---

پونه‌سای بینالودی (Nepeta binaludensis Jamzad ) به عنوان گیاه دارویی ارزشمند به علت برداشت بی‌رویه و تخریب رویشگاه‌ها به‌شدت در معرض خطر انقراض است. در این راستا با هدف ارزیابی صفات مرفولوژیکی، بیوشیمیایی و ارزیابی محتوای ریزمغذی‌های بخش هوایی آزمایشی با چهار ترکیب تیماری شامل: 1- تلقیح گیاه با باکتری Azotobacter chooroccum، 2- تلقیح توام باکتری‌های Bacillus cereus  وPseudomonas putida ، 3-تلقیح توام سه گونه باکتری شامل (A. chooroccum +  B. cereus + P. putida) و 4- شاهد (بدون تلقیح باکتری) در دو مرحله رشد رویشی 10 و 20 هفته‌ای در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد کاربرد باکتری‌‌های محرک رشد کلیه ویژگی‌های مورفولوژیکی گیاه شامل طول اندام هوایی، وزن خشک بخش هوایی، مجموع سطح برگ و مجموع طول ریشه‌ها را در مقایسه با گیاهان شاهد به صورت معنی‌داری در هر دو مرحله مورد بررسی افزایش داد. بررسی‌های بیوشیمیایی نشان داد که در هر دو مرحله رشد 10و 20 هفته‌ای، کاربرد باکتری‌‌های محرک رشد موجب افزایش ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه شد. علاوه بر این، جذب برخی عناصرغذایی از قبیل کلسیم، پتاسیم، فسفر، آهن و منیزیم نیز در نتیجه کاربرد باکتری‌های محرک رشد افزایش یافت. از آنجا که میکروارگانیسم‌ها سبب بهبود رشد و افزایش ترکیبات موثره گیاه پونه‌سای بینالودی می‌شوند می‌توان از آن‌ها به عنوان کود زیستی و جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی استفاده کرد.  
 

---

بذر کینوا (Chenopodium quinoa) به دلیل محتوای پروتئینی غنی و فعالیت آنتی اکسیدانی بالا مرتبط با پلی فنول ها به عنوان یک منبع غذایی بی نظیر مطرح می باشد. در مطالعه حاضر با هدف انتخاب بذر این گونه برای ارسال به فضا، پاسخ محتوای پروتئینی، فنل، فلاونوئید، ظرفیت آنتی اکسیدانی و شاخص جوانه زنی بذر آن به شرایط خلا شبیه سازی شده فضا مورد سنجش قرار گرفت. نتایج افزایش معنادار شاخص جوانه زنی بذر را برای گروه تحت تیمار خلا نسبت به گروه کنترل نشان داد. محتوای فنل و فلاونوئید کل در بذرهای تحت تیمار خلا نسبت به گروه کنترل بیشتر بود. شرایط خلا موجب افزایش معنادار ظرفیت آنتی اکسیدانی بذرهای کینوا شد. محتوای پروتئین کل بذر در گروه تحت تیمار خلا و کنترل به ترتیب 25 و 35 میلی گرم بر میلی لیتر بود. نیمرخ پروتئینی بذر 13 باند پروتئینی مشخص در محدوده وزن مولکولی 15 تا 70 کیلودالتون نشان داد. شدت باندهای پروتئینی بین گروه های تیمار خلا و کنترل به طرز معناداری تفاوت داشت. تغییرات ساختاری در پریکارپ بذر و همچنین خروج آب و روغن از بذرها تحت شرایط خلا می تواند از علل پاسخ های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی متفاوت بذرهای کینوا در مطالعه حاضر باشد.
 

---

   به منظور بررسی تأثیر تلقیح با قارچ میکوریزا­ Glomus caledonium و محلول­پاشی کلات­روی در غلظت­های ­(0،2،4 و 8 گرم در لیتر)، بر روی مقدار و ترکیبات اسانس مرزه­ بختیاریSatureja bachtiarica  Bunge) )، آزمایش گلدانی در سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی واقع شرکت زرین گیاه در شهر ارومیه، در قالب طرح­ بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. برداشت گیاهان در مرحله گلدهی کامل انجام گرفت. اسانس‌گیری به کمک دستگاه کلونجر انجام شد و تجزیه ترکیبات اسانس در نمونه‌های مورد مطالعه به وسیله دستگاه‌های GC و GC-MS انجام گرفت. مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن نشان داد که تلقیح با قارچ میکوریزا گلوموس کالدونیوم تأثیر معنی‌دار روی بازده اسانس سرشاخه‌های گل­دار مرزه بختیاری نداشته است ولی محلول­پاشی با کلات­روی تأثیر معنی‌دار آماری روی بازده اسانس در مقایسه با گروه شاهد داشته است. بین غلظت‌های مختلف کلات­روی از نظر تأثیر بر بازده اسانس تفاوتی مشاهده نشد. همچنین، تیمارهای اعمال شده سبب تغییر ترکیبات اسانس نسبت به نمونه اسانس گیاهان شاهد گردید. این تغییرات شامل کاهش ترکیبات بتا-کاریوفیلن، سابینن هیدرات، بورنئول و کارواکریل استات و  افزایش میزان سیترال و اکتیل فتالات در گیاه تلقیح شده با میکوریزا و­ نیز افزایش میزان کارواکرول در اسانس گیاهان تیمار شده با کلات روی شد. همچنین، میکوریزاسیون، مقدار کل ترکیبات سزکوئی‌ترپن و دی­ترپن و محلول­پاشی با کلات­روی، مقدار کل ترکیبات منوترپنی در اسانس مرزه بختیاری را افزایش داد.

---

این مطالعه به‌منظور بررسی همپوشانی آشیان اکولوژیک دو گونه همبوم سیاه‌ماهی خالدار (Paracapoeta trutta) و سیاه‌ماهی  میان رودان (Capoeta damascina) در بخش ایرانی رودخانه سیروان (حوضه خلیج فارس) به‌اجرا درآمد. بدین‌منظور، طی زمستان 1400 نمونه‌برداری از هشت ایستگاه (هرکدام با سه تکرار) صورت گرفت. بعد از شناسایی، نمونه‌ها در محل صید رهاسازی شدند. سپس تعداد 10 فاکتور محیطی از جمله عمق، سرعت جریان، عرض رودخانه، pH، دما، هدایت الکتریکی (EC)، کل مواد جامد محلول (TDS)، ارتفاع از سطح دریا، شیب و اکسیژن محلول اندازه‌گیری و ثبت شدند. بررسی مطلوبیت زیستگاه گونه P. trutta به‌صورت pH 8-5/7، دما حدود 10 درجه سانتی‌گراد، TDS  150 میلی‌گرم بر لیتر،EC  400 میکروموس بر سانتی‌متر، ارتفاع از سطح دریا 1150 متر، عمق 15 سانتی‌متر، عرض رودخانه حدود 9 متر، سرعت جریان 1 متر بر ثانیه، شیب 2 درصد و اکسیژن محلول 9 میلی‌گرم بر لیتر و برای گونه C. damascina نیز به صورت pH 5/6-6، دما حدود 10 درجه سانتی‌گراد، TDS  180 تا 200 میلی‌گرم بر لیتر، EC  300 میکروموس بر سانتی‌متر، ارتفاع از سطح دریا 1150 متر، عمق 25 سانتی‌متر، عرض رودخانه حدود 6 متر، سرعت جریان 5/0 متر بر ثانیه، شیب 2 درصد و اکسیژن محلول 8 میلی‌گرم محاسبه شد. نتایج همپوشانی آشیان اکولوژیک نشان داد که دو گونه براساس فاکتورهای محیطی مورد بررسی، در اکسیژن محلول بیشترین هم‌پوشانی (646/0) و  در فاکتور دما (293/0) کمترین همپوشانی را نشان داد.محاسبه شد. میانگین هم‌پوشانی آشیان اکولوژیک نیز برای دو گونه 432/0 به‌دست آمد.
 

---

چکیده
کلاهک بادمجان از پسماندهای کشاورزی محسوب شده و حاوی ترکیبات فنولی، فلاوونوئیدی و آنتوسیانین بالایی است که احیای یون نقره را کاتالیز کرده و از آن می‌توان برای تولید نانوذرات اکسید نقره با روش سبز استفاده کرد. تولید نانوذرات اکسید نقره با روش سبز با توجه به کاردبردها در صنعت و دوست‌دار محیط زیست بودن آن، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. برای تایید تشکیل نانوذرات اکسید نقره و تعیین ویژگی‌های آن‌ها از اسپکتروفتومتر فرابنفش- مرئی، دستگاه پراش اشعه ایکس (XRD)، دستگاه آنالیز مادون قرمز تبدیل فوریه (FT-IR)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و پراکندگی توزیع اندازه ذره‌ای (DLS) استفاده شد. خواص آنتی‌اکسیدانی نانوذرات اکسید نقره و عصاره آبی کلاهک بادمجان با روش حذف رادیکال-دی فنیل-1-پیکریل هیدرازیل(DPPH) و مهار رادیکال اسید اتیل بنزوتیازولین-6-سولفونیک (ABTS)، خواص ضد باکتریایی با روش‌های انتشار دیسک، آزمایش غلظت مهارکنندگی حداقل (MIC)، حداقل غلظت کشنده باکتری (MBC) و خاصیت ضد قارچی آن‌ها مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نانوذرات اکسید نقره در 422 نانومتر جذب داشتند که تاییدی بر تشکیل آن‌ها است. اندازه ذرات بدست آمده با روش DLS تقریبا 140 نانومتر وشکل آن‌ها با استفاده از آنالیز SEM مشخص شد که بصورت کروی می‌باشند. فعالیت بیولوژیکی (خواص آنتی‌اکسیدانی و مهاری بر رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها) نانوذرات اکسید نقره نسبت به عصاره آبی کلاهک بالاتر است.
کلیدواژه: آنتی اکسیدان، آنتی باکتریال، بادنجانیان، سنتز سبز، نانوذرات اکسید نقره


 

---

حبوبات از جمله گياهان زراعي متداول در مناطق خشك و نيمه خشك است که اغلب اين گياهان به شوري آب و خاك حساس يـا نيمه حساس مي­باشند. پژوهش حاضر به­منظور بررسی سه سطح شوری روی 18 رقم عدس در گلخانه و آزمایشگاه‌های دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-96 انجام شد. آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. صفات فتوسنتزی و فیزیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفتند و رابطه صفات با 21 آغازگر ISSR اندازه­گیری شد. اثر متقابل ژنوتیپ در تنش در برخی صفات اختلاف معنی‌دار داشتند. نتایج مقایسه میانگین ژنوتیپ‌های عدس از نظر صفات فیزیولوژیک با روش دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. همبستگی صفات در سطوح تنش جداگانه انجام شد. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها را در شرایط شاهد و 60 میلی­مولار به سه گروه و در 120 میلی مولار به دو گروه تقسیم کرد. ژنوتیپ‌های 7 و 5 در تمامی گروه‌بندی‌ها در گروه برتر قرار گرفتند. رابطه نشانگر‌های مولکولی  ISSRبا صفات فیزیولوژیکی در بین ژنوتیپ‌ها محاسبه و برای تمامی صفات رگرسیون به روش گام به گام انجام شد. همه صفات در سه سطح تنش شوری با تعدادی از نشانگر‌های ISSR ارتباط معنی‌دار داشتند. در مجموع 22 نشانگر مثبت برای صفات فیزیولوژیکی در سطح شاهد، 9 نشانگر مثبت در سطح تنش متوسط و 23 نشانگر مثبت در سطح تنش شدید شناسایی شدند. از بین 21 آغازگر ISSR مورد مطالعه نشانگر P8A11 بیشترین تعداد مکان ژنی مرتبط با صفات فیزیولوژیکی مورد مطالعه را دارا بود.

---

هدف از کار حاضر تولید نانوامولسیون پایدار حاوی اسانس میخک (PCLO) و ارزیابی فعالیت ضد میکروبی آن بود. تأثیر تکنیک آماده‌سازی، نوع سورفکتانت و نسبت سورفکتانت به روغن برای بهینه‌سازی فرمول تهیه نانوامولسیون روغن در آب ارزیابی شد. فرمول بهینه تهیه شده با روش تولید کم انرژی حاوی 4% w/w PCLO و 12% w/w سورفکتانت مخلوط (SDS + Tween 80) نانوامولسیون شفاف و پایدار به مدت 90 روز با میانگین قطر ذرات زیر 150 نانومتر تولید کرد. فعالیت ضد باکتریایی PCLO خالص (PCLO) و نانوامولسیون‌های آن (NCLO) با روش‌های انتشار جامد، چاهک آگار و براث در 3 باکتری شاخص عفونت های گوارشی اشرشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا مورد بررسی قرار گرفت. حداقل غلظت بازدارنده (MIC) و غلظت باکتریواستاتیک (MBC) و همچنین زمان کشتن دینامیک در باکتری های مورد آزمون تعیین شدند. فعالیت ضد باکتریایی قوی PCLO و NCLO در محدوده غلظت 1000 الی 2000 ppm  آشکار شد. مطالعه سینتیک کشتن نشان داد که در طول 15 دقیقه اول قرار گرفتن در معرض NCLO در غلظت MIC، کاهش سریع و گسترده ای در مقدار میکروارگانیسم‌های زنده وجود دارد. داده‌های ارائه شده با در نظر گرفتن عملکرد بهینه مواد ضد میکروبی در صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی و شیمیایی می‌تواند در طراحی منطقی سیستم‌های تحویل مبتنی بر نانو امولسیون اسانس کمک کند.
 

---

کیفیت بافت عامل مهمى در ارزيابى ميوه‌ها مى‌باشد. سطوح برش خورده میوه سیب، در اثر فعالیت آنزیم پلی‎فنول‌اکسیداز قهوه­ای رنگ مى‌شود که دلیل آن اکسیداسیون مواد ‌فنولی می‌باشد. جلوگیرى از اکسیداسیون مواد فنولی و تغییر رنگ بافت میوه­ها در صنایع غذایی اهمیت فراوان دارد. به دلیل اثرات نامطلوب افزودنی­های شیمیایی بر سلامت انسان و افزایش ترجیح مصرف کنندگان برای جایگزینی آنها با مواد طبیعی، بازار جالبی برای استفاده از افزودنی­های طبیعی گیاهی در حال شکل­گیری است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر برخی ترکیبات شیمیایی و  طبیعی شامل سدیم متابی‌سولفیت، اسید سیتریک، عرق کاسنی، عرق شیرین بیان و عرق بادرنجبویه بر فعالیت آنزیم پلی‌فنول‌اکسیداز صورت گرفت. فعالیت آنزیم پلی‌فنول‌اکسیداز با استفاده از پیروگالل به عنوان سوبسترا به روش طیف سنجی نوری ارزیابی شد. مقادیر دما و pH بهینه فعالیت آنزیم به ترتیب 32 درجه سانتیگراد و 7 تعیین شدند. نتایج حاکی از تاثیر معنی­دار ترکیبات طبیعی مورد استفاده، سدیم متابی‌سولفیت و اسید سیتریک در کاهش فعالیت این آنزیم بود. بر این اساس، می­توان فعالیت پلی­فنل­اکسیداز را برای جلوگیری از قهوه ای شدن میوه­ها با استفاده از ترکیبات طبیعی مناسب به جای مواد شیمیایی کاهش داد.
 

