8 نتیجه برای محیط
محدثه مقصودی، شهریار سعیدی مهرورز، علیرضا نقی نژآد، مکرم روانبخش،
دوره 2، شماره 3 - ( 9-1394 )
چکیده
پارک ملی بوجاق با داشتن اکوسیستم آبی شامل ماندابهای بوجاق و کیاشهر، مساحتی بالغ بر 3/3477 هکتار دارد. به منظور بررسی عوامل موثر بر پوشش گیاهی در رویشگاه های آبی و مرطوب پارک ملی بوجاق 44 قطعه نمونه در منطقه پیاده شد و برای آزمایش ویژگی های شیمیایی آب موجود از 22 قطعه نمونۀ آب برداشت شد. نتایج حاکی از تحلیل دوطرفه گونه های شاخص اصلاح شده نشان داد که چهار گروه گیاهی در منطقه حضور دارند. گیاهان گروه اول غوطه ور و شناور و گیاهان گروه سوم و چهارم بیشتر هلوفیتیک هستند. گیاهان گروه دوم در مناطقی با ماسه و لای حضور دارند. نتایج حاصل از تحلیل تطبیقی متعارف متغیرهای آب (اسیدیته، عمق، فسفر، ازت، کلر، کربنات، بیکربنات، هدایت الکتریکی، سدیم، پتاسیم) ارتباط معنیداری با گروه های گیاهی نشان داد. مهمترین عامل موثر در پراکنش و تفکیک گروه های گیاهی نیز عمق آب بوده است. همچنین نقشۀ پوشش گیاهی مانداب بوجاق و کیاشهر برپایۀ گروه های گیاهی تهیه شد.
نرگس واصفی، شهریار سعیدی مهرورز، علیرضا نقی نژاد، مکرّم روانبخش،
دوره 3، شماره 3 - ( 9-1395 )
چکیده
این تحقیق در بخش سواحل ماسه ای پارک ملی بوجاق با مساحت 3477 هکتار انجام شد. هدف این مطالعه بررسی تنوع گونه ای، تعیین گروه های گیاهی و بررسی تأثیر متغیرهای محیطی و گونهزای بر وجود و یا عدم وجود گونهزها و اجتماع آنها است. به این منظور، 52 قطعۀ نمونه در طول شش ترانسکت در منطقه استقرار یافت. در داخل قطعات نمونه نوع گونه، ضریب فراوانی- چیرگی گونه ها با استفاده از معیار براون- بلانکه تعیین و فرم رویشی گونه ها براساس سیستم رانکیه مشخص شد. از روش های تحلیل دو طرفۀ گونه های شاخص اصلاح شده برای تعیین گروه های گیاهی و تحلیل تطبیقی متعارف برای تعیین عوامل مؤثر بر گروه های گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که چهار گروه گیاهی در منطقه حضور دارند: گروه اول Convolvulus persicus-Crepis foetida subsp. foetida، گروه دومArgusia sibirica ، گروه سوم Eryngium caucasicum-Juncus acutus و گروه چهارم Rubus sanctus. گروه اول و دوم دارای درصد بیشتری از گیاهان تروفیت اند و در مناطقی که خاک آن دارای درصد ماسۀ بیشتری است، گسترش پیدا کرده اند. گیاهان گروه سه و چهار در مناطقی با ماسه های تثبیت شده و دارای درصد لای بیشتر گسترش داشتند. نتایج تحلیل تطبیقی متعارف نشان داد که متغیرهای خاک (بافت، کربن آلی، سدیم، پتاسیم، ازت، کلسیم، منیزیم) ارتباط معنزیداری با گروه های گیاهی تحت مطالعه دارد. در بین گروه های گیاهی درصد ماسه و لای، غنای گونه ای و نیز شکل های زیستی تروفیت و ژئوفیت روابط معنی داری را نشان می دهند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که این عوامل در تفکیک و پراکنش گروه های گیاهی مؤثر هستند.
