گسترههای فقر، نابرابری و تفاوت در الگوی زیست در کلانشهرهای بزرگ ماحصل اقتصاد دوگانه با حاکمیت سرمایهداری بازار آزاد است. گسترش شهرها با ساختار فضایی نامنسجم و ازهمگسیخته سبب تمرکز نامعقول امکانات و خدمات در بخشهای گوناگون شهر و توسعهی اجتماعی ـ اقتصادی نابرابر در آنهاست. شهر اراک از جمله شهرهایی است که فضای شهری آن دارای عدمتعادل اجتماعی ـ اقتصادی و وجود گسترههای فضایی فقر در حاشیههای شهر است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و سطحبندی گسترههای فقر شهری در شهر اراک است. با توجه به ماهیتِ شناختی مسئله، روش انجام این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است که برای دستیابی به این هدف از مؤلفههای چندگانهی اقتصادی، اجتماعی و کالبدی استفاده شد. دادههای پژوهش بر مطالعات اسنادی و پیمایش چندگانه (پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده) محققان استوار است. بهدلیل تفاوت در نوع دادهها و هدف تحقیق، از نرمافزار ARCGIS 10.2 برای شناسایی گسترههای فقیر و از مدلهای کمی ELECTRE و AHP درزمینهی سطحبندی گسترههای شناساییشده استفاده گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با توجه به تلفیق شاخصهای چندگانه اجتماعی و اقتصادی و کالبدی، هفت گسترهی اصلی در شهر شناسایی شدند که، بهجز بخش مرکزی، عمدتاَ در حاشیه شهر قرار دارند. نتایج سطحبندی گسترههای شناساییشده حاکی از آن است که بهلحاظ برخورداری و شرایط مطلوب زیستی بخش مرکزی در رتبهی اول، محور 20 متری میقان و محلههای رودکی و باغخلج در رتبهی دوم، محلهی داوران و کشتارگاه، محلهی فوتبال و کوی ولیعصر در رتبهی سوم و، سرانجام، کوی قنات ناصری در رتبهی چهارم قرار دارند.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |