hosseini seddigh S M, jalali M, asakereh H. Tropical belt expansion of northern hemisphere in the middle latitudes. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2022; 9 (3) :155-176
URL:
http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3289-fa.html
1- دانشگاه زنجان
2- دانشگاه زنجان ، mjalali@znu.ac.ir
چکیده: (2045 مشاهده)
گسترش قطب سوی کمربندگرمسیری را در اثر تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیتهای انسانی، به ویژه افزایش گازهای گلخانهای و تغییر کاربری اراضی زمین میدانند. تغییرپذیری پهنای کمربند گرمسیری به عرضهای جغرافیایی بالاتر حاکی از گسترش منطقه خشک نیمه گرمسیری است که این امر حاکی از افزایش فراوانی خشکسالی در هر نیمکره است. به منظور تغییرپذیری پهنای کمربند گرمسیری نیمکره شمالی در عرضهای میانه از شاخص های کسر بارش از تبخیر، مؤلفه مداری بردار باد، تابع جریان نصفالنهاری، دمای سطح وردایست، تابش موج بلند خروجی زمین و فشار سطح زمین استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان داد، گسترش عرض جغرافیایی کمربندگرمسیری با تابع جریان نصفالنهاری به سمت عرضهای جغرافیایی بالاتر با 1 تا 3 درجه عرض جغرافیایی و تاثیر فرونشینی گردش هدلی افزایش دامنه تبخیر از بارش را نشان داده است که کسر بارش از تبخیر 1 تا 3 درجه عرض جغرافیایی افزایش داشته است. جت جنب حاره در حرکت شاخههای فوقانی وردسپهر از گردش هدلی با 2 تا 4 درجه عرض جغرافیایی افزایش داشته است که میتواند بر سامانههای رطوبتزای گذری و همچنین بر میزان بارشها اثر منفی داشــته باشـد. گسترش قطبسوی کمربند گرمسیری که پیامدی از دگرگونی و مخاطرات آب و هوایی به شمار میرود، جا به جایی مکانی قطب سوی رودباد جنب حارهای را در پی خواهد داشت و در نتیجه کمربندهای خشک جنب حارهای به سمت قطب را ارائه میکنند؛ و همچنین تابش موج بلند خروجی زمین 1 تا 2 درجه عرض جغرافیایی افزایش یافته و دلیلی بر افزایش گرما در وردسپهر فوقانی گردیده است و این باعث افزایش خشکی و کاهش خفیف ابر در وردسپهر فوقانی شده است و همچنین باعث گسترش کمربند گرمسیری به سمت عرضهای جغرافیایی بالاتر شده است. به طور کلی، یافتههای پژوهش نشان داد که اکثر شاخصهای کمربند گرمسیری از سال 1979 روند افزایشی داشته است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1400/11/3 | پذیرش: 1401/8/6 | انتشار: 1401/12/14