1- دانشگاه محقق اردبیلی، استان اردبیل، شهر اردبیل، خیابان دانشگاه، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم اجتماعی، گروه جغرافیای طبیعی
2- دانشگاه محقق اردبیلی، استان اردبیل، شهر اردبیل، خیابان دانشگاه، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم اجتماعی، گروه جغرافیای طبیعی ، s.asghari@uma.ac.ir
چکیده: (2118 مشاهده)
در زمینلغزشها از مخربترین و متداولترین مخاطرات طبیعی تغییر دهندۀ شکل سطح زمین میباشند و ارزیابی و بررسی خسارات ناشی از زمینلغزش، لزوم بررسی عوامل تأثیرگذار بر وقوع این پدیده و پیشبینی رخداد آن را به اثبات میرساند. شهرستان خلخال، به دلیل ویژگیها و شرایط خاص زمینشناسی، اقلیمی، ژئومورفولوژیکی و فعالیتهای انسانی، از دیرباز تحت تأثیر وقوع خطر زمینلغزش بوده است. لذا، بانظر به اهمیّت موضوع؛ هدف این پژوهش، تولید نقشۀ پهنهبندی زمینلغزش در این شهرستان، میباشد. در این راستا، ابتدا نقشه پراکنش زمینلغزشها و متغیرهای تأثیرگذار، شامل؛ ارتفاع، شیب، جهتشیب، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده، کاربری اراضی، لیتولوژی و بارش فراهم شد. در ادامه پس از عضویت فازی و تعیین مقادیر وزنی هر یک از عوامل با استفاده از روش کریتیک، نقشه حساسیت زمینلغزش با بهرهگیری از روش تصمیمگیری چندمعیارۀ مارکوس، تهیه شد. نتایج مطالعه نشان داد، به ترتیب؛ عوامل شیب، کاربریاراضی و لیتولوژی با ضرایب وزنی 148/0، 139/0 و 132/0، بیشترین تأثیرگذاری را در رخداد لغزشهای منطقه دارند. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش، به ترتیب؛ 14/707 و 87/512 کیلومترمربع از مساحت شهرستان، در طبقۀ پرخطر و بسیار پرخطر قرار دارد و این مناطق پهنههایی هستند که به کارهای مدیریتی و اجرای پروژههای حفاظتی نیازمند هستند. همچنین، با توجه به بهرهگیری از روش منحنی راک و سطح زیرمنحنی (89/0) و همبستگی 83/0 درصدی بین نقشه نهایی حاصل از پژوهش و پراکنش سطوح لغزشی، دقت روش مارکوس، در شناسایی و پهنه¬بندی مناطق مستعد وقوع خطر زمینلغزش شهرستان خلخال، عالی میباشد.
نوع مطالعه:
كاربردي |
موضوع مقاله:
ژئومورفولوژی