---

مصرف طولانی مدت اتانول با القای استرس اکسیداتیو، نورون‌های سیستم عصبی مرکزی و سلول‌های هیپوکامپ را از بین می‌برد. آستاگزانتین (ATX) کاروتنوئیدی آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب است. این مطالعه با هدف بررسی اثرات آستاگزانتین بر اختلالات یادگیری و حافظه و آسیب اکسیداتیو ناشی از اتانول در هیپوکامپ موش کوچک آزمایشگاهی انجام شد. 35 سر موش کوچک آزمایشگاهی به پنج گروه تقسیم شدند (7=n): گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکردند. گروه کنترل مثبت، ATX با دوز  mg/kg20 دریافت کرد. گروه اتانول، اتانول 20% دریافت کرد. دو گروه تیمار ATX با دوزهای  mg/kg20 و 10، که ابتدا اتانول 20% و سپس ATX دریافت کردند. تمام درمان‌ها به مدت 14 روز متوالی و به صورت خوراکی انجام شد. در این پژوهش، تست تشخیص شئ جدید (NORT)، سطوح مالون‌دی‌آلدهید (MDA) و دوپامین (DA)، فعالیت کاتالاز (CAT) و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) در هیپوکامپ موش‌ها ارزیابی شد. مصرف اتانول باعث کاهش شاخص تمایز (شناسایی شی جدید) در NORT، فعالیت CAT و SOD و افزایش سطوح DA و MDA نسبت به گروه کنترل شد. درحالیکه، درمان ATX منجر به افزایش شاخص تمایز در NORT، فعالیت CAT و SOD و کاهش سطح DA و MDA در مقایسه با گروه اتانول شد. نتایج نشان داد که آستاگزانتین احتمالا بواسطه خواص آنتی‌اکسیدانی می‌تواند نقایص شناختی و آسیب اکسیداتیو ناشی از اتانول را بهبود بخشد. بنابراین، آستاگزانتین می‌تواند به عنوان یک مکمل غذایی و دارویی بالقوه برای کاهش اختلالات ناشی از اتانول استفاده شود.

---

استفاده از خاصیت اللوپاتی برخی گونه های گیاهی، یکی از روش های پیشنهادی جهت کاهش مصرف سموم شیمیایی است. گیاه جعفری وحشی با نام علمی Anthriscus nemorosa گیاهی آروماتیک و متعلق به خانواده چتریان است و در قسمت های غربی و شمالی کشور ایران به صورت وحشی می روید. با توجه به اینکه تاکنون خصوصیات بیوشیمیایی و اللوپاتی این گیاه در ایران بررسی نشده است، در این تحقیق ریشه های این گیاه از شهرستان خلخال جمع آوری شد و پس از خشک شدن در سایه به روش تقطیر با آب (Hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت. اسانس به دست آمده به وسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی متصل به طیف سنجی جرمی (GC/MS) تجزیه شد. در اسانس این گیاه 52 ترکیب شناسایی شد که 80/21 درصد از کل اسانس را شامل شد. ترکیبات اصلی اسانس این گونه شامل Myristicin (16/92 درصد)، Heptane (12/98 درصد)، Elemicin (12/54 درصد)، Gamma-Terpinene (12/50 درصد)، Beta-Eudesmo (12/50 درصد) بودند و این ترکیبات با ترکیبات اصلی اسانس ریشه A. nemorosa بومی صربستان تفاوت قابل ملاحظه ای داشتند. برای بررسی اثرات اللوپاتیک این گیاه آزمایشی به صورت طرح تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. نتایج بررسی اثرات عصاره های ان هگزانی، دی کلرومتانی و متانولی (با غلظت های 0، 0/001، 0/01، 0/1 و 1 میلی گرم بر میلی لیتر) ریشه این گیاه بر روی گیاه کاهو (Lactuca sativa L.var.capitata) نشان داد که هر سه عصاره اثر بازدارندگی بر روی مولفه های درصد جوانه زنی، رشد ساقه چه و رشد ریشه چه کاهو داشتند ولی عصاره ان هگزانی در تمامی غلظت های مورد تیمار، اثر بازدارندگی بیش تری بر جوانه زنی و رشد ساقه چه بذرکاهو داشت.
 

