دوره 14، شماره 51 - ( 3-1404 )
جلد 14 شماره 51 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
mohammadi S, vaisi F, khodapanah K, Danshvar Z. Strategic Planning for Capital Attraction and the Development of Micro-Enterprises in Rural Areas with the Aim of Diversifying the Rural Economy (Case Study: Marivan County). serd 2025; 14 (51) : 8
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-3899-fa.html
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-3899-fa.html
محمدی سعدی، ویسی فرزاد، خداپناه کیومرث، دانشور ژیان. برنامه‌ریزی استراتژیک جذب سرمایه‌ها و راه‌اندازی کسب‌وکارهای خرد در نواحی روستائی با هدف تنوع‌بخشی به اقتصاد روستاها (مطالعه موردی: شهرستان مریوان). اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 1404; 14 (51)
سعدی محمدی*1 
، فرزاد ویسی2 ، کیومرث خداپناه3 ، ژیان دانشور4
، فرزاد ویسی2 ، کیومرث خداپناه3 ، ژیان دانشور4
1- گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران ، saadi@pnu.ac.ir
2- گروه ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
3- گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
4- گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2- گروه ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
3- گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
4- گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده: (620 مشاهده)
هدف: با توجه به این اصل که لازمه حل هر معضلی، برنامه‌ریزی برای حل آن است، پژوهش کاربردی حاضر نیز، با این هدف در نواحی روستایی مرزی شهرستان مریوان انجام گرفته و به دنبال آن است که با تدوین برنامه راهبردی که انعطاف‌پذیر و آینده‌نگر می‌باشد، در جهت تنوع‌بخشی به اقتصاد روستاهای منطقه بواسطه جذب سرمایه‌ها حرکت نماید.
روش پژوهش: دادههای این پژوهش در بخش نظری به روش اسنادی و در بخش عملی به روش پیمایشی، مبتنی بر مصاحبه، توزیع پرسشنامه و مشاهده گردآوری شده است. رویکرد حاکم بر پژوهش حاضر، رویکرد کیفی است که مبتنی بر مصاحبه و قضاوت گروه دلفی است. بر این مبنا؛ با بهره‌گیری از تیم دلفی پژوهش، برنامه استراتژیک تنوع‌بخشی به اقتصاد منطقه بواسطه جذب سرمایه‌ها و راه‌اندازی کسب‌وکارهای خرد، تدوین گردید. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر 24 نفر از مسئولین توسعه منطقه، متخصصین، صاحبان کسب‌وکار خرد و مدیران محلی هستند که به روش هدفمند انتخاب گردیدند.
یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از آن است که در نواحی روستایی مورد مطالعه، تعداد 8 نقطه قوت در مقابل 18 نقطه ضعف (عوامل درونی) و 6 فرصت در مقابل 9 تهدید (عوامل بیرونی) در برابر ایجاد محیط متنوع اقتصادی و فضای مطلوب کسب‌وکار بواسطه جذب سرمایه‌ها، شناسایی و مورد تایید قرار گرفتند. همچنین تلاقی مجموع وزن‌های عوامل داخلی (3/40) با مجموع وزن‌های عوامل خارجی (2/49)، نشان‌دهنده قرارگیری منطقه مورد مطالعه در موقعیت محافظهکارانه است.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که الگوی مطلوب، برای جذب سرمایه‌ها در راستای تنوع‌بخشی به اقتصاد منطقه، الگوی محافظه کارانه است و بایستی با رویکردی بازنگرانه، برنامه‌ها، سیاست‌ها و اقدامات انجام گرفته در راستای تغییر وضعیت نامطلوب موجود محیط کسب‌وکار منطقه مورد مداقه و تغییر قرار گیرند. همچنین چشمانداز آینده فضای کسب‌وکار منطقه با تنوع‌بخشی اقتصادی بواسطه جذب سرمایه‌ها نشان داد که این منطقه روستایی در دورنمایی 15 ساله متناسب با توانمندی‌ها و پتانسیل‌هایش می‌تواند به عنوان مرکز ممتاز تجارت مرزی، مرکز ممتاز کشاورزی، مرکز ممتاز تولیدی‌های خرد و مرکز ممتاز گردشگری روستایی در سطح استان کردستان و در کنار سایر رقبا (شهرستان‌های دیگر استان) شناخته شود.
