16 نتیجه برای تنش
رویا غفاری، فریبا میقانی، حمیرا سلیمی،
دوره 1، شماره 1 - ( 9-1393 )
چکیده
کهورک علف هرز مهاجم و مشکلساز مناطق گرم و خشک است و بنابراین مکنترل آن از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور بررسی عوامل مؤثر بر جوانهزنی بذر کهورک، بررسیهای آزمایشگاهی شامل بررسی زیستایی بذر، اثر دماهای ثابت و متناوب، اثر خراشدهی شیمیایی و فیزیکی بذر و اثر تنش خشکی با اعمال غلظتهای صفر، 100، 200، 300، 400، 500 و 600 میلیمولار PEG و تنش شوری با اعمال غلظتهای صفر، 100، 200، 300، 400، 500 ، 600 و 700 میلیمولار NaCl بر جوانهزنی بذر و بررسی گلخانهای شامل اثر عمق کاشت بذر بر ظهور گیاهچۀ کهورک بود. آزمایش درقالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که زیستایی بذر کهورک 81 درصد بود. دمای بهینۀ جوانه زنی بذر کهورک، دمای ثابت 30 درجۀ سانتیگراد بود و بطورکلی، دمای ثابت برای جوانهزنی بذر کهورک مناسبتر از دمای متناوب بود. بررسی اثر عمق کاشت بذر نشان داد که بیشترین ظهور گیاهچه مربوط به بذرهایی بود که در عمق 2 سانتیمتری گلدان کاشته شده بودند. بیشترین درصد جوانهزنی بذرکهورک تحت تأثیر تیمار 20 دقیقه با اسیدسولفوریک غلیظ مشاهده شد. خراشدهی فیزیکی بذر با سنباده کارایی چندانی در تحریک جوانهزنی بذر نداشت. در بررسی اثر تنش خشکی و شوری، بیشترین جوانهزنی بذر کهورک (بعد از تیمار شاهد بدون تنش) در پاسخ به غلظتهای پایینتر PEG و NaCl یعنی 100 و 200 میلیمولار مشاهده شد و با افزایش شدت تنش خشکی و شوری، جوانهزنی بذر کاهش معنیداری نشان داد. براساس نتایج پژوهش حاضر، نور نقش مهمی در جوانهزنی بذر کهورک ندارد و به عبارت دیگر بذر کهورک فتوپلاستیک نیست. این ویژگیها از عوامل عمدۀ تهاجم کهورک قلمداد میشود و اطلاع دقیق از آنها در کنترل و ممانعت از گسترش این علفهرز چندساله مؤثر خواهد بود.
حورا مومنی، محسن حسینی، حامد یوسف زاده،
دوره 2، شماره 1 - ( 3-1394 )
چکیده
تحقیق حاضر به منظور مقایسۀ شاخصهای فتوسنتزی در پایههای مختلف انجیلی سالم وآلوده به دارواش در دو موقعیت داخل و خارج توده در جنگل جلگهای تمیشان نور انجام پذیرفت. در هریک از موقعیتها، 5 درخت سالم و 5 درخت آلوده انتخاب شد و پارامترهای فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق و میزان دیاکسیدکربن بینسلولی اندازهگرفته شد. نتایج نشان داد که میزان فتوسنتز و هدایت روزنهای در شاخۀ سالم و آلودۀ درختان آلوده به دارواش، بسته به موقعیت قرارگیری درختان، تفکیک هر درخت و نوع شاخه متفاوت است. میزان تعرق و میزان دیاکسیدکربن بینسلولی در شاخۀ سالم و آلوده با یکدیگر تفاوت آماری معنیداری داشت. بیشترین میزان فتوسنتز، هدایت روزنهای، تعرق و دیاکسیدکربن بینسلولی هم در داخل و هم در خارج توده، مربوط به درختان سالم است (بهاستثنای هدایت روزنهای در خارج توده). هم در داخل و هم در خارج توده، شاخۀ سالم درخت آلوده دارای میزان فتوسنتز بیشتری در مقایسه با شاخۀ آلوده درخت آلوده است. همچنین مقایسۀ دوگانۀ هر چهار پارامتر تحت بررسی حاکی از آن است که فتوسنتز، هدایت روزنهای، تعرق و دیاکسیدکربن بینسلولی شاخههای سالم در داخل توده از مقدار بیشتری در مقایسه با خارج از توده برخوردار است. در این تحقیق مشخص شد که حضور دارواش، سبب اختلال در فعالیتهای فتوسنتزی گیاه میزبان گشته و انجام مطالعات تکمیلی در این زمینه پیشنهاد میشود.