---

Seseli olivieri از تیره چتریان، گونه انحصاری کوه‏های البرز است. در این پژوهش تأثیر شرایط محیطی بر عملکرد صفات رویشی و ترکیب‏های اسانس این گونه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور سه رویشگاه با ارتفاع‏های مختلف انتخاب شد و در هر یک از آنها صفات رویشی این گونه اندازه‏گيری شد. در هر رویشگاه، نمونه‏های خاک و سرشاخه‏های گلدار این گونه برداشت شد و در آزمایشگاه تجزیه شدند. ارتباط صفات عملکردی این گونه با عوامل محیطی با استفاده از آنالیز همبستگی و تجزیه مولفه‏‏هاي اصلی تعیین شد. تجزيه واريانس صفات رویشی نشان داد که بین سه رویشگاه تفاوت معنی‏داری وجود دارد. مقایسه میانگین صفات رویشی حاکی از آن بود که بیشترین مقادیر ارتفاع (2/45 سانتی‏متر)، قطر تاج‏پوشش (9/36 سانتی‏متر)، سطح تاج‏پوشش (7/2 درصد)، سطح برگ (2/2 سانتی‏متر مربع) و زیتوده (8/39 گرم) به رویشگاه تویه مربوط است. تجزيه واريانس اجزای اسانس این گونه در سه رویشگاه تفاوت معنی‏داری را بين مواد مؤثره اندازه‏گيری شده نشان داد. در رویشگاه تنگ‏ کاورد ماده مؤثره اصلی آپیول (2/16%)، سیس-کادینا-1(6)،4-دی‏ان (5/14%)، آلفا-گورجونن (8/13%) و اسپاتولنول (2/12 %)؛ در رویشگاه انزو آپیول (5/20%)، بورنیل استات (4/16%) و آلفا-پینن (9/11%)؛ و در رویشگاه تویه بورنیل استات (7/20%)، آلفا-پینن (2/16%) و ان-تتراکوزان (2/10%) بودند. تجزيه واريانس پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک تفاوت معنی‏داری را بین سه رویشگاه نشان داد. در میان عوامل محیطی، ارتفاع، بارندگی سالانه، دمای سالانه، حداقل دمای سردترین ماه، حداقل دمای مطلق، آهک و نیتروژن بیشترین همبستگی معنی‏دار را با صفات عملکردی این گیاه داشتند. براساس معیار IUCN، جایگاه حفاظتی این گونه در بحران انقراض تعیین شد.
 

---

ایران با دارا بودن حدود 79 گونه از سرده پونه‌سا به عنوان یکی از مناطق پیدایش این سرده تلقی می‌شود. در حدود 77 درصد از گونه‌های شناسایی شده این سرده در ایران، گونه‌های انحصاری هستند. گونۀ‏ پونه ‏سای ایرانی که در منابع مرجع گیاه شناسی به عنوان گونه‌ای مستقل به نام پونه‌سا ناميده مي‌شد،  در فلور ایران موقعیت آرایه‌شناختی گونه Nepeta persica  به واریته‌ای از گونه Nepeta kotschyi  تغییر یافته است. در این تحقیق صحت جایگاه آرایه‌شناختی این دو گونه با بررسی صفات مختلف ریخت‌شناختی و ریزریخت شناختی آنها مانند ارتفاع گیاه، اندازه برگ‌ها، تاج پوشش، نوع کرک‌ها و فندقه، با استفاده از تصاویر استریومیکروسکوپ الکترونی (SEM) و مطالعات آماری SPSS و بررسی معنی‌داری صفات توسط نرم افزار ANOVA مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که اختلاف معنی­داری در ویژگی­هایی مانند شکل برگ­ها، کرک­ها و روزنه ­های آن و همچنین ارتفاع آنها وجود دارد. هر چند در اندازه و شکل بذرها به وضوح اختلافی مشاهده ­نشد. هر دو گونه دارای فندقه­های مشبک با زوائد زگیل مانند بودند. همچنین شکل ظاهری کرک­های بلند در برگ­های دو گونه کاملا متفاوت هستند به طوری­که در گونه N. persica دارای زوائد زگیل مانند ولی در گونه N. persica با سطح صاف هستند. بر اساس داده ­های به دست آمده از مطالعات آرایه‌شناختی دو گونه N. persica  و N. kotschy و نتایج مطالعات ریخت­شناسی و ریزریخت­شناسی و تصاویر میکروسکوپ الکترونی از سطح برگ­ها که برای اولین بار در این مقاله آورده شده ­است پیشنهاد مستقل بودن دو گونه ارائه گردید.

