دوره 26، شماره 80 - ( 1-1405 )
جلد 26 شماره 80 صفحات 0دوره0فصل__Se |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
hosseini S M. (2026). Spatial Analysis of Precipitation in the Middle East. jgs. 26(80),
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4295-fa.html
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4295-fa.html
حسینی سید محمد.(1405). تحلیل مکانی بارش خاورمیانه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 26 (80)
دانشیار اقلیمشناسی، گروه جغرافیا، دانشکده علوم‌انسانی، دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی، اسدآباد، ایران، همدان- اسداباد ، h.climate@sjau.ac.ir
چکیده: (3944 مشاهده)
در پژوهش حاضر جهت واکاوی فضایی بارش خاورمیانه از دادههای شبکهای بارش از مرکز اقلیمشناسی بارش جهان (GPCC) با تفکِیک زمانی ماهانه و تفکیک مکانی 5/0×5/0 درجه قوسِی استفاده شده است. لذا برای منطقه خاورمیانه آرایهای به ابعاد 80 × 160 بدست آمد(160 یاخته طولی و 80 یاخته عرضی). علت انتخاب دادههای شبکهای، تفکیک مکانی و زمانی مناسب و بهروز بودن آنها نسبت به دادههای ایستگاهی است. بازه زمانی مورد بررسی از سال 1970 تا سال 2020 میلادی میباشد. در نهایت نقشههای بلندمدت بارش خاورمیانه به صورت سالانه و ماهانه ترسیم شد. نتایج حاکی از این است که بارش در منطقه خاورمیانه میل به تمرکز و خوشهگزینی در بعد مکانی و زمانی دارد. به دیگر سخن، به سبب موقعیت جغرافیایی خاص منطقه خاورمیانه مانند توپوگرافی ناهمسان، دوری و نزدیکی به منابع تغذیهکننده رطوبت(دریای خزر، سیاه، مدیترانه، اقیانوس اطلس و هند) و جهت قرارگیری ناهمواریها، بارش نیز در مناطق پرارتفاع، در همسایگی دریاها و اقیانوسها و همچنین در دامنه بادگیر سلسله جبال منطقه متمرکز شده است. پراکنش نایکسان شرایط جغرافیایی، مسبب پراکنش ناهمنسان و نایکنواخت بارش در خاورمیانه شده است. به طوری که؛ گرانیگاه و ثقل بارش خاورمیانه بیشتر در منتهیالیه شرق دریای سیاه، جنوب ترکیه در همسایگی کشور سوریه و عراق، کمربند آرارات –زاگرس در غرب ایران، کرانه جنوبی دریای خزر، ارتفاعات پامیر و خلیج بنگال در هند و ارتفاعات هندوکش در پاکستان متمرکز شده است. این در حالی است که بخشهای زیادی از خاورمیانه به سبب همجواری با کویرها و بیابانهای بزرگ(صحرای آفریقا، کویرلوت، دشت کویر، ربعالخالی عربستان و بیابانهای افغانستان) میزان بارشی کمتر از 100 میلیمتر را به خود اختصاص دادهاند. همچنین نتایج نشان داد که بیشینه بارش این منطقه به فصل زمستان منتقل شده است و همچنان فصل تابستان، خشکترین دوره خاورمیانه است و فقط کرانههای اقیانوس هند و خلیج بنگال بارش موسمی دارند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اب و هواشناسی
فهرست منابع
1. احمدی، مژگان؛ کاویانی، عباس؛ دانش‌کار، پیمان؛ فرجی، زهره. (1398). ارزیابی آماری دادههای بارش GPCC، GPCP، CMAP و NCAR-NCEP با دادههای مشاهده‌ای در استان‌های البرز، قزوین، زنجان، کردستان و همدان، نشریه آبیاری و زهکشی ایران، شماره 6، 1896-1879.
2. اشجعی‌باشکند، محمد. (1379). بررسی و ارائه مدل‌های سینوپتیکی بارش‌های سنگین در شمال‌غرب ایران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته هواشناسی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس.
3. امینی، حامد؛ مصطفی‌زاده، رئوف؛ احمدی، محمد. (1400). ارزیابی تغییرات مکانی و زمانی بارش با استفاده از شاخص‌های تغییرپذیری بارش در ایستگاه‌های بارانسنجی اردبیل. علوم و تکنولوژی محیط زیست، شماره 1، 240-227.