نیر محمدخانی، ناصر عباسپور،
دوره 2، شماره 1 - ( 3-1394 )
چکیده
شوری یکی از عوامل مهم محیطی است که رشد گیاه و تولید محصول را محدود میکند. انگور جزو گیاهان نسبتاً حساس به شوری طبقهبندی شده است. هدف این مطالعه بررسی اثر شوری بر پراکسیداسیون لیپیدی غشا، اجزای آنتیاکسیدانی و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیداتیو در چهار ژنوتیپ انگور Vitis vinifera L. (قرهشانی، لعلبیدانه، ساچاق و شاهرودی) بود که عمدتاً در زمینهای اطراف دریاچه ارومیه رشد میکنند. محتوای مالوندیآلدهید و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیداتیو در ریشه و برگ همۀ ژنوتیپها بهطور معنیداری (p<0.05) افزایش یافت. ژنوتیپهای قرهشانی و لعلبیدانه بیشترین فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان و کمترین مقدار پراکسیداسیون لیپیدی غشا را نشان دادند. شوری اثر معنیداری هم بر انباشتگی فنل کل و فعالیت آنزیم فنیلآلانین آمونیالیاز در همۀ ژنوتیپها داشت. ژنوتیپ قرهشانی بیشترین مقدار فنل کل و فعالیت PAL را نشان داد. همبستگی مثبت معنیداری بین فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان، محتوای فنل کل و فعالیت PAL در برگ همۀ ژنوتیپها وجود داشت. بهنظر میرسد ژنوتیپهای قرهشانی و لعلبیدانه سیستم آنتیاکسیدانی بهتری درمقایسه با دیگر ژنوتیپها دارند و قابلیت بیشتری برای تحمل شوری نشان میدهند.
آذر بیک زاده، محمدرضا ایمان پور، وحید تقی زاده،
دوره 2، شماره 2 - ( 6-1394 )
چکیده
کورتیزول کورتیکواستروئیدی است که مهمترین اثر آن تنظیم اسمزی در ماهیان دریازی است. هدف این مطالعه بررسی اثر کورتیزول خوراکی بر مقاومت به تنش شوری در بچهماهیان کپور معمولی Cyprinus carpio است. برای این منظور، کپور معمولی (12/0±36/1 گرم) به مدت 8 هفته با غذای تجاری حاوی صفر (شاهد)، 50 (1)، 100 (2) و 200 (3) میلیگرم بر کیلوگرم غذای هیدروکورتیزون تغذیه شدند (3 تیمار و یک گروه شاهد و 3 تکرار). سپس مقاومت دربرابر تنش شوری، طی 7 روز مقابله با شوری ppt 12، با اندازهگیری تغییرات هماتوکریت و پارامترهای بیوشیمیایی خون (گلوکز، کلسیم و پروتئین کل) بررسی شد. نتایج نشان داد میزان بازماندگی بین تیمارها پس از 7 روز مقابله با شوری، اختلاف معنیداری نداشت (05/0<p). میزان گلوکز قبل از تنش، در گروه شاهد بهطور معنیداری پایینتر از سه تیمار تغذیهشده با سطوح مختلف کورتیزول بود (40/1±04/73) (05/0>p) و پس از تنش، در تمام تیمارها افزایش معنیداری داشت (05/0>p) و بیشترین مقدار در تیمار 2 و 3 مشاهده شد (05/0>p). بیشترین میزان هماتوکریت پس از تنش در گروه شاهد مشاهده شد (08/2±67/61) (05/0>p). میزان یون کلسیم پس از تنش در تمامی تیمارها جز گروه شاهد افزایش معنیداری داشت (05/0>p) که بیشترین مقدار در تیمار 3 مشاهده شد (31/0±17/11). پروتئین کل، در ماهیان تیمارشده با کورتیزول به طور معنیداری کمتر از گروه شاهد بود (05/0>p). نتایج نشان داد که کورتیزول خوراکی میتواند مقاومت بچهماهی کپور معمولی را به تنش شوری افزایش دهد.