---

در سال‌های اخیر استفاده از روش‌های یادگیری ماشین در زمینه‌های مختلف کشاورزی در حال افزایش است که این روش‌ها، اطلاعات بسیار خوبی را برای پیش‌بینی و بررسی سطوح عملکرد مختلف در گیاهان به ما ارائه می‌دهد. در پژوهش حاضر، با توجه به نتایج حاصل از آزمایش اولیه با سطوح تنش شوری و کود­دهی مشخص (سطوح تنش شوری صفر، 75 و 150 میلی­مولار کلرید سدیم و سطوح کوددهی صفر و 3 گرم در لیتر سیلیس) که از قبل انجام شده و با استفاده از مدل رگرسیون غیرخطی (NLR) و زبان برنامه­نویسی پایتون، صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی شنبلیله در سطوح تنش شوری و کود­دهی سیلیس تعریف­شدۀ جدید (شوری تا سطح 300 میلی­مولار و کوددهی سیلیس در دو سطح 1 و 2 گرم در لیتر) بدون انجام آزمایش عملی و بر­اساس سطوح شوری و کود­دهی اولیه پیش­بینی گردید. مدل رگرسیون غیرخطی، یک الگوریتم پرکاربرد در تحلیل داده‌هایی است که رابطه بین متغیرها به صورت غیرخطی است و می‌تواند روابط معنی داری میان متغیرها با استفاده از توابع غیرخطی ایجاد کند. نتایج نشان داد که تاثیر مثبت سیلیس بر میزان کلروفیل فلورسانس (Fv/Fm) از صفر تا سطح شوری 180 میلی­مولار و میزان شاخص سبزینگی (SPAD) از صفر تا سطح حشوری 100 میلی­مولار نمایان می‌شود. به نظر می­رسد با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر، می­توان با استفاده از یادگیری ماشین، صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی شنبلیله را در سطوح تنش شوری و کود­دهی سیلیس تعریف­شدۀ دیگر بدون انجام آزمایش عملی، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داد.

---

ایدز (سندروم نقص ایمنی اکتسابی) یک وضعیت شدید و پیشرفته از عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) است که باعث ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شود و برای عفونت‌های فرصت طلب و برخی از انواع سرطان‌ها پیش‌زمینه فراهم می‌کند. چرخه حیاتی HIV  شامل چندین آنزیم است که در تکثیر ویروس نقش دارند. یکی از این آنزیم‌ها، ترانس کریپتاز معکوس نام دارد. برای مدیریت بهتر درمان، معمولاً از ترکیبات درمانی مانند HAART استفاده می‌شود که از ترکیب چندین دارو تشکیل شده است تا بهبود اثربخشی درمان و کاهش مقاومت دارویی را فراهم آورد. در این مطالعه، با هدف ارزیابی داروهای نویراپین، رالتگراویر، ایندیناویر و کاندید‌های دارویی جدید در مهار آنزیم ترانس کریپتاز معکوس، ابتدا ساختارهای دارویی به روش‌های محاسباتی B3LYP و مجموعه پایه‌ی 6-311G بهینه‌سازی شدند و پارامترهای ترمودینامیکی مرتبط با آن‌ها محاسبه گردید. همه ترکیبات از مجموعه داده و ترکیبات طراحی‌شده برای پیش‌بینی ADMET استفاده شدند تا ویژگی‌های آن‌ها بررسی شود و همچنین برای ارزیابی داروهای بالقوه استفاده گردد. در پایان، با استفاده از شبیه‌سازی‌های داکینگ مولکولی، اثر مهارکنندگی نویراپین، رالتگراویر، ایندیناویر و کاندید‌های دارویی جدیدNVP2، RAL2 وIND2  با بهترین انرژی بایندینگ -9.34، -11.28 و -9.30  بر آنزیم ترانس کریپتاز معکوس مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل‌های انجام‌شده در طول شبیه‌سازی نشان داد که ترکیبات NVP2، RAL2 وIND2  به خوبی در مهار آنزیم ترانس کریپتاز معکوس ویروس HIV-1 عمل می‌کنند.
 