4. بابایی‌فینی، ام‌السلمه. (1382). تحلیل و الگویابی مکانی و زمانی نظام بارش در ایران، رساله دکتری اقلیمشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
5. جهانبخش‌اصل، سعید؛ ساری‌صراف، بهروز؛ عساکره، حسین؛ شیرمحمدی، سهیلا. (1399). واکاوی تغییرات زمانی - مکانی بارش های بحرانی (فرین بالا) در غرب ایران طی سال 2016-1995. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، شماره 1، 106-89.
6. حجازی‌زاده، زهرا؛ حلبیان، امیرحسین؛ کربلائی‌درئی، علیرضا؛ طولابی‌نژاد، میثم. (1399). واکاوی تغییرات مقادیر حدی بارش در گستره ایران زمین. مخاطرات محیط طبیعی، شماره 23، 150-135.
7. حسینی، سیدمحمد. (1397). واکاوی روند بارش جنوب‌غرب آسیا در نیم سده‌ی گذشته، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 49، 166-151.
8. حسینی، سیدمحمد؛ نبیونی، سیروس. (1401). واکاوی فراوانی روزهای باران فرین مخاطره آمیز در ایران، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 41، 162-141.
9. دارند، محمد؛ زندکریمی، سوما. (1395). ارزیابی دقت دادههای بارش مرکز اقلیمشناسی بارش جهانی بر روی ایران، مجله ژئوفیزیک ایران، شماره 3، 113-95.
10. رضیئی، طیب؛ عزیزی، قاسم. (1388). شناخت مناطق همگن بارشی در غرب ایران، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، شماره 2، 86- 65.
11. صادقی، حدیث؛ محمدی، حسین؛ شمسی‌پور، علی‌اکبر؛ بازگیر، سعید؛ کریمی‌احمدآباد، مصطفی؛ صوفی زاده، سعید. (1398). دورنمای تغییرات نمایه های بارش سواحل جنوبی دریای خزر در دوره 2050-2021 برای کاهش مخاطرات. مدیریت مخاطرات محیطی، شماره 4، 421-395
12. عزیزیان، اضغر؛ رمضانی، هادی. (1398). ارزیابی عملکرد دادههای بازتحلیل شده Era-Interim در تخمین بارش روزانه و ماهانه، مجله تحقیقات آب و خاک، شماره 4، 791-777.
13. عزیزی، قاسم؛ روشنی، محمود. (1382). مطالعه تغییر اقلیم در کرانه جنوبی دریای خزر به روش من کندال، مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره 64 ، 28-13.
14. عساکره، حسین. (1386). تغییر اقلیم، دانشگاه زنجان.
15. عساکره، حسین(1386). تغییرات زمانی- مکانی بارش در دهه‌های اخیر، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 10، 164- 145.
16. علیجانی، بهلول؛ دوستکامیان، مهدی؛ اشرفی، سعیده، شاکری، فهیمه. (1394). بررسی تغییرات الگوهای خودهمبستگی فضایی ایران طی نیم قرن اخیر، جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای، شماره14، 88-71.
17. علیجانی، بهلول؛ هوشیار، محمد. (1387)، واکاوی الگوی سینوپتیکی سرماهای شدید شمال غرب ایران، مجله پژوهش-های جغرافیای طبیعی، شماره 65، 16-1.
18. مدرسی، فرشته؛ عراقی نژاد، شهاب؛ ابراهیمی، کیومرث؛ خلقی، مجید. (1389). بررسی منطقه‌ای پدیده تغییراقلیم با استفاده از آزمون‌های آماری مطالعه موردی: حوضه آبریز گرگانرود-قره‌سو، مجله آب و خاک، شماره 3، 489-476.
19. مسعودیان، سیدابوالفضل. (1391). آب و هوای ایران، چاپ اول، مشهد: انتشارات شریعه توس.
20. مسعودیان، سیدابوالفضل، کیخسروی‌کیانی، محمد؛ رعیت‌پیشه، فاطمه. (1393). معرفی و مقایسه پایگاه داده اسفزاری با پایگاه GPCC، GPCP و CMAP ، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 29-87-73.
