سپیده پیروزی، فریده عطار، محسن فلاحتی عنبران، کاظم مهدیقلی،
دوره ۷، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۹ )
چکیده
سرده پتروسفالوس از تیره آقطیان دارای ۳۰ گونه در مناطق معتدله نیمکره شمالی جهان بوده که ۱۴ گونه آن شامل ۵ گونه انحصاری در ایران گزارش شده است. در این مطالعه، صفات تشریحی شامل ۳۵ صفت مربوط به برگ و ۳۰ صفت مربوط به دمگل با استفاده از میکروسکوپ نوری، بر روی ۱۵ آرایه از ۱۱ گونه سرده پتروسفالوس مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در بین گونه های مورد مطالعه دو تیپ کلی از نظر میان برگ، شش نوع کرک در برگ و پنج نوع کرک در دمگل وجود دارد. بلور اگزالات کلسیم در دمگل و برگ اکثریت گونه ها به غیر از P. plumosus و P. brevis دیده شد. مقطع دمگل، به صورت شش ضلعی، دایره ای و یا بیضوی شکل بود و استوانه آوندی دمگل از حالت کاملا صاف تا کاملا سینوسی متغیر بود. گونه P. wendelboi که از نظر ریخت شناسی تفاوت زیادی با گونه های دیگر دارد، از نظر صفات تشریحی برگ و دمگل نیز به خوبی از سایر گونه ها جدا شده است. گونه های P. kurdicus، P. ghahremanii و دو نمونه P. szovitsii علاوه بر دارابودن مقطع دمگل شش ضلعی، از نظر ریخت شناسی مشابه یکدیگر هستند، به طوری که صفات نام برده برای سایر گونه ها جداکننده نیستند. به طور کلی می توان نتیجه‌گیری کرد که صفات تشریحی برگ و دمگل برای برخی از گونه های مورد بررسی ارزش آرایه‌شناسی دارند.