روش پژوهش: دادههای این پژوهش در بخش نظری به روش اسنادی و در بخش عملی به روش پیمایشی، مبتنی بر مصاحبه، توزیع پرسشنامه و مشاهده گردآوری شده است. رویکرد حاکم بر پژوهش حاضر، رویکرد کیفی است که مبتنی بر مصاحبه و قضاوت گروه دلفی است. بر این مبنا؛ با بهره‌گیری از تیم دلفی پژوهش، برنامه استراتژیک تنوع‌بخشی به اقتصاد منطقه بواسطه جذب سرمایه‌ها و راه‌اندازی کسب‌وکارهای خرد، تدوین گردید. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر 24 نفر از مسئولین توسعه منطقه، متخصصین، صاحبان کسب‌وکار خرد و مدیران محلی هستند که به روش هدفمند انتخاب گردیدند.
یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از آن است که در نواحی روستایی مورد مطالعه، تعداد 8 نقطه قوت در مقابل 18 نقطه ضعف (عوامل درونی) و 6 فرصت در مقابل 9 تهدید (عوامل بیرونی) در برابر ایجاد محیط متنوع اقتصادی و فضای مطلوب کسب‌وکار بواسطه جذب سرمایه‌ها، شناسایی و مورد تایید قرار گرفتند. همچنین تلاقی مجموع وزن‌های عوامل داخلی (3/40) با مجموع وزن‌های عوامل خارجی (2/49)، نشان‌دهنده قرارگیری منطقه مورد مطالعه در موقعیت محافظهکارانه است.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که الگوی مطلوب، برای جذب سرمایه‌ها در راستای تنوع‌بخشی به اقتصاد منطقه، الگوی محافظه کارانه است و بایستی با رویکردی بازنگرانه، برنامه‌ها، سیاست‌ها و اقدامات انجام گرفته در راستای تغییر وضعیت نامطلوب موجود محیط کسب‌وکار منطقه مورد مداقه و تغییر قرار گیرند. همچنین چشمانداز آینده فضای کسب‌وکار منطقه با تنوع‌بخشی اقتصادی بواسطه جذب سرمایه‌ها نشان داد که این منطقه روستایی در دورنمایی 15 ساله متناسب با توانمندی‌ها و پتانسیل‌هایش می‌تواند به عنوان مرکز ممتاز تجارت مرزی، مرکز ممتاز کشاورزی، مرکز ممتاز تولیدی‌های خرد و مرکز ممتاز گردشگری روستایی در سطح استان کردستان و در کنار سایر رقبا (شهرستان‌های دیگر استان) شناخته شود.
شماره‌ی مقاله: 8
فهرست منابع
1. اداره کل امور اقتصادی و دارائی استان تهران، مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان تهران (1396). نقشه راه جذب و تشویق سرمایه گذاری خارجی در استان تهران، تهران
2. آسایش، حسین (1385). اصول و روش‌های برنامه‌ریزی روستایی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
3. بت شکن، هاشم؛ و سیف‌الدینی، جلال (1389). کسب و کارها و منابع مالی متناسب با آنها. مجله اقتصادی بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، 10 (9 و 10)، 116-87.
4. بحرینی، محمدحسین؛ و ملک الساداتی، سعید (1390). موانع نهادی سرمایه‌گذاری کسب و کار در ایران، ماه نامه کار و جامعه، 59(138)، 55-25.
5. بدری، سید علی؛ و نعمتی، علیرضا (1388). برنامه ریزی راهبردی توسعه اقتصادی با رویکرد مشارکتی مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه، پژوهشهای جغرافیای انسانی، 41(68)، 83-69.
6. بیددختی، علی اکبر امین؛ و زرگر، مجتبی (1390). بررسی موانع موجود در توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط و ارائه چارچوب حمایت از این بنگاه‌ها. فصلنامه کار و جامعه، 59 (138)، 48-34.
7. پرهیز، فرهاد؛ مهد نژاد، حافظ؛ و زیاری، کرامت الله (1389). مبانی و تکنیک های برنامه‌ریزی شهری. انتشارات دانشگاه بین المللی چابهار.
8. حسین زاده دلیر،کریم (1388). برنامه ریزی ناحیه ای. تهران: انتشارات سمت.
9. حسینی، سید علی (1393). تحلیل عوامل مؤثر بر افزایش درآمد و اشتغال روستاییان در استان گیلان. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 3 (1) ،34-19.