راهله احمدپور، سعیدرضا حسین زاده، نظام آرمند، سمیه چاشیانی،
دوره 4، شماره 3 - ( 9-1396 )
چکیده
تنش آبی يكي از مهمترين عوامل محدودكنندة رشد و عملكرد گياهان در بسياري از مناطق دنيا است. بهمنظور بررسي اثر تنش آبی بر برخي صفات مورفولوژيك، فيزيولوژيك و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان عدس، آزمایشی با 4 رقم پرکاربرد عدس (گچساران، کیمیا، زیبا و رباط) در 4 تيمار تنش آبی شامل 25، 50، 75 و 100 درصد (شاهد) ظرفیت زراعی به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در اتاقک رشد انجام شد .نتایج نشان داد که تنش آبی در سطوح 25 و 50 درصد ظرفیت زراعی به کاهش معنیدار ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک و افزایش معنیدار فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان، پرولین و پروتئین محلول برگی در مقایسه با سطح شاهد میانجامد. در بررسی صفات مورفوفیزیولوژیک، ارقام گچساران و رباط در بیشتر صفات تحت بررسی نسبت به ارقام کیمیا و زیبا برتری داشتند. در تنش شدید، محتوای پرولین و پروتئین محلول برگی، فعالیت آنزیم کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز در ارقام گچساران و رباط افزایش معنیداری نسبت به ارقام کیمیا و زیبا داشت. نتايج اين بررسي نشان داد كه ارقام رباط و گچساران از طريق بهكارگيري سازوکارهاي مختلف تحمل تنش آبی نظیر فعالیت بیشتر آنزیمهای آنتیاکسیدان، افزایش رنگدانههای فتوسنتزی، محتوای پرولین و پروتئین نسبت به ارقام کیمیا و زیبا، كمتر تحت تأثير اثر منفی تنش آب قرار گرفتند. با توجه به اینکه صفات تحت بررسی در این مطالعه معیارهای مناسبی جهت شناسایی ارقام مقاوم به تنش خشکی محسوب میشوند، بنابراین ارقام رباط و گچساران بهمنزلۀ ارقام مقاوم جهت کشت دیم معرفی میشود.
الهه زمانی بهرام آبادی، پریسا جنوبی، فرخنده رضانژاد،
دوره 6، شماره 1 - ( 2-1398 )
چکیده
شرایط محیطی که گیاه والد طی تکوین دانه گذرانده است، می‌توانند روی بسیاری از خصوصیات دانه‌ها مانند درجۀ خفتگی، وزن و میزان ترکیبات آنها تأثیر گذارد. در این تحقیق، دانه‌های بالغ پسته رقم احمدآقایی جمع‌آوری شده از دو شهر رفسنجان و شهربابک واقع در استان کرمان مقایسه شدند. مشخص شد که دانه‌های شهربابک که منطقه‌ای سردتر و مرطوب‌تر است، خفتگی طولانی‌تری داشتند، اما میزان آب دو سری دانه مشابه بود. پروتئین‌های دهیدرین بهطور معمول در حفاظت سلول‌های گیاهی علیه تنش آبگیری نقش دارند. محتوای دهیدرین لپه‌ها و محورهای رویانی دو سری دانه با روش لکه‌گذاری وسترن و پادتن اختصاصی قطعه حفاظت شده K در پروتئین‌های دهیدرین، مقایسه شدند. مشخص شد که لپه‌ها دارای پنج نسخه دهیدرین با وزن 23، 25، 32، 39 و 48 کیلودالتون بودند که بیانشان تحت تأثیر محیط نبود. محورهای رویانی علاوه بر این پنج نسخه، هفت نسخه دیگر با وزن 17، 19، 20، 28، 67، 77 و 98 کیلودالتون داشتند که مبین حفاظت بالاتر محورهای رویانی نسبت به لپه‌ها است. نسخه‌های 25 و 28 کیلودالتونی در محورهای رویانی دانه‌های شهربابک بیان بیشتری داشتند، درحالی که نسخه 39 کیلودالتونی در محورهای رویانی دانه‌های رفسنجان بیشتر مشاهده شد.