آکبر نورسته نیا، ملیحه فرجادی،
دوره 2، شماره 4 - ( 12-1394 )
چکیده
در این تحقیق تنش خشکی ازطریق پلیاتیلن گلیکول با غلظت 20 درصد اعمال شد. 48 ساعت پس از اعمال تنش و بهمنظور ارتقای مقاومت دربرابر تنش، تیمار نمونه ها به وسیلۀ نیترات پتاسیم در سه غلظت 5، 10، 15 میلی مولار طی 9 روز انجام گرفت. تغییرات مقدار پرولین، پروتئین کل، رنگیزه های فتوسنتزی، بتاکاروتن، آنتوسیانین، مالون دی آلدهید، فنل، فلاونول، فلاونوئید، قندهای محلول و پتاسیم برگ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که گیاه توتون در مواجه با تنش خشکی به منظور حفظ فشار اسمزی داخلی، از تجمع اسمولیت هایی مانند پرولین، قندهای محلول و پتاسیم کمک می گیرد. همچنین تنش خشکی باعث ایجاد تنش اکسایشی در گیاه توتون می شود و تولید فرمهای فعال اکسیژن را افزایش می دهد. درنتیجه سیستم دفاع آنتی اکسیدانی غیرآنزیمی گیاه توتون شامل آنتوسیانین، فلاونوئید، فلاونول و بتاکاروتن برای مقاومت دربرابر خشکی افزایش می یابد. نتایج همچنین نشان داد که کاربرد نیترات پتاسیم به ویژه غلظت 15 میلی مولار به طور محسوسی توانست برخی از پیامدهای مضر تنش، همچون کاهش رنگیزه های فتوسنتزی و پروتئین را بهبود ببخشد. همچنین نیترات پتاسیم توانسته سطوح MDA و بتاکاروتن را به سطح معادل آن در گیاهان کنترل برساند. درنتیجه به نظر می رسد کاربرد پتاسیم می تواند در مقاومت گیاه به خشکی مؤثر باشد و در کاهش برخی اثرهای مضر تنش خشکی نقش مهمی را ایفا کند.
حمزه امیری، لیلا مؤذنی،
دوره 3، شماره 1 - ( 3-1395 )
چکیده
به منظور مطالعه اثرات برهم کنش شوری و اسیدآسکوربیک بر مقدار رنگیزه های فتوسنتزی، قند محلول، پرولین و پروتئین گیاه مرزه خوزستانی (Satureja khuzestanica)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار سطح شوری با غلظت های صفر، 40، 80 و 120 گرم در 100 کیلوگرم خاک NaCl و دو سطح اسیدآسکوربیک با غلظت های صفر (شاهد) و 2 میلی مولار، با 6 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که مقدار رنگیزه های فتوسنتزی با افزایش شوری از صفر به 40 گرم در 100 کیلوگرم خاک در تیمارهای فاقد اسیدآسکوربیک، کاهش و سپس در غلظت 80 گرم در 100 کیلوگرم خاک افزایش و در غلظت 120 گرم در 100 کیلوگرم خاک مجدداً کاهش یافت، اما میزان قند محلول، پرولین و پروتئین با افزایش شوری از صفر به 40 گرم در 100 کیلوگرم خاک افزایش و سپس در غلظت 80 گرم در 100 کیلوگرم خاک کاهش و در غلظت 120 گرم در 100 کیلوگرم خاک مجدداً افزایش یافت. در حالیکه در تیمارهای دارای اسیدآسکوربیک، میزان رنگیزه های فتوسنتزی با افزایش شوری ازصفر به 40 گرم در 100 کیلوگرم خاک افزایش و سپس در غلظت 80 گرم در 100 کیلوگرم خاک کاهش و در غلظت 120 گرم در 100 کیلوگرم خاک افزایش یافت و میزان قند محلول، پرولین و پروتئین، با افزایش شوری از صفر به 40 گرم در 100 کیلوگرم خاک کاهش و سپس در غلظت 80 گرم در 100 کیلوگرم خاک، افزایش و در غلظت 120 گرم در 100 کیلوگرم خاک کاهش یافت.