---

فروپتوز بعنوان نوعی از مرگ برنامه­ریزی شده سلولی تازه شناخته شده وابسته به آهن ارتباط زیادی با پیری دارد. هدف از این مطالعه بررسی نقش فروپتوز در پیری سلول­های بنیادی مزانشیمی (MSCs) می­باشد. مجموعه داده GSE97311 (حاوی داده­های بیان MSCs جنینی و بالغ) آنالیز شده و ژن‌های دارای بیان افتراقی (DEGs) استخراج شدند. سپس از بین آن­ها، ژن‌های دارای بیان افتراقی مرتبط با فروپتوز (FRDEGs) تعیین شدند. در مرحله بعد با استفاده از روش­های بیوانفورماتیکی مختلف عملکردهای زیستی، برهمکنش­ پروتئین-پروتئین، ژن­های هاب، تنظیم کنننده­های بالادست و همچنین فاکتورهای التهابی مرتبط با FRDEGs آنالیز شدند. طبق آنالیزها تعداد 34 ژن بعنوان FRDEGs شناسایی شدند. تجزیه و تحلیل عملکردهای زیستی نشان داد که این ژن­ها بیشتر در فعالیت­های اکسیدوردوکتازی، سنتز اسیدهای چرب و پاسخ به یون آهن نقش دارند. همچنین، آنالیزهای مربوط به مسیرهای سیگنال­دهی نیز نشان داد که این ژن‌ها بیشتر در مسیرهای مربوط به انواع سرطان­ها و همچنین بیوسنتز اسیدهای چرب درگیر هستند. طبق آنالیزها miR-26b-5p بعنوان مهمترین miRNA و LINC00205 و GAS5 بعنوان مهمترین lncRNAها شناخته شدند. ژن‌های هاب شامل HMOX1، EZH2، NEDD4L، PTGS2، CDKN2A، ATF3، NOX4، TXNIP، SNCA و MAPK3 بعنوان ژن‌های اصلی فروپتوز مرتبط با پیری MSCs شناسایی شدند. نتایج احتمال مشارکت بالای FRDEGs و تنظیم کننده­های بالا دست آن­ها در القا التهاب و فنوتیپ پیری در MSCs را نشان دادند. این یافته­ها ممکن است سرنخ­های جدیدی برای بهبود عملکرد MSCs و کاهش بیماری­های مرتبط با افزایش سن در آینده ارائه دهد.
 

---

زمینه و هدف : امروزه با توجه به رشد فزاینده تولید و مصرف نانوذرات، مشکلاتی از قبیل ورود آنها به آب های آزاد و مسمومیت آبزیان به وجود آمده است. نانوذرات اکسید آهن جزو پرکاربرد ترین آنها در این زمینه هستند. یونجه  (Medicago sativa) گیاه گلدار متعلق به خانواده بقولات حاوی مقادیر بالای پروتئین، کلسیم ، انواع ویتامین ها و اثرات آنتی اکسیدانی است. هدف این پژوهش بررسی  تاثیر  توام نانو ذره اکسید آهن (Fe₂O₃) و گیاه یونجه بر پارامترهای رشد و آسیب شناسی لوله گوارش، کبد و کلیه ماهی کوی(نمونه ای از کپور ماهیان با تنوع رنگ و جلوه چشم نواز) بود.
روش بررسی:  در این پژوهش تجربی،  تعداد 60 عدد لارو ماهی کوی  به طور تصادفی به 6 گروه شامل گروه شاهد و 5 گروه تجربی تقسیم شدند. اثر تغذیه لارو ماهی کوی با بیومار توأم با یونجه 10 درصد و 20 درصد و قرارگرفتن به مدت 14 روز درمعرض نانوذرات اکسید آهن با غلظت 100 mg/l در 5 گروه تیمار در مقایسه با گروه شاهد تحت بررسی قرار گرفت. داده های جمع آوری شده توسط  نرم افزار های آماری  Excel و SPSS 20 مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: بیشترین  افزایش در میانگین سرعت رشد اختصاصی، افزایش وزن و افزایش طول مربوط به گروه تیمار با Alfa20 و کمترین مقدار هم مربوط به گروه تیمار با Fe2O3 بود.همچنین  کمترین اختلالات آسیب شناسی اندام ها مربوط گروه تیمار با  Alfa20  و بیشترین اختلالات آسیب شناسی اندام ها مربوط به گروه تیمار با Fe2O3 بود.

 

---

 مشخص کردن محدوده پراکنش گونه­ها، شناخت متغیرهای محیطی در یک منطقه و پراکنش زیستگاه­های مناسب است. با استفاده از مدل مکسنت و داده­های حضور برای دو گونه Androctonus crassicauda و A. sistanus از عقرب­های استان سیستان و بلوچستان که از طریق نمونه­گیری و بررسی مطالعات قبلی در منطقه جمع­آوری گردیده، پیش­بینی چگونگی پتانسیل توزیع آنها انجام شده است. نتایج این پژوهش که برخی از ویژگی­های بوم­شناختی عقرب­ها را پیش­بینی می­کند، نشان داد پراکنش هر دو گونه در مناطق شمالی استان بیشتر است و این توزیع در آینده نیز افزایش می یابد. میانگین دما در مرطوب­ترین فصل سال (Bio8)، مقدار بارش در سرد­ترین ماه سال (Bio19) و پوشش گیاهی برای مدل­سازی پراکنش کنونی گونه A. crassicauda و میانگین دما در مرطوب­ترین فصل سال (Bio8)، پوشش گیاهی و دامنه دمای سالانه (Bio7) برای زمان آینده (2070) نقش داشته­اند. نتایج حاصل از مدل­سازی توزیع گونه ای نشان داد متغیرهای دامنه دمای سالانه (Bio7)، مقدار بارش در سرد­ترین ماه سال (Bio19)، مقدار بارش در خشک­ترین ماه سال (Bio18) و پوشش گیاهی بیشترین تاثیر را بر توزیع گونه A. sistanus در زمان کنونی دارد. مهمترین متغیرهایی که در توزیع این گونه در آینده (2070) نقش دارند عبارتند از مقدار بارش در سردترین ماه سال (Bio19)، دامنه دمای سالانه (Bio7)، مقدار بارش در خشک­ترین ماه سال (Bio18) و کاربری اراضی است. نتایج این مطالعه می­تواند در برنامه­های بهداشت، سلامت، درمان و آموزش پزشکی و همچنین برنامه­های حفاظتی این موجودات که از ذخایر ارزشمند تنوع زیستی ایران به شمار می­روند، مورد استفاده قرار گیرد.
 