مصطفی ساغریان، علی گنجعلی، منیره چنیانی،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
گیاه پونه سای بینالودی (Nepeta binaloudensis Jamzad) از گیاهان بومی و دارویی ایران است. این گیاه به علت برداشت بی رویه و تخریب رویشگاه آن در خطر انقراض قرار گرفته است ما به بررسی تاثیر آنتی اکسیدان ها و غلظت های مختلف هورمون BAP و NAA بر بهبود شاخه زایی و ریشه زایی گیاه پونه بینالودی تحت شرایط درون شیشه پرداختیم. ریزنمونه های ساقه در محیط کشت ½ MS حاوی 5/0 میلی گرم بر لیتر هورمون BAP به همراه غلظت های مختلف آسکوربیک اسید (100 و 200 میلیگرم بر لیتر) و گلوتاتیون احیا (1 و 2 میکرو مول بر لیتر) کشت شدند. سپس اثر غلظت های مختلف هورمون BAP (5/0، 1 و 5/1 میلیگرم بر لیتر) بر ساقه زایی این گیاه محاسبه شد. همچنین ریشه زایی، ساقه های باززایی شده در محیط کشت ½ MS حاوی غلظت های مختلف NAA (5/0، 1 و 5/1 میلی گرم بر لیتر) بررسی شد. نتیاج نشان داد که ترکیب آنتی اکسیدان اثر معنی داری بر ساقه های تولیدی در محیط کشت ½ MS حاوی 5/0 میلی گرم بر لیتر BAP داشت. غلظت 2 میکرومول بر لیتر گلوتاتیون احیا در مقایسه با دیگر تیمارهای آنتی اکسیدانی منجر به افزایش ساقه زایی شد. غلظت های 1 و 1/5 میلی گرم بر لیتر BAP اثر معنی داری (p-value<0.05) بر درصد ساقه زایی و تعداد ساقه های تولیدی داشت. در مقابل، درصد ریشه زایی و میانگین طول ریشه در غلظت 2 میلی گرم بر لیتر هورمون NAA افزایش یافت. ما استفاده از این تیمارها را برای ریز ازدیادی کار آمد این گیاه در حال انقراض پیشنهاد می کنیم.
فائزه عاشقیان، صدیقه کلیج، ناصر جعفری،
دوره 6، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
هدف از این مطالعه مشخص کردن سازگاریهای ساختاری در سه جمعیت از پیچک ایرانی در سواحل استان مازندران است که تحت تاثیر تنشهای محیطی شدید منطقه ساحلی، جمعیتهای آن به شدت رو به کاهش است. به طور کلی بافت کلانشیمی حلقوی، مزوفیل ایزوبیلاترال، استل از نوع آمفی فلوئیک سیفونوستل، فراوانی لولههای شیرابهای محتوی لاتکس، بلورهای فراوان دروز و حضور بافت پریدرم در ریزوم را میتوان به عنوان مهمترین استراتژی‌های تشریحی گیاه برای تحمل شرایط سخت محیطی معرفی کرد. جمعیت ساری در مقایسه با جمعیتهای بابلسر و نور از بیشترین مکانیسم‌های ساختاری برای تحمل اکوسیستم ساحلی برخوردار بود. تفاوت‌های کمی در ویژگیهای تشریحی مشاهده شده در سه جمعیت persicus Convolvulus به عنوان شواهدی بر تنوع فنوتیپیکی بالای درون گونه‌ای است. این تنوع درون گونه‌ای در ویژگیهای مرتبط با تحمل تنش‌ها سبب سازگاری منطقه‌ای به شرایط میشود و توانایی گیاه را برای مقابله با تغییرات محیطی افزایش می‌دهد.