اکبر نوررسته نیا، گوهر یوسف زاده،
دوره 3، شماره 4 - ( 12-1395 )
چکیده
در تنش های محیطی کاربرد برخی ترکیبات از جمله تعدادی از هورمون های رشد گیاهی مانند متیل جاسمونات می تواند سبب افزایش مقاومت گیاه شود. در این مطالعه اثر غلظت های مختلف متیل جاسمونات (10، 20 و 30 میکرومولار) بر افزایش مقاومت گیاه دربرابر تنش خشکی تحت بررسی قرار گرفت. بررسیها در گیاه توتون طی تنش خشکی اعمالشده با پلیاتیلن گلایکول 20درصد و طی دوره های زمانی 3، 6 و 9 روزه انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تنش اعمالشده به طور معنی داری موجب افزایش محتوای قندهای محلول، مالون دآلدهید و عوامل دفاعی غیرآنزیمی مانند آنتوسیانین و پرولین می شود. همچنین، تنش خشکی موجب کاهش مقادیر رنگیزه های فتوسنتزی، کاروتنوئید و فلاوونوئید در نمونه های تنشدیده شد. اما کاربرد متیل جاسمونات سبب کاهش مالون دیآلدهید به عنوان شاخص پراکسیداسیون لیپیدی و مقادیر مربوط به عوامل تنشزدا مثل پرولین، بتاکاروتن و مالون دیآلدهید و افزایش میزان قند محلول و رنگیزههای فتوسنتزی، آنتوسیانین، فلاونوئید و فلاونول شد. با توجه به کاهش همزمان پراکسیداسیون لیپیدی و تعدادی از آنتی اکسیدان های تحت بررسی، به نظر می رسد استفادۀ برونزاد متیل جاسمونات در تنش خشکی میتواند به این گیاه برای تحمل تنش کمک کند.
راهله احمدپور، سعیدرضا حسین زاده، نظام آرمند، سمیه چاشیانی،
دوره 4، شماره 3 - ( 9-1396 )
چکیده
تنش آبی يكي از مهمترين عوامل محدودكنندة رشد و عملكرد گياهان در بسياري از مناطق دنيا است. بهمنظور بررسي اثر تنش آبی بر برخي صفات مورفولوژيك، فيزيولوژيك و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان عدس، آزمایشی با 4 رقم پرکاربرد عدس (گچساران، کیمیا، زیبا و رباط) در 4 تيمار تنش آبی شامل 25، 50، 75 و 100 درصد (شاهد) ظرفیت زراعی به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در اتاقک رشد انجام شد .نتایج نشان داد که تنش آبی در سطوح 25 و 50 درصد ظرفیت زراعی به کاهش معنیدار ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک و افزایش معنیدار فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان، پرولین و پروتئین محلول برگی در مقایسه با سطح شاهد میانجامد. در بررسی صفات مورفوفیزیولوژیک، ارقام گچساران و رباط در بیشتر صفات تحت بررسی نسبت به ارقام کیمیا و زیبا برتری داشتند. در تنش شدید، محتوای پرولین و پروتئین محلول برگی، فعالیت آنزیم کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز در ارقام گچساران و رباط افزایش معنیداری نسبت به ارقام کیمیا و زیبا داشت. نتايج اين بررسي نشان داد كه ارقام رباط و گچساران از طريق بهكارگيري سازوکارهاي مختلف تحمل تنش آبی نظیر فعالیت بیشتر آنزیمهای آنتیاکسیدان، افزایش رنگدانههای فتوسنتزی، محتوای پرولین و پروتئین نسبت به ارقام کیمیا و زیبا، كمتر تحت تأثير اثر منفی تنش آب قرار گرفتند. با توجه به اینکه صفات تحت بررسی در این مطالعه معیارهای مناسبی جهت شناسایی ارقام مقاوم به تنش خشکی محسوب میشوند، بنابراین ارقام رباط و گچساران بهمنزلۀ ارقام مقاوم جهت کشت دیم معرفی میشود.
پردیس قربانی سالکویه، محمدمهدی سوهانی، امین عابدی،
دوره 5، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
ژنهای شبهاستریکتوسیدین سینتاز یک خانواده ژنی آرابیدوپسیس است که ژنهای اورتولوگ آنها در بقیۀ گیاهان کدکنندۀ آنزیم کلیدی مسیر بیوسنتزی ایندول آلکالوئیدهای مونوترپن هستند. بیان ژن SSL7 آرابیدوپسیس بلافاصله پس از تیمار با مولکول های پیام رسانی نظیر SA، متیل جازمونات و اتیلن القا می شود. در این آزمایش به منظور مطالعۀ کارکرد ژن شبه استریکتوسیدین سینتاز - 7 (SSL7) از ژنوتیپ وحشی گیاه آرابیدوپسیس تالیاناCol-0 (شاهد) و لاین سرکوب شدۀ ژن SSL7 (ssl7) از طریق درج T-DNA استفاده شد. تحلیل داده ها برمبنای آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. فاکتورها شامل دو ژنوتیپ و پنج سطح شوری شامل صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار NaCl بود. سرکوب ژن SSL7 در جهش یافته ssl7 با استفاده از qRT-PCR تأیید شد. بیان ژن های واکنش گر به تنش شوری شامل P5CS1، NCED3، AAO3 و RD29A در زمانهای 3 و 6 ساعت پس از اعمال تیمار NaCl در غلظتmM 150 نشان داد که چهار ژن مذکور در موتانت ssl7 در هر دو زمانِ پس از تیمار میزان بیان بالاتری نسبت به مقدار بیان در ژنوتیپ Col-0 نشان دادند. میزان فعالیت تعدادی از آنزیم های آنتیاکسیدان در غلظت های مختلف NaCl در هر دو ژنوتیپ اندازه گیری شد. میزان فعالیت آنزیمهای پراکسیداز (POD)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) در موتانت ssl7 به طور معنی داری در سطح احتمال 1 درصد بیشتر از Col-0 بوده است. برعکس، فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) در موتانت کاهش یافت. بنابراین، نتایج نشان داد که ژن SSL7 احتمالاً در مسیر مربوط به پاسخ به تنش شوری وابسته به سالیسیلیک اسید در گیاه آرابیدوپسیس نقش دارد و میتواند به طریق کنترل منفی عمل کند.