10. رجایی، عباس؛ و خراسانی، محمد امین (1394) شناخت و تحلیل موانع پیش روی سرمایه گذاری بخش خصوصی در پروژه های عمرانی شهری (مطالعه موردی: منطقه 10 شهرداری تهران)، پژوهشهای برنامه ریزی شهری، 3(2)، 191-210
11. رحیمی نیا، فیروز؛ ناظمی، شمس‌الدین؛ و مشرقی، ابراهیم (1390). بررسی عناصر برنامه‌ریزی استراتژیک به منظور ارائه مدلی مفهومی و کاربردی برای شرکت‌های صنعتی کوچک. فصلنامه مطالعات مدیریت صنتعی، 9 (23)، 70-49.
12. رضوانی، محمد رضا (1388). مقدمه ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران. انتشارات قومس، تهران.
13. سامیان، مسعود؛ موحدی، رضا؛ و انصاری، الهام (1394). بررسی راهکارهای ایجاد کسب و کارهای خرد روستایی با تاکید بر کارآفرینی روستایی. فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منایع طبیعی، 13 (47) ، 41-37.
14. سعدی، حشمت الله؛ و حیدری، فریبا (1392). تعاونی‌های کسب و کار خانگی در استان همدان. فصلنامه توسعه کارآفرینی، 6 (1)، 87-104.
15. شریعتمداری، مهدی (1388). اصول و مبانی مدیریت. انتشارات کوهسار، تهران.
16. شکوهی، محمد؛ اسکندری ثانی، محمد؛ و محمد آبادی، جواد (1395). برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه شهر بیرجند بر اساس راهبرد توسعه شهر با مدل swot. فصلنامه علمی-ترویجی مطالعات فرهنگی-اجتماعی خراسان، 11 (1)، 125-105.
17. صالحی چگنی، مجتبی؛ رحیمیان، مهدی؛ و غلامرضایی، سعیده (1395). اثرات صندوق های اعتبارات خرد زنان در توسعه روستایی با تأکید بر توانمندسازی زنان روستایی. کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم، شیراز.
18. عبدالله زاده، غلامحسین؛ صالحی، خدیجه؛ شریف زاده، محمد شریف؛ و خواجه شاهکوهی، علیرضا (1394). بررسی تأثیر گردشگری بر معیشت پایدار روستایی در استان گلستان. مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، 4(15)، 169-148.
19. علیزاده، عادل (1388). تدوین برنامه ریزی استراتژیک توسعه مکانیزاسیون کشاورزی: مطالعه موردی شهرستان دهگلان:دهستان حومه، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
20. فیضی، طاهره (1388). مبانی سازمان و مدیریت. چاپ پانزدهم، انتشارت دانشگاه پیام نور، تهران.
21. مقدسی،علیرضا (1389). کاربرد مدیریت استراتژیک و عملیاتی در سازمان. مجله صنعت، 13 (55)، 30- 34.
22. ملاشاهی، غلامعباس؛ ظریفیان، شاپور؛ و سارانی، ولی الله (1394). عوامل موثر بر موفقیت کسب و کارهای کوچک و متوسط زراعی و باغی شهرستان زابل، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 46 (4)، 748-737.
23. منوچهری، سوران (1393). تحلیل عوامل موثر بر توسعه گردشگری روستایی(مطالعه موردی: بخش خاوومیرآباد شهرستان مریوان). پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، به راهنمایی دکتر حسین فراهانی، دانشگاه زنجان.
24. مهدوی، داوود (1383). نقش توریسم در توسعه نواحی روستایی پیرامون شهرها و ارائه مدل استراتژیک؛ نمونه (دهستان لواسان کوچک). پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تربیت مدر به راهنمایی دکتر عبدالرضا رکن الدین افتخاری.
25. نجفی، بهمن؛ و صفا، لیلا (1393). بررسی کسب و کارهای خانگی کارآفرینانه و موانع و چالش‌های توسعه آنها در مناطق روستایی. نشریه مطالعات کارآفرینی و توسعه پایدار کشاورزی، 1(2)،72-61.