علیرضا ایرانبخش، علیرضا قادری،
دوره 7، شماره 2 - ( 4-1399 )
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی تاثیر نانواکسید آهن (Fe2O3) بر رشد، فیزیولوژی و کالزایی گیاه فلفل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در شرایط درون‌شیشهای انجام شد. دانهرست‌ها در محیط کشت MS حاوی غلظتهای 0، 1، 10 و 20 mgl-1 نانواکسید آهن کشت شدند. همچنین، اثر غلظتهای مختلف نانوآهن برروی تشکیل کالوس در 2 شرایط مختلف هورمونی شامل0.5 mgl-1 2,4D+0.5 mgl-1 BAP و0.5 mgl-1 BAP+1 mgl-1 Kin بررسی شد. نتایج نشان داد بهکارگیری نانوآهن موجب افزایش معنیدار بیومس در اندامهای ریشه، ساقه و برگ گیاه شد. بهعلاوه، نانوآهن موجب افزایش غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیلa، کلروفیلb و کارتنوئیدها) شد. تاثیر نانو اکسید آهن بر کالزایی بسته به نوع هورمونهای به کارگرفته شده متفاوت بود. غلظتهای مختلف نانو اکسیدآهن برروی کالزایی تحت تیمار هورمونی 2,4-D و BAP، اثر تحریکی داشت. درحالیکه، حضور نانو آهن در محیط کشت حاوی هورمونهای 2,4-D و کاینتین، اثر معنیداری روی القای کالوس نداشت. نتایج این تحقیق دلالت بر این مسئله دارد که بکارگیری نانواکسید آهن در غلظتهای مناسب می‌تواند موجب افزایش راندمان تولید گیاهان به ویژه در شرایط درون شیشه شود.
مینا ربیعی، یونس عصری، فاطمه سفیدکن،
دوره 11، شماره 2 - ( 6-1403 )
چکیده
Seseli olivieri از تیره چتریان، گونه انحصاری کوههای البرز است. در این پژوهش تأثیر شرایط محیطی بر عملکرد صفات رویشی و ترکیبهای اسانس این گونه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور سه رویشگاه با ارتفاعهای مختلف انتخاب شد و در هر یک از آنها صفات رویشی این گونه اندازهگيری شد. در هر رویشگاه، نمونههای خاک و سرشاخههای گلدار این گونه برداشت شد و در آزمایشگاه تجزیه شدند. ارتباط صفات عملکردی این گونه با عوامل محیطی با استفاده از آنالیز همبستگی و تجزیه مولفههاي اصلی تعیین شد. تجزيه واريانس صفات رویشی نشان داد که بین سه رویشگاه تفاوت معنیداری وجود دارد. مقایسه میانگین صفات رویشی حاکی از آن بود که بیشترین مقادیر ارتفاع (2/45 سانتیمتر)، قطر تاجپوشش (9/36 سانتیمتر)، سطح تاجپوشش (7/2 درصد)، سطح برگ (2/2 سانتیمتر مربع) و زیتوده (8/39 گرم) به رویشگاه تویه مربوط است. تجزيه واريانس اجزای اسانس این گونه در سه رویشگاه تفاوت معنیداری را بين مواد مؤثره اندازهگيری شده نشان داد. در رویشگاه تنگ کاورد ماده مؤثره اصلی آپیول (2/16%)، سیس-کادینا-1(6)،4-دیان (5/14%)، آلفا-گورجونن (8/13%) و اسپاتولنول (2/12 %)؛ در رویشگاه انزو آپیول (5/20%)، بورنیل استات (4/16%) و آلفا-پینن (9/11%)؛ و در رویشگاه تویه بورنیل استات (7/20%)، آلفا-پینن (2/16%) و ان-تتراکوزان (2/10%) بودند. تجزيه واريانس پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک تفاوت معنیداری را بین سه رویشگاه نشان داد. در میان عوامل محیطی، ارتفاع، بارندگی سالانه، دمای سالانه، حداقل دمای سردترین ماه، حداقل دمای مطلق، آهک و نیتروژن بیشترین همبستگی معنیدار را با صفات عملکردی این گیاه داشتند. براساس معیار IUCN، جایگاه حفاظتی این گونه در بحران انقراض تعیین شد.