ابوالفضل باغبانی آرانی، سید علی محمد مدرس ثانوی، مسعود مشهدی اکبر بوجار، ظهراب اداوی، حمید دهقان زاده جزی،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات تنش کمآبی، کود نیتروژن و زئولیت بر شاخصهای فلورسانس کلروفیل، رنگدانهها، محتوای تریگونلین و عملکرد دانه شنبلیله، آزمایشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفي با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج رژیم آبیاری بهعنوان عامل اصلی و ترکیب فاکتوریلی از سه تیمار کودی بر اساس نیتروژن مورد نیاز گیاه (شاهد، ورمیکمپوست به میزان 7/2 تن در هکتار و اوره به میزان 11 کیلوگرم در هکتار) و دو مقدار زئولیت (صفر و نه تن در هکتار) بهعنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان دادند که تنش کمآبی بهطور معنیداری، ماکزیمم فلورسانس (Fm)، فلورسانس متغییر(FV) ، کارایی فتوسیستم II (Fv/Fm)، محتوای کلروفیل a، b و کل (a+b) و عملکرد دانه را کاهش داد ولی فلورسانس حداقل (F0)، کارتنوئید و غلظت تریگونلین را افزایش داد. بهعلاوه، بیشترین میزان (Fv/Fm)، محتوای کلروفیل کل، کمترین میزان (F0) و کاروتنوئید در تیمار بدون تنش کمآبی دیده شد و با افزایش شدت تنش کمآبی از غلظت تریگونلین و عملکرد دانه کاسته شد. نتایج نشان داد که تنش کمآبی منجر به بازدارندگی نوری فتوسیستم IIشد. در اکثر تیمارها کاربرد کود ورمیکمپوست باعث افزایش عملکرد (بهترتیب در سال اول و دوم 5/25 درصد و 98/32 درصد) و غلظت تریگونلین دانه شنبلیله (46/7 درصد در سال اول) شد. بنابراین توصیه میشود اگر هدف کاشت، تولید تریگونلین از دانه شنبلیله باشد، تنش کمآبی خفیف بههمراه ورمیکمپوست میتواند تیمار مناسبی بدین منظور باشد.
مهرنوش دانشور، محمود ملکی، شهریار شاکری، امین باقی زاده،
دوره 6، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
فسفر، یکی از ضروری ترین عناصر غذایی گیاهی، در خاک به سرعت به فرم غیرقابل دسترس برای گیاهان تبدیل می شود. باکتری های حل کننده فسفات نامحلول می توانند نقش مهمی در فراهم کردن این عنصر غذایی برای گیاهان ایفا کنند. به همین دلیل در این مطالعه این باکتری ها از محیط رایزوسفری گیاهان مختلف با استفاده از محیط کشت اختصاصی جامد پیکووسکی غربال شدند. سپس میزان رشد و میزان حل کنندگی فسفات نامحلول 9 سویه برتر در دما، شوری و اسیدیته مختلف اندازه گیری شدند. بهترین سویه حل کننده فسفات نامحلول با تجزیه و تحلیل توالی ژن 16S rDNA شناسایی شدند. در پایان تنوع ژنتیکی بین تمامی سویه های حل کننده فسفات نیز با نشانگر RAPD مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد از بین 57 سویه جداسازی شده، 25 سویه قابلیت حل کنندگی فسفات نامحلول را داشتند. از بین 9 سویه برتر، سویه Cke1 با این که میزان رشد متوسطی در تمامی شرایط تنشی اعمال شده داشت، بیش ترین شاخص محلول سازی را به خود اختصاص داد و به عنوان بهترین سویه حل کننده در همه شرایط مورد آزمایش شناخته شد. تجزیه و تحلیل ژنتیکی ژن 16S rDNA نیز نشان داد که این سویه متعلق به جنس Enterobacter است. نتایچ تنوع ژنتیکی نیز نشان داد که تمامی سویه ها در 6 گروه مختلف قرار می گیرند و 3 سویه که کم ترین میزان تشابه را با سایر سویه ها داشتند در 3 گروه مجزا قرار گرفتند. با توجه به اینکه سویه Cke1 قابلیت خوبی برای محلول سازی فسفات نامحلول در شرایط مختلف تنشی نشان داده است، می تواند پتانسیل خوبی برای فراهم کردن عنصر فسفر در دماهای 30 و 35 درجه سانتیگراد، شوری 1/2 و 1/8 درصد و اسیدیته 6 و 8 برای گیاهان زراعی داشته باشد.