21. مسعودیان، سیدابوالفضل. (1387). واکاوی شرایط همدید همراه با بارش‌های ابرسنگین ایران. سومین کنفرانس مدیریت منابع ایران، 23 الی 25 مهرماه، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز.
22. نصرآبادی، اسماعیل؛ مسعودیان، سید ابوالفضل. (1392). واکاوی روند نیم سده بارش شبکهای پایگاه آفرودیت در ایران. مجله اندیشه جغرافیایی، شماره 13، 28-9.
23. واگر، جان. (1381). محیط زیست و منابع طبیعی؛ مجموعه مقالات مسائل سیاست جهان، ترجمه سید محمد کمال سروریان، 185-170.
24. Arora, V. K., Boer, G. J. (2001). Effects of Simulated Climate Change on the Hydrology of Major River Basins, Journal of Geophysics Research, 106: 3335-3348. [DOI:10.1029/2000JD900620]
25. Becker, S., Hartmann, H., Zhsng, Q., Wu, Y. and Tiang, T. (2007). Cyclicity analysis of Precipitation regimes in the Yangtze River Basin, China. Int. J. Climatol, 33: 225-238.
26. Church, J. A., Gregory, J. M., Huybrechts, P., Kuhn, M., Lambeck, K., Nhuan, M.T., Qin, D., Woodworth, P.L. (2001). Changes in sea level". In: Houghton, the Scientific Basis. Cambridge University Press, Cambridge, 639-693.
27. Coasta A. C., Santos J. A., Pinto J. G. (2012). Climate change scenarios for precipitation extremes in Portugal. Theoretical and applied climatology, 108: 217-234 [DOI:10.1007/s00704-011-0528-3]
28. Danneberg, J. (2012). Changes in Run off Time Series in Thuringia, Germany Mann-Kendall Trend Test and Extreme Value Analysis, Advance Geosci, 31: 49-56. [DOI:10.5194/adgeo-31-49-2012]
29. Dinku, T., Connor, S.J., Ceccato, P., Ropelewski, C.F. (2008). Omparison of global gridded precipitation products over a mountainous region of Africa. International Journal of Climatology. 28: 1627-1638. [DOI:10.1002/joc.1669]
30. Feidas, H., Noulopoulou, Ch., Makrogiannis, T., Bora-Senta, E. (2007). Trend Analysis of Precipitation Time Series in Greece and their Relationship with Circulation using Surface and Satellite Data: 1955-2001, Theoretical and Applied Climatology, 87: 155-177. [DOI:10.1007/s00704-006-0200-5]
31. Fu,Y. Xia, J. Yang,W. Xu, B. We, X. Chen, Y, and Zhang, H. (2016). Assessment of multiple precipitation products over major river basins of China, Theoretical and Applied Climatology. 123: 11-22. [DOI:10.1007/s00704-014-1339-0]
32. Gairola, R. M., Prakash, S., Pal, P. K. (2015). Improved rainfall estimation over the Indian monsoon region by synergistic use of Kalpana-1 and rain gauge data. Atmós. 28: 51-61. [DOI:10.1016/S0187-6236(15)72159-4]
33. Haylock, M. R., Peterson, T. C., Alves, L. M., Ambrizzi, T., Anunciacao, Y. M. T., Baez, J., Barros, V. R., Berlato, M. A., Bidegain, M., Coronel, G., Corradi, V., Garacia, V. J., Grimm, A. M., Karoly, D., Marengo, J. A., Marino, M. B., Moncunill, D. F., Nechet, D., Quintan, J., Rebello, E., Rusticucci, M., Santos, J. L., Trebejo, I., Vincent, L. A. (2005). Trends in Total and Extreme South American Rainfall in 1960-2000 and Links withSea Surface Temperature, Journa of Climate, 19:1490-1512. [DOI:10.1175/JCLI3695.1]
34. Hofmann, M. E., Hinkel, J., Wrobel, M. (2011). Classifying Knowledge on Climate Change Impacts, Adaptation, and Vulnerability in Europe for Informing Adaptation Research and Decision-Making: A Conceptual Meta-Analysis, Global Environmental Change, 21: 1106-1116. [DOI:10.1016/j.gloenvcha.2011.03.011]
