینی نیازمند به تغذیه مصنوعی با مدل فازی (با تاکید بر استان لرستان). نشریه علمی علوم و مهندسی آب و فاضلاب. 4(2): 47- 57.
26. (1387). برنامه آمایش استان لرستان. "تحلیل حوضه‌ها و زیرحوضه‌های آبریز". شرکت مهندسین مشاور سبز اندیش پایش (ساپ): 209- 1.
27. اقلیم استان لرستان. اداره کل هواشناسی استان لرستان. www.lorestanmet.ir
28. (30/3/1396). معرفی استان. شرکت سهامی آب منطقه‌ای لرستان. www.lsrw.ir/st/73
29. (29/10/1393). وعده استاندار لرستان نویدی بر اصالت دان به هویت تاریخی منطقه گاشمار. خبرگزاری ایرنا. www.irna.ir/news/81469915
30. (30/6/1399). لرستان با وجود داشتن ۱۱ درصد از آب‌های کشور، تشنه است. خبرگزاری خانه ملت. www.icana.ir/Fa/News/456120
31. CHEN, GUANGZHE., (2017). The numbers are in: Water is key to poverty reduction and health. World Bank Blogs. https://blogs.worldbank.org/water/water-key-poverty-reduction-and-health
32. Castelo, Jeremiah. 2020. 10 Critical Water Scarcity Facts We Must Not Ignore. Website resilient. www.resilience.org/stories/2020-01-21/10-critical-water-scarcity-facts-we-must-not-ignore
33. Otto, Betsy; Leah Schleifer. 2020. Domestic Water Use Grew 600% Over the Past 50 Years. World Resourses Institute. www.wri.org/blog/2020/02/growth-domestic-water-use.
34. Poverty Cycle WASH. 2014. Water and Poverty: How Access to Safe Water Reduces Poverty. Website ifewater. https://lifewater.org/blog/water-poverty/
35. Rezaei, Davood; Sekkeravani, Samira; Chenari, Marefat Faraji And seyedFarid Dashti (2018). Study The Iranian Hydropolitical Challenges In The Shared Drainage Basins With Neighboring Countries. IOSR Journal Of Humanities And Social Science(IOSR-JHSS). ISSN: 2279-0837, p-ISSN: 2279-0845.
36. Raj Khana, Puspa; Santini, Guido; J. Merrey, Douglas. 2014. Water and the rural poor. FOOD AND AGRICULTURE ORGANIZATION OF THE UNITED NATIONS REGIONAL OFFICE FOR ASIA AND THE PACIFIC, BANGKOK, 2014.
37. SADOF, ALEXANDER. 2020. Water has more to do with poverty than you think. https://www.one.org/international/blog/water-access-poverty-health/
38. Reducing Inequalities in Water Supply, Sanitation, and Hygiene in the Era of the Sustainable Development Goals: Synthesis Report of the Water Supply, Sanitation, and Hygiene (WASH) Poverty Diagnostic Initiative. https://reliefweb.int/report/world/reducing-inequalities-water-supply-sanitation-and-hygiene-era-sustainable-development
39. (2014/12/26). Water and Poverty: How Access to Safe Water Reduces Poverty. https://lifewater.org/blog/water-poverty.
40. www.fao.org/land-water/world-water-day-2021/watergovernance/water-and-poverty/en
41. www.fao.org/land-water/world-water-day-2021/water-scarcity/en
42. https://projectworldimpact.com/cause/Water-Scarcity?gclid=EAIaIQobChMIrqXg47iE7gIVk7PtCh3MtgdFEAAYAyAAEgKMOvD_BwE
43. https://wholives.org/our-mission/mission
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)