فائزه عاشقیان، صدیقه کلیج، ناصر جعفری،
دوره 6، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
هدف از این مطالعه مشخص کردن سازگاریهای ساختاری در سه جمعیت از پیچک ایرانی در سواحل استان مازندران است که تحت تاثیر تنشهای محیطی شدید منطقه ساحلی، جمعیتهای آن به شدت رو به کاهش است. به طور کلی بافت کلانشیمی حلقوی، مزوفیل ایزوبیلاترال، استل از نوع آمفی فلوئیک سیفونوستل، فراوانی لولههای شیرابهای محتوی لاتکس، بلورهای فراوان دروز و حضور بافت پریدرم در ریزوم را میتوان به عنوان مهمترین استراتژیهای تشریحی گیاه برای تحمل شرایط سخت محیطی معرفی کرد. جمعیت ساری در مقایسه با جمعیتهای بابلسر و نور از بیشترین مکانیسمهای ساختاری برای تحمل اکوسیستم ساحلی برخوردار بود. تفاوتهای کمی در ویژگیهای تشریحی مشاهده شده در سه جمعیت persicus Convolvulus به عنوان شواهدی بر تنوع فنوتیپیکی بالای درون گونهای است. این تنوع درون گونهای در ویژگیهای مرتبط با تحمل تنشها سبب سازگاری منطقهای به شرایط میشود و توانایی گیاه را برای مقابله با تغییرات محیطی افزایش میدهد.
امجد ساعدی، حسین مرادی، مهناز کریمی،
دوره 6، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
گیاه صبر زرد (Aloe vera)، یکی از گیاهان با ارزش در صنایع دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی محسوب میشود. افزایش نیاز به این گیاه جهت تولید تجاری محصول، سبب انجام تحقیقات گستردهای بر روی کشت شرایط آزمایشگاهی آن شده است. به همین منظور این ازمایش در دو مرحله انجام گردید. در بخش اول این تحقیق بهترین روش سترونسازی ریزنمونه های منطقه پاجوش های آلوئه ورا مطالعه گردید. در بخش دوم، اثر نوع ریزنمونه، نور (تاریکی و روشنایی) و تنظیمکنندههای رشد BAP و NAAبر باززایی و میزان مواد فنولی این گیاه بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار طراحی شد. بهترین پروتکل سترونسازی، کلرید جیوه 1/0 درصد (به مدت 2 دقیقه)، اتانول 70 درصد (به مدت 30 ثانیه) و هیپوکلریت سدیم 15 درصد (به مدت 5 دقیقه) به دست آمد. بهترین ریزنمونه، ریزنمونه سفید کوچک به دست آمده از قاعده برگ بود که در حضور تاریکی کمترین درصد فنول و بیشترین درصد زندهمانی (5/67 درصد) را به همراه داشت. همچنین محیط کشت MS به همراه 75/0 میلیگرم در لیتر BAP و 25/0 میلی گرم در لیتر NAA بیش ترین تعداد ساقه (5/2) و طول ساقه (107/42 میلیمتر)، درصد استقرار (73 درصد)، تعداد برگ (33/6)، قطر برگ (8/4 میلیمتر)، کلروفیل b (216/9 میلی گرم/گرم) و کارتنوئید (81/4 میلیگرم/گرم) را فراهم کرد. بیشترین مقدار کلروفیل a (07/56 میلی گرم/گرم) و کلروفیل کل (35/61 میلیگرم/گرم) نیز در محیط هورمونی حاوی 5/1 میلیگرم در لیتر BAPبه همراه 5/0 میلیگرم در لیتر NAA به دست آمد .همچنین بیش ترین تعداد ریشه (3) و طول ریشه (3/33 میلی متر) در محیط بدون هورمون مشاهده شد.