---

---

در سال‌های اخیر استفاده از فن‌آوری کشت بافت و بیش تولید متابولیت دارویی به‌عنوان یک روش جایگزین و مناسب برای برداشت بی‌رویه و فزاینده گیاه از رویشگاه‌های طبیعی مورد تاکید قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر الیسیتور‌های زیستی و نیترات نقره بر محتوی متابولیت‌های ثانویه کالوس‌های حاصل از ریزنمونه برگی گیاه خار مریم انجام شده است. در این بررسی بهترین نتیجه تولید کالوس به محیط MS حاوی KIN تعلق داشت و بنابراین برای ادامه آزمایش در مراحل بعد مورد استفاده قرار گرفت. در آزمایش دوم ریزنمونه‌ها در محیط کشت منتخب هورمونی کشت و پس از گذشت 8 هفته از رشد کالوس‌ها، الیستورهای زیستی شامل مخمر یاروویا لیپولیتیکا، قارچ آسپرژیلوس ‌نایجر و باکتری سودوموناس‌ پوتیدا در ترکیب با نیترات نقره به‌عنوان الیسیتور غیر زنده به کالوس‌های حاصل از ریزنمونه‌های برگی اضافه شد. با گذشت ده روز از تیمار، محتوی ترکیبات فنلی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، مقدار سیلی‌مارین و فعالیت آنزیم پال در کالوس‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که کاربرد توام مخمر یاروویا و نیترات ‌نقره موجب بهبود محتوی مشتقات فنلی، سیلی‌مارین و فعالیت آنزیم پال گردید و تفاوت آن با سایر الیسیتورهای زیستی هم در ترکیب با نیترات نقره و هم در شرایط فاقد آن معنی‌داربود. محققان این آزمایش کاربرد توام الیسیتورهای زیستی به‌ویژه مخمر یاروویا و نیترات نقره را به‌منظور القای بیشتر سنتز متابولیت‌های دارویی در کالوس‌های حاصل از ریزنمونه‌های برگی گیاه خار مریم پیشنهاد می‌نمایند

---

به­منظور بررسی تاثیر تنش خشکی (ظرفیت­زراعی، 50 و 30 درصد ظرفیت زراعی) و محلول­پاشی با نانوذره­های سلنیوم و نقاط کوانتومی کربنی (صفر، و 2 میلی­گرم در لیتر) بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیک رزماری، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقيقاتي دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال 1402 انجام شد. نتایج نشان داد که اثرات متقابل تیمارهای آزمایشی وزن­خشک بخش هوایی گیاه، محتوای رنگیزه­های فتوسنتزی، آب­نسبی برگ، محتوای مواد جامدمحلول برگ، مالون دی­آلدئید، پرولین، اسانس، نیتروژن و فسفر گیاه را تحت تاثیر قرار داد. محتوای پتاسیم و نشت­یونی تحت تاثیر اثرات­اصلی تیمارهای آزمایشی قرار گرفت. آبیاری در حد ظرفیت­زراعی و 50 درصد ظرفیت­زراعی با محلول­پاشی نقاط کوانتومی کربنی موجب افزایش وزن­خشک بخش هوایی گیاه، محتوای نیتروژن و مواد جامد محلول شد. بالاترین محتوای مالون دی­آلدئید در تیمار 30 درصد ظرفیت­زراعی در شرایط بدون محلول­پاشی مشاهده شد. محتوای پرولین در تیمارهای 50 و 30 درصد ظرفیت­زراعی با محلول­پاشی نانوذره نقاط کوانتومی کربنی افزایش یافت. تیمارهای ظرفیت­زراعی، 50 و 30 درصد ظرفیت­زراعی با محلول­پاشی نقاط کوانتومی کربنی موجب افزایش محتوای اسانس گیاه شد. محتوای آب­نسبی برگ، کاروتنوئید، کلروفیل b و فسفر در تیمارهای ظرفیت­زراعی و 50 درصد ظرفیت­زراعی با محلول­پاشی هر دو نانوذره دارای بیشترین مقدار بود. بالاترین محتوای کلروفیل a در تیمار ظرفیت­زراعی و 50 درصد ظرفیت­زراعی با محلول­پاشی نقاط کوانتومی کربنی مشاهده شد. درکل نتایج حاصل از بررسی حاضر نشان داد که استفاده از نانوذره نقاط کوانتومی کربنی تاثیر مثبت بر صفات رشدی و فیزیولوژیک گیاه تحت تنش­خشکی داشت.