35. IPCC. (1996). Climate Change, the science of climate change, Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA.
36. James, R., Washington, R. (2013). Changes in African temperature and precipitation associated with degrees of global warming. Climatic change, 117(4): 859-872. [DOI:10.1007/s10584-012-0581-7]
37. Jeniffer, K., Su, ZH., Woldai, T. and Maathuis, B. (2010) Estimation of spatial-temporal rainfall distribution using remote sensing atmospheric circulation, Int J. Climatol, 32: 1226-1237
38. Karpouzos, D. K., Kavallieratos, S., Babajimopoulos, C. (2010). Trend Analysis of Precipitation Data in Pieria Region", European Water, 30-40.
39. Katiraie-Boroujerdy, S.P.S., Nasrollahi, N., Hsu, K.L., Sorooshian, S. (2016). Quantifying the reliability of four global datasets for drought monitoring over a semiarid region. Theor. Appl. Climatol. 123: 387- 398. [DOI:10.1007/s00704-014-1360-3]
40. Kidd, C., and Huffman, G. (2011). Global precipitation measurement: Meteor. Appl, 18: 334-35. [DOI:10.1002/met.284]
41. Kpanou M, Laux P, Brou T, Vissin E, Camberlin P, Rocou P. (2021). Spatial patterns and trends of extreme rainfall over the southern coastal belt of West Africa. Theoretical and Applied Climatology, 143: 473-487. [DOI:10.1007/s00704-020-03441-8]
42. Mercy, I. C. (2015). Trend analysis of rainfall pattern in Enugu state, Nigeria. European Journal of Statistics and Probability, 3: 12-18.
43. Mishra, A. K., Gairola, R. M., Varma, A. K., Agarwal, V. K. (2011). Improved rainfall estimation over the Indian region using satellite infrared technique. Adv Space Res. 48: 49-55. [DOI:10.1016/j.asr.2011.02.016]
44. Mondal A, Kundu S, Mukhopadhyay A. 2012. Rainfall Trend Analysis by Mann-Kendall Test: A Case Study of North-Eastern Part of Cuttack District, Orissa, Journal of Earth and Environmental Sciences, 2: 70-78.
45. Parkash, S., Mahesh, C., Gairola, R .M. (2011). Large-scale precipitation estimation using Kalpana-1 IR measurements and its validation using GPCP and GPCC data. Meteorol Atmos Phys. 110: 45-57. [DOI:10.1007/s00703-010-0106-8]
46. Pattanaika, D. R., Rajeevan, M. (2010). Variability of Extreme Rainfall Events over India during Southwest Monsoon Season, Theoretical and Applied Climatology, 17: 88-104. [DOI:10.1002/met.164]
47. Rahimi, M., Fatemi, S.S. (2019). Mean versus Extreme Precipitation Trends in Iran over the Period of 1960-2017. Pure and Applied Geophysics. 3: 1-19. [DOI:10.1007/s00024-019-02165-9]
48. Rezaei, P., GH. Janbaz Ghobadi. (2012). the Synoptic Analysis of Snow in Guilan Plain, Journal Basic Apply Science Research, 2(5): 4722-4732.
49. Santos, C. A. C., Neale, C. M. U., Rao, T. V. R., Silvaa, B. B. (2011). Trends in Indices for Extremes in Daily Temperature and Precipitation over Utah USA, International Journal of Climatology, 31: 1813-1822. [DOI:10.1002/joc.2205]
50. SenRoy, S., (2009). A spatial analysis of extreme hourly precipitation patterns in India. International Journal Climatol. 29:45-355. [DOI:10.1002/joc.1763]
51. Silver, J. (2008). Global Warming and Climate Change Demystified, Mc Grow Hill Companies.
52. Wakazuki, Y. (2011). New Distribution Functions for Hourly and Daily Precipitation Intensities during the Snowless Season in Japan, Journal of the Meteorological Society of Japan, 89: 29-45. [DOI:10.2151/jmsj.2011-103]
53. Wang, H., E. Yu., S. Yang. (2012). An exceptionally heavy snowfall in Northeast china: large-scale circulation anomalies and hind cast of the NCAR WRF Model, Journal of Meteorol Atmos Phys, 113: 11-25. [DOI:10.1007/s00703-011-0147-7]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)