محسن علیزاده، نظام آرمند، مریم رحیمی، شکوفه حاجیهاشمی،
دوره 9، شماره 1 - ( 1-1401 )
چکیده
عصاره جلبکهای دریایی به سبب دارا بودن مواد مغذي فراوان، ظرفیت نگهداری آب بالا، تنظيم کنندههاي رشد گياهي و وجود ریزجانداران مفيد ميتواند خصوصيات فيزيکوشيميايي خاک را بهبود و تأثير مطلوب بر رشد و نمو گياهان داشته باشد. به این منظور آزمایشی با هدف بررسی تأثیر عصاره جلبک قهوهای آسکوفیلوم نودوسوم (Ascophyllum nodosum) بر شاخصهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه لوبیا تحت تنش کمبود آب به صورت فاکتوريل در قالب طرح کاملاً تصادفي با سه تکرار به اجراء درآمد. تيمارهاي آزمايش شامل 4 سطح محلول پاشی عصاره جلبک دریایی (0، 2/0، 4/0 و 6/0 درصد حجمی) و 3 سطح تنش کمآبی شامل بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید (به ترتیب آبیاری در سطح 75، 50 و 25 درصد ظرفيت زراعي) بود. نتایج نشان داد که اثرات متقابل تنش و عصاره جلبکی بر صفات مورد بررسی معنیدار نبود اما عصاره جلبک دریایی آسکوفیلوم به تنهایی موجب افزایش معنیدار سطح و تعداد برگ، طول برگ، سطح و طول ریشه، وزن خشک ریشه، محتوای کلروفیل a، b و محتوای کلروفیل کل شد. کاربرد عصاره جلبکی در سطوح 2/0 و 4/0 درصد باعث افزایش معنیدار پارامترهای اندازهگیری شده در مقایسه با شاهد شد. در بررسی اثرات تنش کمآبی مشاهده شد که با افزایش شدت تنش از 75 درصد ظرفیت زراعی به 25 درصد ظرفیت زراعی تمامی صفات مورد بررسی کاهش معنیداری داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که محلول پاشی عصاره جلبک دریایی موجب افزایش معنیدار برخی خصوصیات ریخت شناختی و رنگدانههای فتوسنتزی شد, درحالیکه تنش کمآبی سبب کاهش معنیدار شاخصهای مورد بررسی شد.
فاطمه خاکدان، اطهرالسادات جوانمرد،
دوره 9، شماره 3 - ( 9-1401 )
چکیده
ریحان یک گیاه دارویی مهم و متعلق به تیره نعنائیان است. این گیاه در درمان بیماریهایی مانند معدهدرد، سردرد، یبوست، تب، عفونتها و همچنین برای تنظیم و کاهش قند خون مورد استفاده قرار میگیرد و دارای ویژگیهای ضد قارچی، ضدباکتریایی و آنتیاکسیدانی است. در پژوهش حاضر اثر تنش خشکی بر غلظت فنولها و فلاونوئیدها و فعالیت آنتیاکسیدانی عصاره برگ سه کولتیوار گیاه ریحان مورد بررسی قرار گرفته است. پس از کشت بذرهای سه کولتیوار گیاه ریحان (میخک، بنفش و سبز) در خاک شنی-لومی و رسیدن گیاهان به مرحله شش برگی، تنش خشکی در سه سطح ۷۵، ۵۰ و ۲۵ درصد ظرفیت زراعی اعمال گردید. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد. محتوای فنول کل، فلاونوئید کل، فلاونولها و فعالیت آنتیاکسیدانی عصاره برگ گیاهان اندازهگیری شد. بیشترین مقدار هر سه گروه ترکیبات آنتیاکسیدان غیرآنزیمی و فعالیت آنتیاکسیدانی با تفاوت معنیدار در کولتیوار ریحان سبز تحت تنش خشکی ملایم (۷۵ درصد ظرفیت زراعی) مشاهده گردید. فعالیت آنتیاکسیدانی با افزایش غلظت عصاره به صورت معنیداری افزایش یافت. تنش خشکی در نهایت منجر به ایجاد تنش اکسیداتیو در گیاه ریحان میشود و این گیاه برای مقابله با آسیبهای این تنش و حذف گونههای فعال اکسیژن از سازوکارهای آنتیاکسیدانی آنزیمی و غیرآنزیمی استفاده میکند. فنولها، فلاونوئیدها و فلاونولها ترکیبات آنتیاکسیدان قوی هستند که در محافظت گیاهان در برابر تنش اکسیداتیو درگیر هستند. در سه کولتیوار مورد مطالعه ریحان، با افزایش سطح تنش خشکی، غلظت و توانایی این ترکیبات در مهار رادیکالهای آزاد کاهش یافت. در مجموع، به نظر میرسد که هم ژنوتیپ و هم سطح تنش خشکی بر میزان تولید آنتی اکسیدانهای غیرآنزیمی مورد مطالعه و در نتیجه توانایی گیاه در مهار تنش اکسیداتیو مؤثر هستند.