26. Abdollahzadeh, Gh., Salehi, Kh., Sharifzadeh, M. Sh., & Khajeh Shahkohi, A. (2015). Investigating the Impact of Tourism on Sustainable Rural Livelihoods in Golestan Province, Tourism Planning and Development, 15(15), 148-169. [in Persian] https://tourismpd.journals.umz.ac.ir/article_1191.html
27. Alizadeh, A. (2009). Formulation of Strategic Planning for the Development of Agricultural Mechanization: A Case Study of Dehgolan County: Hume District, master's thesis in the field of geography and rural planning, University of Sistan and Baluchistan. [in Persian]
28. Asayesh, H. (2006). Principles and Methods of Rural Planning, Tehran: Payam Noor University Press. [in Persian]
29. Badri, S. A. & Nemati, A. (2009). Strategic Planning of Economic Development with a Participatory Approach, a Case Study: the Central Part of Bandar Langeh, Human Geography Research, 41(68), 69-83 [in Persian]
30. Bahraini, M. H. & Malek Al-Sadati, S. (2011). Institutional Barriers to Business Investment in Iran, Work and Community Quarterly, 59 (138), 25-55. [in Persian]
31. Biddokhti, A. A. A. & Zargar, M. (2011). Investigating the Existing Obstacles in the Development of Small and Medium Enterprises and Providing a Framework for Supporting these Enterprises. Work and Society Quarterly,59 (138), 34-48. [in Persian]
32. Botshkan, M. H., & Seifaldini J. (2010) Businesses and Funding Sources Appropriate to them. Economic magazine (bimonthly review of economic issues and policies). 10 (9-10), 116-87. [in Persian]
33. Bryson, J. (1998). A Strategic Planning Process for Public and Non-profit Organizations, Pergamon Journals, 21(1), 73-81.
34. Calman, L. (2002). What is Grounded Theory? School of Nursing Midwifery and Social Work. the University of MANCHESTER.
35. Carney, D. (2012). Approaches to Sustainable Livelihoods for the Rural Poor, Overseas Development Institute.
36. Daniel, P. (2010). Swot Analysis in the Formulation of Tourism Development Strategies for Destinations, Opole University of Technology, Institute of Tourism and Leisure.
37. Department of Energy.U.S. (1996). Guidelines for Strategic Planning, Office of Strategic Planning, Budget and Program Evaluation. [in Persian]
38. Dross, M., Mattar, Nina A., & Thierstei, A. (2012). A Conceptual Foundation of Spatial Strategy, A Methodology for Spatial Transformation, AESOP 26th Annual Congress, 11-15 July 2012, METU Ankara, at: http://mediatum.ub.tum. de/doc/1153288/file.pdf
39. Faizi, T. (2009). Basics of Organization and Management. Tehran, Payam Noor University, 15th Edition. [in Persian]
40. Farrah, J. (2004). Strategic Planning, Published by the Foundation for Community Association Research.
41. General Directorate of Economic Affairs and Property of Tehran Province, Investment Services Center of Tehran Province (2017). Roadmap for attracting and encouraging foreign investment in Tehran Province, Tehran. [in Persian]
42. Hosseinzadeh Dalir, K. (2009). Regional Planning. Tehran: Samit Publications. [in Persian]
43. Hosyni, S. A. (2014). Analysis of Factors Affecting the Increase in Income and Employment for Villagers in Gilan Province, Journal Space Economy & Rural Development, 3 (7), 19-34. [in Persian]
44. Kaag, M. (2012). Poverty is Bad: Ways Forward in Livelihood Research, repub.eur.nl/pub/22801/01PUB0000001856.pdf.
45. Kerzner, H. (2001). Strategic Planning for Project Management Using a Project Management, Published Simultaneously in Canada.
46. Mahdavi, D. (2004). The Role of Tourism in the Development of Rural Areas Around Cities and Providing a Strategic Model; Sample (Lavasan Khochk District), Master's Thesis of Geography and Rural Planning, Tarbiat Modar University under the guidance of Abdolreza Ruknuddin Eftekhari. [in Persian]
47. Manochehri, S. (2013). Analysis of Factors Affecting the Development of Rural Tourism (Case Study: Khav o Mirabad District in Marivan County), master's thesis in the field of geography and rural planning, under the guidance of Hossein Farahani, Zanjan University [in Persian]
48. Moghadisi, A. (2009). Application of Strategic and Operational Management in the Organization, Journal of Industry, 13 (55), 30-34. [in Persian]
49. Molashahi, Gh. A., Zarifian, Sh., & Sarani, V. (2015). Factors Affecting Success of Small and Medium Enterprises of Agricultural and Horticultural of Zabol county, Journal of Economic Research and Agricultural Development of Iran, 46 (4), 737-748. [in Persian] https://ijaedr.ut.ac.ir/article_58029.html?lang=fa
50. Najafi, B., & Saafa, L. (2014). Study of the Entrepreneurial Home-based Businesses and Their Barriers and Challenges in Rural Areas, Journal of Studies Entrepreneurship and Sustainable Agriculture Development, 1(2),61-73. [in Persian] https://jead.gau.ac.ir/article_1845.html
51. Nowell, L. S., Norris, J. M., & White, D. E. (2017). Thematic Analysis: Striving to Meet the Trustworthiness Criteria. International Journal of Qualitative Methods, 16(3), 1–13.
52. Odunayo, O. (2012). Challenges Faced by Entrepreneurs and the Performance of Small and Medium Scale (SMEs) In Nigeria: An Intellectual Capital Issue, International Letters of Social and Humanistic Sciences, 42, 32-40. https://doi.org/ 10.18052/www.scipress.com/ILSHS.42.32 [DOI:10.18052/www.scipress.com/ILSHS.42.32]
53. Olesen, K. (2010). Danish 'strategic spatial planning' in transition. Paper presented at 24th AESOP Annual Conference 2010, Helsinki, Finland.
54. Parhez. F., Mahdnzad, H., & Ziyari, K. (2010). Principles and Techniques of Urban Planning, Chabahar: Chabahar International University Publications. [in Persian]
55. Rahimi Nia, F., Nazimi, Sh. & Mashriqi, E. (2013). Investigating Strategic Planning Elements in Order to Provide a Conceptual and Practical Model for Small Industrial Companies, Industrial Management Studies Quarterly, 9 (23), 49-70. [in Persian]
56. Rajaei, A. & Khorasani, M. A. (2015) Identification and Analysis of the Barriers to Private Investment in Urban Development Projects (Case Study: District 10 of Tehran Municipality), Human Geographical Urban planning Research, 3(2), 191-210.
57. Rezvani, M. R. (2009). An Introduction to Rural Development Planning in Iran, Tehran: Qoms Publications. [in Persian]
58. Saadi, H. & Heidari, F. (2013). Home Business Cooperatives (HBCs) in Hamedan Province: Challenges and Solutions, journal of Entrepreneurship Development, 6(1), 87-104. [in Persian] https://jed.ut.ac.ir/article_36250.html?lang=en
59. Salehi Chegani, M., Rahimian, M. & Gholamrezaei, S. (2016). The Effects of Women's Microcredit Funds in Rural Development with an Emphasis on the Empowerment of Rural Women, World Conference on Psychology and Educational Sciences, Law and Social Sciences at the beginning of the third millennium, Shiraz [in Persian] https://civilica.com/doc/516883/
60. Samian, M., Mohadi, R. & Ansari, E. (2015). Investigating Strategies for Creating Small Rural Businesses with Emphasis on Rural Entrepreneurship, Agricultural and Natural Resources Engineering Quarterly, 13 (47), 41-37. [in Persian] https://elmnet.ir/doc/1408187-8312
61. Seruvatu, E. & T. K. Jayaraman. (2001). Detrminants of Privative Investment of Fiji, Economics Department Reserve Bank of Fiji, Working Paper.
62. Shakohi, M., Eskandari sani, M. & Mohammad Abadi, J. (2016). Strategic Planning of the Development of Birjand County Based on the Urban Development Strategy with SWOT Model, Journal of Scoio- Cultural Studies of Khorasan, 11 (1), 105-125. [in Persian] https://www.farhangekhorasan.ir/article_43685.html?lang=fa
63. Shariatmadari, M. (2008). Principles and Basics of Management, Tehran, Kohsar Publications. [in Persian]
64. Sheikh, F. M., Shafiq, K. & Ali Shah, A. (2011). Impact of Small and Medium Enterprises SMEs on Rural Development in Sindh, Modern Applied Sciences. 5(3), 252-278.
65. Sima, E., sima, C., & Bordânc, F. (2015). Entrepreneurship Role in Promoting Rural Tourism, Journal of agricultural economics and rural development, 12(1) 71–80.
66. Stahl, N. A., King, J.R. (2020). Expanding Approaches for Research: Understanding and Using Trustworthiness in Qualitative Research, journal of developmental education, 44(1), 25-35.
67. Svetikas, K. Ž. (2014). Strategic Planning for Regional Development: an Introductory Textbook, MYKOLAS ROMERIS UNIVERSITY.
68. Thoidou, E. (2013). Strategic Spatial Planning in the Era of Crisis: Current Trends and Evidence from the Metropolitan Area of Thessaloniki, SPATIUM International Review, 30(8), 12-17.
69. UGM. (2006). SWOT Analysis a Classic Strategic Tool Brought up-to-date, Strategy Design and Facilitation Resource: Nutrition, Hospitality, and Retailing Department Texas Tech University.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