دکتر سید رضا هاشمی، خانم نگین اخوندپور، دکتر ایوب فرهادی، مهندس الناز عربیان،
دوره 10، شماره 4 - ( 12-1402 )
چکیده
این پژوهش به منظور پاسخ ژنهای موثر در مرگ برنامه ریزی شده سلول (BAX و Bcl2) در سلولهای کبدی و روده در جوجه های گوشتی تغذیه شده نانوذرات نقره پوشش داده شده بر کلینوپتیلولیت در شرایط القاء تنش گرمایی حاد انجام گردید. آزمایشی با استفاده از 450 قطعه جوجه گوشتی یکروزه در پنج تیمار و شش تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) تیمار شاهد، 2) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد کلینوپتیلولیت ، 3) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد کلینوپتیلولیت پوشش داده شده با 5/0 درصد نانونقره، 4) تیمار شاهد مکمل شده با 15/0 درصد اسیداُرگانیک و 5) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد کلینوپتیلولیت پوشش داده شده با 5/0 درصد نانونقره و 15/0 درصد اسیداُرگانیک بودند. نانوذرات نقره پوشش داده شده بر کلینوپتیلولیت با استفاده از تکنیکهای XRF و FTIR مورد بررسی قرار گرفت. به منظور القا تنش حرارتی، پرندگان به مدت یک هفته در آخرین هفته دوره پرورش تحت تاثیر تنش گرمایی قرار گرفتند و در روز آخر تنش، نمونه های کبد و روده جهت بررسی بیان ژن استحصال گردید. نتایج این آزمایش نشان میدهد که تیمارهای کلینوپتیلولیت و نانوذرات نقره پوشش داده شده بر کلینوپتیلولیت (NS) و اثر افزایشی بر بیانBcl2 و BAX دارند و این در حالی است که این اثر در تیمار اسید اُرگانیک دیده نشد. در مجموع میتوان بیان داشت که چنانچه از نانوذراتنقره در تغذیه دام و طیور استفاده میگردد بهتر است از مکمل اسید اُرگانیک جهت کاهش اثرات جانبی نانونقره استفاده گردد.
این پژوهش به منظور پاسخ ژنهای موثر در مرگ برنامه ریزی شده سلول (BAX و Bcl2) در سلولهای کبدی و روده در جوجه های گوشتی تغذیه شده نانوذرات نقره پوشش داده شده بر کلینوپتیلولیت در شرایط القاء تنش گرمایی حاد انجام گردید. آزمایشی با استفاده از 450 قطعه جوجه گوشتی یکروزه در پنج تیمار و شش تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) تیمار شاهد، 2) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد کلینوپتیلولیت ، 3) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد کلینوپتیلولیت پوشش داده شده با 5/0 درصد نانونقره، 4) تیمار شاهد مکمل شده با 15/0 درصد اسیداُرگانیک و 5) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد کلینوپتیلولیت پوشش داده شده با 5/0 درصد نانونقره و 15/0 درصد اسیداُرگانیک بودند. نانوذرات نقره پوشش داده شده بر کلینوپتیلولیت با استفاده از تکنیکهای XRF و FTIR مورد بررسی قرار گرفت. به منظور القا تنش حرارتی، پرندگان به مدت یک هفته در آخرین هفته دوره پرورش تحت تاثیر تنش گرمایی قرار گرفتند و در روز آخر تنش، نمونه های کبد و روده جهت بررسی بیان ژن استحصال گردید. نتایج این آزمایش نشان میدهد که تیمارهای کلینوپتیلولیت و نانوذرات نقره پوشش داده شده بر کلینوپتیلولیت (NS) و اثر افزایشی بر بیانBcl2 و BAX دارند و این در حالی است که این اثر در تیمار اسید اُرگانیک دیده نشد. در مجموع میتوان بیان داشت که چنانچه از نانوذراتنقره در تغذیه دام و طیور استفاده میگردد بهتر است از مکمل اسید اُرگانیک جهت کاهش اثرات جانبی نانونقره استفاده گردد.